Ελληνοτουρκικά: Προσδοκίες και εμπόδια στον δρόμο προς τη Χάγη

«Το σημαντικό είναι ότι συνεχίζουμε να συνομιλούμε με την Τουρκία. Από εκεί και πέρα, είμαστε συγκρατημένοι για το αποτέλεσμα του διαλόγου».

Με αυτά τα λόγια, τακτικός συνομιλητής του Κυριάκου Μητσοτάκη σχολιάζει την επικείμενη (8 Νοεμβρίου) κρίσιμη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν στην Αθήνα, κατά την οποία θα διαπιστωθεί εάν υπάρχει κοινό πεδίο κατανόησης για να προχωρήσει η συζήτηση της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποφασίστηκε από τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τελευταία συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη, με αρκετά πάντως τα εμπόδια για την επιτυχία της.

Το κυριότερο είναι η θεματολογία και το πλαίσιο της συζήτησης. Η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν προτίθεται να συμφωνήσει να μπει στο τραπέζι του διαλόγου τίποτα άλλο πέρα από την «μία και μοναδική διαφορά μας».

Από την άλλη, η Άγκυρα, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, ανοίγει τη βεντάλια των ανοιχτών -όπως ισχυρίζεται- ζητημάτων. «Με την Ελλάδα έχουμε ένα σύνολο προβλημάτων», δήλωσε την Παρασκευή ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών και τα προσδιόρισε: «Οι θαλάσσιες περιοχές, ο εναέριος χώρος, η υφαλοκρηπίδα, το πρόβλημα των μειονοτήτων, το πρόβλημα της τουρκικής μειονότητας, η μουσουλμανική μειονότητα, το πρόβλημα της θρησκείας εκεί, ο διορισμός του μουφτή, το πρόβλημα της εκπαίδευσης, οι στάσεις που πήραν και οι δύο χώρες στην Κύπρο, τα θέματα που σχετίζονται με τη Μεσόγειο, τα θέματα που σχετίζονται με το Αιγαίο».

Ταυτόχρονα, διαρροή που έγινε στη «Χουριέτ» από τουρκικές διπλωματικές πηγές αναφέρει πως «η Άγκυρα θέλει να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων με την Αθήνα τόσο το ζήτημα κυριαρχίας νησιών, όσο και το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης». Θέματα που είναι απαγορευτικά για την Αθήνα, όπως και η πρόθεση οποιασδήποτε συζήτησης για τα χωρικά ύδατα.

«Δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία με δεύτερη χώρα για τα χωρικά μας ύδατα, είναι μονομερής, δική μας και μόνο υπόθεση. Πρόκειται για ζήτημα εθνικής κυριαρχίας και τέτοια θέματα δεν μπαίνουν σε κανέναν διάλογο», σημειώνει στο Euro2day.gr αρμόδια πηγή, που υπενθυμίζει το δικαίωμα της χώρας μας να τα επεκτείνει στα 12 μίλια στη χρονική στιγμή που θα κρίνει κατάλληλη. Κι αυτό ενώ σε ισχύ παραμένει το τουρκικό casus belli και οι προειδοποιήσεις της Άγκυρας ότι δεν θα επιτρέψει την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων πέρα από τα 6 μίλια.

Με αυτά τα δεδομένα, παρά τις προσδοκίες να ξεπεραστούν τα προβλήματα και η υπόθεση να φτάσει μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, θεωρείται δύσκολο να υπάρξει επιτυχής εξέλιξη της συγκεκριμένης συζήτησης.

«Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να συνομιλεί με την Τουρκία, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε συμφωνήσει ή ότι είμαστε κοντά σε συμφωνία για τα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να φτάσουμε σ' αυτό το σημείο», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Όπως και να ’χει, η συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών σε περίπου είκοσι μέρες θα είναι καθοριστική για τη συνέχεια. Εφόσον υπάρξει σύμπτωση σε σχέση με το πλαίσιο της οριοθέτησης, οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν θα δώσουν εντολή κατά τη διάρκεια του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών, που θα γίνει τον Ιανουάριο στην Αγκυρα, να αρχίσουν οι ουσιαστικές συζητήσεις, καταρχήν μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων.

Αν, από την άλλη, δεν υπάρξει συμφωνία για το πλαίσιο, η συζήτηση για την οριοθέτηση θα σταματήσει εδώ. Ωστόσο, θα επιχειρηθεί να συντηρηθεί το καλό κλίμα και να διατηρηθούν τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο, με συνέχιση του διαλόγου επί της θετικής ατζέντας. Θέματα, δηλαδή, μικρότερου πολιτικού βάρους, αλλά καθόλου ασήμαντα, όπως η οικονομία, το εμπόριο και ο τουρισμός.

Εντός των συνόρων

Ο πρωθυπουργός, ταυτόχρονα, έχει να αντιμετωπίσει και τις αντιδράσεις εντός των συνόρων. Αφενός των κομμάτων δεξιά της ΝΔ και συγκεκριμένων ΜΜΕ και αφετέρου του εσωτερικού της ΝΔ, προεξάρχοντος του Αντώνη Σαμαρά και εν συνεχεία γαλάζιων βουλευτών, οι οποίοι δηλώνουν ανήσυχοι με τις εξελίξεις.

Υπό τον κίνδυνο το θέμα να λάβει διαστάσεις επικίνδυνες για την κυβέρνηση, το Μέγαρο Μαξίμου έχει προχωρήσει σε αλλαγή στρατηγικής, με την απόδοση αυστηρών απαντήσεων στις όποιες κατηγορίες.

«Κατηγορούν την κυβέρνηση, εμένα, τον υπουργό Εξωτερικών, ότι είμαστε μειοδότες, γιατί κάνουμε τι; Γιατί συζητάμε με την Τουρκία; Αναρωτιέμαι: πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς προστατεύαμε τα σύνορα της Ελλάδος στον Έβρο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς επεκτείναμε τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια στο Ιόνιο; Όταν υπογράφαμε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με την Αίγυπτο, δημιουργώντας κυριαρχικά δικαιώματα με τη βούλα, με το νόμο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν αγοράζαμε τις Belh@rra, τα Rafale; Όταν κάναμε την παραγγελία για τα F-35;» ήταν τα ερωτήματα που έθεσε ο κ. Μητσοτάκης, διαμηνύοντας ότι «ούτε ξεπουλάμε ούτε προδίδουμε κανέναν. Η χώρα έχει πληρώσει πολύ ακριβά στην ιστορία της αυτή την ακραία ρητορική, η οποία δεν υπηρετεί τελικά τα εθνικά συμφέροντα και σίγουρα δεν κομίζει και καμία ουσιαστική εναλλακτική στο τραπέζι».

Αναφερόμενος στον κ. Σαμαρά και την κριτική για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον διάλογο με τους «πειρατές», ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αρκέστηκε στο να χαρακτηρίσει «σεβαστές» τις απόψεις του, αλλά θέλησε να υπενθυμίσει ότι ο πρώην πρωθυπουργός «συναντήθηκε με τον κ. Ερντογάν και επί διακυβέρνησης του κ. Σαμαρά και με υπουργό τον κ. Βενιζέλο γίνονταν και διερευνητικές επαφές».

Σχετικά με την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, και ενώ βουλευτές φέρονται να ετοιμάζουν σχετική ερώτηση προς τον υπουργό Εξωτερικών, αυτός έχει προγραμματίσει για την Τρίτη να ενημερώσει τους «γαλάζιους» που μετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας για τα θέματα της αρμοδιότητάς του.

Πρόκειται για ακόμα μια προσπάθεια πολιτικού μασάζ στους ανήσυχους βουλευτές, οι οποίοι τελευταία έχουν αρχίσει να εξωτερικεύουν τους προβληματισμούς τους, κυρίως μέσω της κοινοβουλευτικής οδού.