Για πρώτη φορά μία ιδιωτική εταιρεία στην Ελλάδα σπάει την κυριαρχία και την πρωτιά της κρατικής ΔΕΠΑ στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Και αυτή είναι η Mytilineos, η οποία από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο εισάγοντας περισσότερους από 370.000 τόνους έφτασε σε μερίδιο 39%, αφήνοντας πίσω τη δημόσια επιχείρηση αερίου με 273.000 τόνους και κομμάτι από την «πίτα» που αντιστοιχεί σε 29%.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την ICIS, εξειδικευμένη πλατφόρμα παροχής πληροφόρησης για πετροχημικά και συγκεκριμένα σε θέματα ενέργειας, λιπάσματα και άλλα συναφή commodities. Σύμφωνα με αυτή, η ΔΕΠΑ είχε μερίδιο πέρυσι 92% και ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε πέσει κάτω από 50%.
Επιπλέον, η πλατφόρμα κάνει γνωστό ότι η Mytilineos (με βάση το πρόγραμμα εκφόρτωσης του ΔΕΣΦΑ της 7ης Αυγούστου) θα παραλάβει έξι από τα συνολικά 15 φορτία LNG που αναμένονται από τον Αύγουστο μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία.
Το σπάσιμο του μονοπωλίου της δημόσιας εταιρείας, είναι αποτέλεσμα της απελευθέρωσης της αγοράς, ευκαιρία που αξιοποίησε η Mytilineos. Στην Ελλάδα, ο ανταγωνισμός άνοιξε με νόμο το 2005, αλλά κορυφώθηκε το 2018 όταν απελευθερώθηκε και η προμήθεια φυσικού αερίου. Από πέρυσι η ΔΕΠΑ χάνει πελάτες, αναφέρει η ICIS.
Επιπλέον, οι χαμηλές, σε επίπεδο τριετίας, τιμές του LNG περιόρισαν τα εμπόδια στους αγοραστές, ενώ ταυτόχρονα η αναβάθμιση του Τερματικού Σταθμού του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα αύξησε τους διαθέσιμους αποθηκευτικούς χώρους.
Η αγορά
Η πλατφόρμα ICIS περιγράφει συνοπτικά και το τοπίο στην ελληνική αγορά. Όπως αναφέρει εκτός από τη Mytilineos δραστηριοποιούνται και άλλοι ιδιώτες όπως η Elpedison, η Motor Οil και ο Ήρων, με μετόχους μεταξύ άλλων τη γαλλική ENGIE και την Qatar Petroleum.
Σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, η Mytilineos αγόραζε LNG μέσω της κοινοπραξίας M&M Gas, αλλά στις 16 Ιανουαρίου η εισηγμένη ολοκλήρωσε την εξαγορά της συμμετοχής της Motor Oil.
Από τα πλεονεκτήματα που έχει η εταιρεία για τις μεγάλες εισαγωγές είναι το εύρος της κατανάλωσης. Διαθέτει θερμικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 1.400 MW ήτοι το 14% της συνολικής στην Ελλάδα. Η ICIS επικαλούμενη δικές της πηγές θεωρεί ότι «η κυριαρχία της θα αυξηθεί κι άλλο στο μέλλον». Μάλιστα αναφέρει και την επικείμενη επένδυση για την κατασκευή του νέου σταθμού ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου.
Οι προοπτικές για ενεργειακό κόμβο
Η Ελλάδα με δεδομένη την πρόσβαση των παικτών της σε χαμηλές τιμές φυσικού αερίου έχει όλες τις προϋποθέσεις να μετεξελιχθεί σε ενεργειακό hub, σύμφωνα πάντα με την ICIS. Μάλιστα η πρώτη αντίστροφη ροή από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, μέσω του υπάρχοντος αγωγού, πραγματοποιήθηκε τον Μάιο.
Στη δημιουργία ενεργειακού κόμβου συμβάλλει και ο αγωγός φυσικού αερίου IGB, ο οποίος θα ολοκληρωθεί το 2020, αλλά και ο TAP που θα φέρνει ποσότητες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν.
Η ICIS επικαλείται επίσης δηλώσεις του στελέχους της Mytilineos Παναγιώτη Κανελλόπουλου κατά τη διάρκεια συνεδρίου τον περασμένο μήνα. Ο διευθυντής του τομέα φυσικού αερίου χαρακτήρισε τις εξαγωγές προς τη Βουλγαρία «αυτονόητη εξέλιξη» λόγω της διαφοράς τιμών μεταξύ των δύο αγορών.
«Η τιμή του φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, που παρέχεται κυρίως μέσω αγωγού από τη Ρωσία, είναι πολύ ακριβή. Μιλάμε για τεράστια διαφορά μεταξύ LNG με εύρος 4-5 δολ. / MMBtu και φυσικού αερίου μέσω αγωγού στο επίπεδο των 8 δολ / MMBtu».
Οι τιμές
Οι χαμηλές τιμές στα spot φορτία δεν μπορούν να διαρκέσουν για πάντα. Ωστόσο, η ελληνική ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί, από 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) / έτος σε 7bcm μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με τον ΔΕΣΦΑ.
Το στοίχημα της Mytilineos για το μέλλον του φυσικού αερίου στην Ελλάδα είναι να παραμείνει σημαντικός παίκτης, προκειμένου να ικανοποιείται αυτή η ζήτηση.
Ο κ. Κανελλόπουλος, όπως σχολιάζει η ICIS, φάνηκε να ρίχνει το γάντι στους προμηθευτές αερίου μέσω αγωγών, όπως η ρωσική Gazprom, προκειμένου να προσελκύσει αγοραστές με χαμηλότερες τιμές: «Αναμένεται οι σημερινοί προμηθευτές φυσικού αερίου μέσω αγωγών να υπερασπιστούν το μερίδιο αγοράς τους».
Η Gazprom προμηθεύει τόσο την εισηγμένη, όσο και τη ΔΕΠΑ με αέριο μέσω αγωγού, με σύμβαση διαρκείας. Πάντως, προς το παρόν, η ιδιωτική ελληνική εταιρία παραμένει η κυρίαρχη δύναμη στις ελληνικές εισαγωγές LNG.