Τράπεζες: Άνοδος βασισμένη σε υποθέσεις!

Ενώ οι τραπεζικές μετοχές έχουν ήδη διπλασιάσει τις τιμές τους από τα χαμηλά Μαρτίου, οι "καυτές ειδήσεις" αναμένονται από το φθινόπωρο και μετά - Ελαφρά αποσυμπίεση στα περιθώρια κέρδους.

Δημοσιεύθηκε: 20 Μαΐου 2009 - 08:01

του Στέφανου Κοτζαμάνη

Τράπεζες: Άνοδος βασισμένη σε υποθέσεις!

Ενώ οι τραπεζικές μετοχές έχουν ήδη διπλασιάσει τις τιμές τους από τα χαμηλά του Μαρτίου μέχρι σήμερα, οι «καυτές ειδήσεις» αναμένονται από το φθινόπωρο και μετά- Ελαφρά «αποσυμπίεση» στα περιθώρια κέρδους.

Όλα δείχνουν ότι τα νέα μηνύματα που θα λάβουν οι επενδυτές από τις τριμηνιαίες λογιστικές καταστάσεις των τραπεζών θα είναι περιορισμένα και σε αριθμό, αλλά και σε σημασία.

Το γεγονός για παράδειγμα ότι θα δούμε μια δραστική συρρίκνωση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου -στις 26 μονάδες βάσης την ανεβάζει η Merrill Lynch- ήταν ήδη γνωστό από καιρό (ενδεικτικά θυμίζουμε σχετικά δημοσιεύματα του «Μ» και του Euro2day από τον Ιανουάριο).

Ως προς το κρισιμότερο τώρα σημείο που θα επηρεάσει ιδιαίτερα τις φετινές κερδοφορίες των τραπεζών –το ύψος των επισφαλών τους απαιτήσεων στα Βαλκάνια- ούτε και από εκεί θα έχουμε πολύ σημαντικά νέα.

«Σύμφωνα με τις διοικήσεις των τραπεζών, τα επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην περιοχή των Βαλκανίων παραμένουν σε επίπεδα σύμφωνα με τις προηγούμενες εκτιμήσεις» αναφέρει στην πρόσφατη έκθεσή του ο αμερικανικός οίκος, ο οποίος όμως είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός για το τι θα ακολουθήσει στο υπόλοιπο εννεάμηνο του 2009: «Περιμένουμε ότι η επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος θα οδηγήσει σε ταχεία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία στο τέλος του 2009 θα βρίσκονται περίπου στο διπλάσιο επίπεδο από αυτό του 4ου τριμήνου του 2008».

Προς την ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και οι εκτιμήσεις ενός άλλου διεθνούς οίκου , της KBW (Keefe, Bruyette & Woods): «αναμένουμε ότι το κόστος του κινδύνου θα παραμείνει σχετικά χαμηλό κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009, καθώς προβλέπουμε μια περισσότερο απότομη άνοδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή».

Με άλλα λόγια δηλαδή, ενώ οι μετοχές των τραπεζών έχουν ήδη κερδίσει γύρω στο 100% από τις 9 Μαρτίου μέχρι σήμερα, οι επενδυτές θα ενημερωθούν ουσιαστικά για τον κυριότερο παράγοντα που θα επηρεάσει τα φετινά κέρδη από το φθινόπωρο και μετά...

Τα νέα του φθινοπώρου -όταν δηλαδή αποκτήσουμε μια σαφώς καλύτερη εικόνα για το πώς θα κυμανθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα Βαλκάνια- θα είναι σε θέση να επηρεάσουν σημαντικά τις τιμές των μετοχών στη Σοφοκλέους, είτε ανοδικά, είτε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Επί του παρόντος όμως, οι «μάχες» στο ταμπλό της Σοφοκλέους εστιάζονται στο κατά πόσο αισιόδοξα ή απαισιόδοξα προβλέπει κάθε επενδυτών τις εξελίξεις του προσεχούς φθινοπώρου.
Σταδιακή αποσυμπίεση περιθωρίων

Ο δεύτερος σε σημασία παράγοντας που θα επηρεάσει τα φετινά κέρδη των τραπεζών –τα καθαρά έσοδα από τόκους- ξεκίνησε το πρώτο τρίμηνο με τη χειρότερη δυνατή επίδοση, αλλά σε κάποιο βαθμό θα αρχίσει να ανακάμπτει σταδιακά από τρίμηνο σε τρίμηνο μέχρι να λήξει το 2009.

Δεν είναι μόνο ο όγκος των εργασιών των τραπεζών, που καθηλώθηκε μέσα στο πρώτο τρίμηνο, καθώς τόσο οι χορηγήσεις όσο και οι καταθέσεις δεν κατάφεραν ουσιαστικά να αυξηθούν (οι εκτιμήσεις για υψηλό μονοψήφιο ποσοστό αύξησης των φετινών χορηγήσεων φαντάζουν ιδιαίτερα αισιόδοξες).

Το κυριότερο στοιχείο είναι ότι την ώρα που τα επιτόκια χορηγήσεων των τραπεζών ακολούθησαν σε γενικές γραμμές την πτωτική πορεία του EURIBOR (παρά τις όποιες αυξήσεις στα spreads έγιναν), το μέσο κόστος των τραπεζών εξακολουθεί να διατηρείται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Για παράδειγμα, με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να έχει υποχωρήσει στο 1%, τα δανειστικά επιτόκια των ελληνικών τραπεζών δύσκολα υπερβαίνουν το 4% για τις επιχειρήσεις, ενώ για μεγάλους Ομίλους, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που κυμαίνονται γύρω στο 2,5%-2,75%. Την ίδια ώρα, οι τράπεζες κουβαλούν κόστος προθεσμιακών καταθέσεων ύψους 5%-7% που σύναψαν είτε το περυσινό φθινόπωρο, είτε ακόμη και κατά το πρώτο φετινό δίμηνο…

Το καλό για τις τράπεζες είναι ότι τα επιτόκια τώρα έχουν μειωθεί σημαντικά και αναμένεται η τάση αυτή να συνεχιστεί και κατά τους επόμενους μήνες. Έτσι, καθώς τα νέα προθεσμιακά επιτόκια θα αντικαθιστούν τα παλαιότερα που λήγουν, θα περιορίζεται σταδιακά και το κόστος των καταθέσεων για τις τράπεζες.

Βεβαίως, η επιβάρυνση με 10% για το ύψος των κεφαλαίων που αντλήθηκαν μέσω των προνομιούχων μετοχών, μόνο αμελητέα δεν αναμένεται να είναι.

Μια άλλη θετική εξέλιξη για τις τράπεζες είναι ότι η πτώση των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις έχει περιορίσει την τάση των πελατών να μεταφέρουν χρήματα από το χαμηλότοκο ταμιευτήριο στις υψηλότοκες προθεσμιακές καταθέσεις. Πέρυσι το φθινόπωρο, η διαφορά επιτοκίων έφτανε σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τις τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, με αποτέλεσμα η μεταφορά στις προθεσμιακές καταθέσεις 100.000 ευρώ να αποδίδει -άκοπα και ακίνδυνα- 4.000 ευρώ περισσότερους τόκους!

Σήμερα, που τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων βρίσκονται γύρω στο 2,75%-3,3% η διαφορά αυτή έχει περιοριστεί δραστικά.

Ενδεικτική είναι η πρόβλεψη της Bank of America (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα) όπου ενώ στο πρώτο τρίμηνο του 2008 το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο (NIM) για τις ελληνικές τράπεζες ανερχόταν σε 3,23% και στο τέταρτο τρίμηνο του έτους υποχώρησε στο 3,04%, το 2009 θα ξεκινήσει μόλις με 2,78% για να κλείσει με 2,93%, χαμηλότερα δηλαδή από το χαμηλότερο τρίμηνο του 2008…

Καθαρό επιτοκιακό περιθώριο ελληνικών τραπεζών
Α' τρίμηνο 08	3,23
Β' τρίμηνο 08	3,22
Γ' τρίμηνο 08	3,17
Δ' τρίμηνο 08	3,04
Α' τρίμηνο 09	2,78
Β' τρίμηνο 09	2,81
Γ' τρίμηνο 09	2,88
Δ' τρίμηνο 09	2,93
Πηγή: Bank of America-Merrill Lynch, 18/5/2009