Η κόντρα Ρώμης-Κομισιόν και τα σενάρια για τις μετοχές

Άλλη μια εβδομάδα υπομονή θα κάνουν οι επενδυτές στην Ευρώπη, μέχρις ότου δοθούν πειστήρια από την ιταλική κυβέρνηση για το τι σκοπεύει να πράξει αναφορικά με το ζήτημα του προϋπολογισμού της.

Η τελευταία ξεκάθαρη προειδοποίηση στην Ιταλία ότι διαθέτει μία μόλις εβδομάδα προκειμένου να καταθέσει ένα αναθεωρημένο σχέδιο προϋπολογισμού για το 2019 μπορεί να ήταν το μήνυμα που απέστειλε το πρόσφατο Eurogroup, δεν είναι ωστόσο σίγουρο ότι ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Τζοβάνι Tρία θα το λάβει υπόψη του.

Ταυτόχρονα, οι ηγέτες της κυβέρνησης συμμαχίας απέκλεισαν επανειλημμένα οποιαδήποτε ουσιαστική μεταβολή στον ιταλικό κρατικό προϋπολογισμό, καθώς επιμένουν ότι ο υψηλότερος δανεισμός της χώρας από τις αγορές είναι απαραίτητος για να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη. Οι «χαμηλοί τόνοι» που επέλεξαν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μετά το Eurogroup δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συνεχιστούν και ούτε επίσης λαμβάνονται σοβαρά από τις αγορές, μετά τα γεγονότα που έχουν μεσολαβήσει με την Ελλάδα το 2015.

Μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου της γειτονικής χώρας σημειώνει άνοδο στο 3,41% από 3,32%, ενώ η απόδοση του διετούς ενισχύεται στο 1,19% από 1,13%. Το ιταλικό δεκαετές ομόλογο έχει κινηθεί έως το 3,78% στα μέσα του προηγούμενου μήνα, ενώ το χαμηλότερο επίπεδό του στο τελευταίο τρίμηνο σημειώθηκε στο πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου στο 2,7%.

Οι περισσότεροι αναλυτές των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών έχουν θέσει το 4% ως το επίπεδο εκείνο που μπορεί να οδηγήσει την ιταλική οικονομία και τις ιταλικές τράπεζες σε μεγάλα προβλήματα αναχρηματοδότησης του χρέους και ίσως τη θέσει εκτός της αγοράς των ομολόγων, αν αυτή η κατάσταση διατηρηθεί. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι μετοχές των τραπεζών θα μπορούσαν να υποστούν πανωλεθρία.

Ο δείκτης FTSE MIB υποχωρεί κατά 12% φέτος, με το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών να συμπίπτει με τα αποτελέσματα των εκλογών. Ειδικά οι τραπεζικές αλλά και ασφαλιστικές εταιρείες σημειώνουν απώλειες που ξεπερνούν το 20-25%, δημιουργώντας και αρνητικές προεκτάσεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο συνολικότερα. Η Unicredit υποχωρεί 25%, η Intesa Sanpaolo 28%, η Banco BPM 34% και τέλος, η UBI Banca 24%.

Ειδικά μετά τις τελευταίες ασκήσεις προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA), οι μετοχές δεν κινήθηκαν σε θετικό έδαφος, παρότι το συνολικό αποτέλεσμα ήταν θετικό. Αν και όντως οι ιταλικές τράπεζες φάνηκαν ισχυρές, οι μετοχές παραμένουν σε αρνητική τροχιά αφού τα ερωτήματα σχετικά με τις προσδοκίες για την Ιταλία είναι πολύ σοβαρά.

Υπάρχουν ωστόσο και αναλυτές που θεωρούν ότι τα αποτελέσματα ήταν ικανοποιητικά, γιατί οι οικονομικές παραδοχές στις οποίες βασίζεται η ανάλυση είναι ελαφρώς υπερβολικά αισιόδοξες.

Ταυτόχρονα, ενώ τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες οι εκροές από τα ETF που έχουν αποκλειστικά ιταλικό μετοχικό ενδιαφέρον ήταν ιδιαίτερα αυξημένες, την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα σχεδόν μηδενίστηκαν. Η εξέλιξη είναι σίγουρα θετική, όμως η αποστροφή του κινδύνου που έχει ήδη καταγραφεί στην ιταλική μετοχική αγορά είναι υψηλή και εντάθηκε αισθητά μετά την υποβάθμιση της Moody’s. Αθροιστικά για τον Οκτώβριο, η εικόνα στη γειτονική χώρα δεν είναι ενθαρρυντική αφού οι εκροές ξεπέρασαν το 15% των συνολικών κεφαλαίων υπό διαχείριση και τα 250 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση.

Η εικόνα στην Ελλάδα

Ειδικά στη Νότια Ευρώπη, οι τραπεζικές μετοχές έχουν προκαλέσει σημαντικές απώλειες στους επενδυτές, με αφορμή και τον ιταλικό κίνδυνο. Στην Ελλάδα, από τις αρχές του έτους οι τέσσερις συστημικές τράπεζες καταγράφουν πτώση από 28% έως 65%, με την Alpha Bank να έχει τις μικρότερες και την Τράπεζα Πειραιώς τις υψηλότερες απώλειες από τις συστημικές τράπεζες. Για τις ευρωπαϊκές αγορές του Νότου, οι τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, σύμφωνα με τα στοιχεία της EPFR Global, είναι περίοδος σημαντικών εκροών κεφαλαίων από τους παθητικούς διαχειριστές κεφαλαίων.

Συνολικά ωστόσο, το περιβάλλον που διαμορφώνεται το τελευταίο δίμηνο του έτους για τις αγορές του ευρωπαϊκού Νότου και άρα και για τις ελληνικές μετοχές δεν είναι ευνοϊκό διάστημα. Οι αγορές του ευρωπαϊκού Νότου υποαποδίδουν σημαντικά το 2018, αφού και η μετοχική αγορά της Πορτογαλίας είναι στο -6%, η Ισπανία στο -12% και η Ελλάδα στο -20%.