Κύπρος: Η επόμενη μέρα του τραπεζικού συστήματος

• Η Λαϊκή -η δεύτερη μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα της χώρας- έπαψε να υπάρχει και το «καλό» της κομμάτι πέρασε στην Τράπεζα Κύπρου.
• Η πλειοψηφία των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου πέρασε στους Ρώσους και τους Ουκρανούς «κουρεμένους» καταθέτες της.
• Η Εκκλησία της Κύπρου έχασε τον έλεγχο της Ελληνικής Τράπεζας, στην οποία πλέον τον πρώτο λόγο τον έχουν τρεις νέοι μέτοχοι. Συγκεκριμένα, το αμερικανικό hedge fund Third Point απέκτησε κοντά στο 30%, αντίστοιχο ποσοστό κατέχει η λευκορωσικών συμφερόντων εταιρεία διαδικτυακών παιχνιδιών Wargaming, γύρω στο 15% κατέχει η εισηγμένη στο ΧΑΚ Δήμητρα Επενδυτική (βασικότεροι μέτοχοι τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα), ενώ το ποσοστό της Εκκλησίας της Κύπρου έχει περιοριστεί σε μονοψήφιο νούμερο.
• Τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα που ελέγχουν γύρω στο 35% της τοπικής αγοράς πέρασαν στο κράτος, που κατέβαλε 1,5 δισ. ευρώ για να τα επανακεφαλαιοποιήσει.
• Οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών (Alpha Bank, Εθνική, Eurobank) είδαν τους μητρικούς τους ομίλους να περνούν στον έλεγχο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο απέκτησε και την πλειοψηφία των μετοχών. Πάντως, τόσο στην περίπτωση των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων, όσο και στην περίπτωση των ελληνικών τραπεζών υπάρχει η δυνατότητα επανάκτησης του ελέγχου από τους συνεργατιστές και τους ιδιώτες μετόχους, αντίστοιχα.
• Και φυσικά, οι τραπεζικές εργασίες των κυπριακών χρηματοπιστωτικών ομίλων στην Ελλάδα πουλήθηκαν στον Όμιλο Πειραιώς.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι ποια θα είναι η επόμενη μέρα για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, το οποίο εν πολλοίς φέρεται να περνάει σε ξένα μετοχικά σχήματα, ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το μέλλον και για τον έλεγχο ολόκληρης της κυπριακής οικονομίας.

Στην Τράπεζα Κύπρου, για παράδειγμα, η κυβέρνηση και οι Ρώσοι μέτοχοι φαίνεται πως βρήκαν συμβιβαστική λύση, η οποία ξεκίνησε και θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ισχύ «μέχρι νεωτέρας». Συγκεκριμένα, στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας μεγάλο ποσοστό ελέγχου έχει το κυπριακό κράτος και γενικότερα η πλειοψηφία των μελών ελέγχεται από την κυπριακή πλευρά. Παράλληλα, οι Ρώσοι διαθέτουν ισχυρή παρουσία στο διοικητικό συμβούλιο.

Όσο για το management της τράπεζας, αυτό ανατέθηκε πρόσφατα στον Ιρλανδό Τζον Χούρικαν.

Συμβιβαστική λύση μεταξύ Κύπριων και ξένων επενδυτών επήλθε και στην περίπτωση της Ελληνική Τράπεζας, όπου το αμερικανικό fund Third Point απέκτησε μεν μεγάλο ποσοστό (30%), ωστόσο οι δύο μεγαλύτεροι Κύπριοι επενδυτές (Δήμητρα Επενδυτική και Εκκλησία) ελέγχουν γύρω στο 20%, ενώ η Wargaming που επίσης κατέχει γύρω στο 30% είναι μεν λευκορωσικών συμφερόντων, ωστόσο έχει έδρα την Κύπρο και χαίρει της εμπιστοσύνης της Εκκλησίας της Κύπρου.

Μένει τώρα να δούμε αν και ποιες αλλαγές θα υπάρξουν στο διοικητικό συμβούλιο και στο management της Ελληνικής Τράπεζας, μετά τις πρόσφατες μετοχικές αλλαγές.

Κύκλοι της κυπριακής αγοράς εκτιμούν πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη, οι τοπικοί φορείς και οι ξένοι επενδυτές προχώρησαν σε έναν «έντιμο συμβιβασμό», μέσα από τον οποίο: α) Οι Κύπριοι συνεχίζουν να ασκούν ένα πολύ σημαντικό έλεγχο στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, β) Οι ξένοι διασφαλίζουν τα θεμιτά τους συμφέροντά ως επενδυτές, γ) Προσελκύστηκαν στην Κύπρο σημαντικοί νέοι επενδυτές από το εξωτερικό, μειώνοντας παράλληλα και το δημόσιο χρέος της χώρας, στην περίπτωση που την κεφαλαιακή ενίσχυση της Ελληνικής Τράπεζας αναλάμβανε τελικά το κράτος.

Μετά από αυτόν τον «έντιμο συμβιβασμό» οι κυπριακές τράπεζες θα έχουν όλη την ευχέρεια να επικεντρωθούν στο βασικό τους έργο που είναι η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η χρηματοδοτική στήριξη των πελατών τους, ώστε να αρχίσει σταδιακά να ανακάμπτει η οικονομία (ελπίδα για θετικό ΑΕΠ από το 2015 και μετά).

Ειδικότερα για τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα θα επιδιώξουν να σημειώσουν υψηλά κέρδη μέσα στα επόμενα χρόνια, με στόχο να αποπληρώσουν το ποσό που κατέβαλε το ΤΧΣ και έτσι οι συνεργατιστές να ξαναπάρουν τον έλεγχο των ΣΠΙ στα χέρια τους

Από την άλλη πλευρά, κύκλοι της αγοράς υποστηρίζουν πως οι ισορροπίες στην Τράπεζα Κύπρου και στην Ελληνική Τράπεζα ίσως αποβούν εύθραυστες, ιδίως όταν οι Κύπριοι επενδυτές φαίνεται πως έχουν στεγνώσει από χρήμα, ενώ αντίθετα οι ξένοι μέτοχοι έχουν την οικονομική δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να διευρύνουν τη θέση τους στις δύο τράπεζες μέσω του χρηματιστηρίου.

Ενδεικτικά στοιχεία είναι πως τα διαθέσιμα της Wargaming ανέρχονταν σε 120,7 εκατ. ευρώ, ενώ η προσωπική περιουσία του ιδρυτή της Third Point υπολογίζεαι γύρω στο 1,5 δισ. ευρώ!

Επιπλέον, η κυπριακή πλευρά φαίνεται να πιέζεται προκειμένου να πουλήσει το 18% των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου που κατέχει σήμερα η «κακή Λαϊκή» και μέσω του οποίου το κυπριακό δημόσιο αποκτά ερείσματα στον μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό όμιλο της χώρας.

Ενδεχόμενη πώληση του ποσοστού αυτού θα μειώσει δραστικά την υπάρχουσα κυβερνητική επιρροή στην Τράπεζα(κυπριακή, αν ο αγοραστής ή οι αγοραστές είναι ξένοι). Επιπλέον, αν το ποσοστό αυτό καταλήξει σε τράπεζα του εξωτερικού, τότε ο αγοραστής θα αποκτήσει αναμφίβολα τον πρώτο λόγο στα πράγματα της Τράπεζας Κύπρου, καθώς θα είναι ο μεγαλύτερος μεμονωμένος μέτοχος.