Σκληρή δοκιμασία για τις αντοχές βασικών μετόχων και των off-shore εταιριών που είναι οι βασικοί αγοραστές των τελευταίων μηνών αποτελεί το νέο κύμα ρευστοποιήσεων, που πλήττει τους τραπεζικούς τίτλους του Χ.Α., σε συνδυασμό με το ορατό πλέον ενδεχόμενο να απαιτηθούν αυξήσεις κεφαλαίου, με δικαίωμα προτίμησης στους παλαιούς μετόχους, εντός της χρονιάς.

Ο νέος γύρος πωλήσεων από πλευράς ξένων εστιάζεται στις τράπεζες λόγω των ανησυχιών για τις επιπτώσεις στην κεφαλαιακή τους επάρκεια από τη διεύρυνση των επισφαλειών στα Βαλκάνια, οι οποίες έρχονται να προστεθούν στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα από επιχειρήσεις, ναυτιλία και νοικοκυριά.

Πρωταγωνιστής του νέου γύρου πωλήσεων στο Χ.Α. είναι τα funds της Capital, ενώ πωλήσεις εκδηλώθηκαν και από hedge funds και σειρά ξένων τελικών επενδυτών.

Οι πωλήσεις της Capital στους τίτλους των Εθνικής, ΟΤΕ, ΔΕΗ καθώς και σε κάποιους τίτλους μικρής κεφαλαιοποίησης (π.χ. Κλουκίνας - Λάππας) είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί μεταξύ των ξένων.

Την ίδια στιγμή που η Capital άδειασε τις θέσεις της σε ΟΤΕ - ΔΕΗ και πουλάει ακόμη Εθνική (μέχρι και χθες τουλάχιστον), συνεχίζει να συγκεντρώνει μετοχές ΟΠΑΠ. Για την Capital το Χ.Α. καθίσταται μια «μονοκάναλη» επένδυση στον ΟΠΑΠ όπου τα funds της έχουν συγκεντρώσει αθροιστικό ποσοστό που ξεπερνά το 15% και ίσως φτάνει και στο 19%. Τα αμυντικά χαρακτηριστικά του ΟΠΑΠ και κυρίως οι προσδοκίες για υψηλό μέρισμα για τη χρήση 2008 δικαιολογούν, σύμφωνα με χρηματιστές, τη μεταστροφή της Capital.

Ο νέος γύρος πωλήσεων τραπεζικών τίτλων από πλευράς ξένων δοκιμάζει πλέον τις αντοχές των βασικών μετόχων και των off-shore εταιριών που αποτέλεσαν τους προηγούμενους μήνες τους βασικούς αγοραστές για ελληνικές μετοχές. Ήδη, σε κάποιες περιπτώσεις σπάνε margin calls σε δεικτοβαρείς τίτλους και οι off-shore βγάζουν άρον-άρον πωλήσεις.

Γιατί οι ξένοι, αλλά και τα εγχώρια συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις off-shore, πετούν λευκή πετσέτα και ρευστοποιούν τις θέσεις τους στις τράπεζες; Για τον φόβο του dίlution, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, καθώς η αύξηση των επισφαλειών τις θέτει ενώπιον της Σκύλλας της κρατικοποίησης και της Χάρυβδης των αυξήσεων κεφαλαίου με καταβολή μετρητών.

Η παραδοχή από τους τραπεζίτες της ανάγκης για αύξηση των προβλέψεων ήδη από το δ΄ τρίμηνο του 2008 για τις επισφάλειες που βλέπουν να έρχονται τη φετινή χρονιά, το μπλόκο στη διανομή μερίσματος και το σαφές μήνυμα από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν θα υπάρχει νέο πακέτο βοήθειας προοιωνίζονται, το καθένα με τον τρόπο του, ότι οι μέτοχοι ίσως κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη πιθανότατα εντός του β΄ εξαμήνου της χρονιάς.

Η κυβέρνηση μέσω δηλώσεων ή διαρροών διαμήνυσε ορθά-κοφτά στους τραπεζίτες ότι ή θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν τα νέα πλήγματα που ενδεχομένως θα δεχτεί η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών τους ή θα αναγκαστεί να τις κρατικοποιήσει.

Ο κύβος για όσους ξένους δεν είχαν διαγνώσει εγκαίρως την προβληματική εξίσωση είχε ριφθεί. Η έκθεση της Citigroup ήρθε με καθυστέρηση να καταστήσει consensus τις διαπιστώσεις της πρωτοπόρου Deutsche Bank.

Επισήμως κορυφαίοι τραπεζίτες, αλλά και ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γ. Προβόπουλος, εμφανίζονται καθησυχαστικοί απέναντι σε τέτοια σενάρια σημειώνοντας τη μικρότερη έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην Αν. Ευρώπη σε σχέση με τις αυστριακές και κατά περίπτωση (Εθνική Τράπεζα) την ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια που μπορεί να αντέξει άνετα και μια αύξηση των προβλέψεων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Ανεπισήμως τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι η υφιστάμενη κεφαλαιακή επάρκεια - συνυπολογιζομένων των αυξήσεων με έκδοση προνομιούχων- αρκεί για να καλύψει την αύξηση των επισφαλειών σε Ελλάδα και Βαλκάνια για το α΄ εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης. «Αν φέτος οι προβλέψεις ανέλθουν κατά μέσο όρο στο 1,35% με 1,45% του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, τότε θα χρειαστούν περί τα 3,7 δισ. ευρώ, κεφάλαια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο σύστημα», τονίζει έμπειρος αναλυτής.

Αν στον αντίποδα οι επισφάλειες μόνο από την Αν. Ευρώπη φτάσουν στο 10% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, τότε θα απαιτηθούν αυξήσεις κεφαλαίου σε σειρά τραπεζών, ενώ θα δοκιμαστούν ακόμη και οι αντοχές της Εθνικής, έστω κι αν ισχύουν οι διαβεβαιώσεις της διοίκησής της ότι αποτελεί μία από τις καλύτερα κεφαλαιοποιημένες τράπεζες στην Ευρώπη.
 
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Citigroup, οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες (ΕΤΕ, EFG, Alpha και Πειραιώς) έχουν χορηγήσει στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη δάνεια 66,8 δισ. ευρώ.

Επισφάλειες ύψους 6,6 δισ. ευρώ δεν αντέχονται με την υφιστάμενη κεφαλαιακή επάρκεια, σύμφωνα με Έλληνες αναλυτές.

Το σενάριο της αύξησης των ζημιών από επισφάλειες πάνω από το 10% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων στην Αν. Ευρώπη είναι απλώς εφιαλτικό. Η Citigroup προβλέπει ζημίες μετά φόρων 4,12 δισ. ευρώ για την Εθνική (επί χαρτοφυλακίου δανείων 25,2 δισ. ευρώ στην περιοχή), 3 δισ. ευρώ για τη Eurobank (επί συνόλου 18,6 δισ. ευρώ), 2,1 δισ. ευρώ για την Alpha Bank (στα 13,3 δισ. ευρώ το συνολικό χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη) και στο 1,6 δισ. ευρώ για την Πειραιώς (επί συνόλου 9,7 δισ. ευρώ).