του Στέφανου Κοτζαμάνη

Χρονιά έντονης δυσπραγίας και προβληματισμού ήταν το 2006 για τα εγχώρια θεσμικά χαρτοφυλάκια, καθώς και πάλι οι εκροές ήταν υψηλότερες των εισροών. Η συνεχιζόμενη και κατά το 2006 δυσπραγία επιτείνει τον προβληματισμό των στελεχών του κλάδου, που βλέπουν το αντικείμενό τους να περιορίζεται, αλλά και αρκετές από τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας να απειλούνται λόγω του φαινομένου των εξαγορών και των συγχωνεύσεων.

Η ίση πλέον φορολογική αντιμετώπιση των repos καθώς και η μετριότατη πορεία της αγοράς ομολόγων καθήλωσαν σε χαμηλά επίπεδα τις αποδόσεις των αντίστοιχων Αμοιβαίων Κεφαλαίων, επίπεδα που τα τελευταία χρόνια υπολείπονται κατά κανόνα των επιτοκίων των δεσμευμένων τραπεζικών καταθέσεων. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, είδαμε και μέσα στο 2006 μια νέα πολύ σημαντική άνοδο των καταθέσεων, με έμφαση στις καταθέσεις προθεσμίας.

Ένα σημαντικό εμπόδιο των δύο αυτών κατηγοριών Αμοιβαίων Κεφαλαίων είναι και η φορολόγησή τους, με 0,3% επί του ενεργητικού, φορολόγηση η οποία:

* Είναι ποσοστιαία μεγάλη, σε περιόδους χαμηλών επιτοκίων και μέτριων αποδόσεων της ομολογιακής αγοράς.

* Δεν επιβάλλεται σε όσους επενδύουν αυτόνομα στην αγορά ομολόγων ή σε προϊόντα χρηματαγοράς.

* Είναι πολύ υψηλότερη σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επιβαρύνσεις άλλων χωρών του εξωτερικού (βλέπε συζητήσεις περί Λουξεμβούργου κ.λπ.).

Σύμφωνα με πληροφορίες, η φορολόγηση των θεσμικών χαρτοφυλακίων θα μειωθεί, ωστόσο αυτό θα αρχίσει να επηρεάζει την αγορά από το 2007 και μετά.

Η έκπληξη όμως -για ορισμένους τουλάχιστον- είναι το γεγονός ότι το 2006 οι εκροές ήταν υψηλότερες των εισροών ακόμη και σε Αμοιβαία Κεφάλαια που επηρεάζονται από την πορεία των τιμών των μετοχών. Και αυτό όταν ο Γενικός Δείκτης της Σοφοκλέους έχει υπερτριπλασιαστεί σε σχέση με τον Μάρτιο του 2003, πέρα από τις αποδόσεις των μερισμάτων κατά την περίοδο που μεσολάβησε.

--Από επενδυτές, δανειολήπτες

Η συνεχιζόμενη αυτή καχεξία των μετοχικών και των μικτών Αμοιβαίων Κεφαλαίων μπορεί να αποδοθεί στους παρακάτω παράγοντες:

* Στη στροφή των επενδυτών προς την αγορά ακινήτων, και μάλιστα κυρίως μέσω της στεγαστικής πίστης. Στον σχετικό πίνακα φαίνεται ότι το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων αυξήθηκε κατά την τελευταία τετραετία με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 30%.

Σε συνδυασμό μάλιστα και με την αντίστοιχου περίπου ποσοστού (στοιχεία πίνακα) εκτίναξη της καταναλωτικής πίστης, είχε ως αποτέλεσμα το χρέος των νοικοκυριών προς τις ελληνικές τράπεζες να αυξηθεί από το 26,% του ΑΕΠ στο τέλος του 2003 στο 40,3% τον Μάιο του 2006, με ανοδική περαιτέρω τάση.

Αυτό σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών που στις αρχές της δεκαετίας ήταν καταθέτες και επενδυτές σήμερα είναι δανειζόμενοι, δίνοντας τον δικό τους αγώνα για να αποπληρώνουν έγκαιρα τις τοκοχρεολυτικές δόσεις τους.

* Στο γεγονός ότι είναι ακόμη ”νωπές” οι μνήμες από το ”σπάσιμο της φούσκας” του 1999, με αποτέλεσμα πολλοί επενδυτές να στρέφονται αποκλειστικά και μόνο σε καταθετικά προϊόντα, ή έστω σε προϊόντα πολύ χαμηλού ρίσκου.

---Φως στο βάθος του τούνελ

Παρά το γεγονός ότι η συγκυρία κάθε άλλο παρά ευχάριστη είναι για τον κλάδο, υπάρχουν και οι αισιόδοξοι, οι οποίοι προβλέπουν σημαντική ανάπτυξη κατά τα επόμενα χρόνια, φυσικά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις:

* Την έμφαση που αναμένεται να δείξουν οι τραπεζικοί όμιλοι στο asset management.

* Τη θέσπιση ισχυρότερων επενδυτικών κινήτρων για μεσομακροπρόθεσμες τοποθετήσεις στα μικτά και στα μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια εσωτερικού.

* Την προσπάθεια επίλυσης του συνταξιοδοτικού προβλήματος, μετά τις επικείμενες βουλευτικές εκλογές.