του Ιεροκλή Καπογιάνη

Κανείς δεν θα μπορούσε να είναι ευχαριστημένος από την εξέλιξη που έχουν πάρει τα πράγματα στην Τεχνική Ολυμπιακή:

• Η μετοχή πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Με βάση το ”κλείσιμο” στις 5/11/2007, οι απώλειες του τελευταίου μήνα ήταν 21,57%, του τελευταίου τριμήνου 31,43%, του τελευταίου έτους 51,6% και της τελευταίας διετίας 71,7%! Και όλα αυτά σε μια περίοδο έντονης χρηματιστηριακής ανόδου.

Στο μεταξύ η μετοχή της αμερικανικής θυγατρικής της TOUSA έχει χάσει πάνω απο το 90% της αξίας της, ενω χθες κατέγραψε νέα πτώση της τάξεως του 10%.

• Για να γυρίσουμε όμως στη μητρική, από το 2000 έως σήμερα φαίνεται να έχουν ”εξατμιστεί” περισσότερα από 180 εκατομμύρια ευρώ! Πώς προκύπτει αυτό: Πριν από εφτά χρόνια η τότε εισηγμένη είχε προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου-μαμούθ 330 εκατ. ευρώ, ενώ νέα αύξηση κεφαλαίου -ύψους 34,7 εκατ. ευρώ αυτή τη φορά- υλοποιήθηκε φέτος. Ενώ λοιπόν αντλήθηκαν 377 εκατ. ευρώ, το σύνολο της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης είναι μόλις 197 εκατ. ευρώ...

• Κανείς σήμερα δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα αν και πότε ο εισηγμένος όμιλος θα επανέλθει σε κερδοφόρα πορεία.

Η περιπέτεια στις ΗΠΑ

Πολλαπλάσιες όμως είναι οι απώλειες της σπουδαιότερης συμμετοχής της Τεχνικής Ολυμπιακής (της TOUSA) στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Από 11,5 δολάρια που ήταν το μέγιστο του τελευταίου δωδεκαμήνου, στις 6/11/2007 έκλεισε μόλις στα 68 σεντς (-94%) και χθες βρέθηκε στα 61 σεντς!

Ενδεικτικό της μετοχικής κατρακύλας είναι ότι η άλλοτε παντοδύναμη TOUSA σήμερα διαπραγματεύεται με τρέχουσα κεφαλαιοποίηση μόλις στα 36 εκατ. δολάρια, δηλαδή περίπου στα 24 εκατ. ευρώ!

Η περιπέτεια της θυγατρικής της Τεχνικής Ολυμπιακής, TOUSA, στις ΗΠΑ σχετίζεται με την κρίση της αγοράς κατοικίας στη συγκεκριμένη χώρα και με την κατάρρευση της κοινοπραξίας Transeastern, στην οποία είχε μεγάλα συμφέροντα.

Η TOUSA, όπως και οι άλλες εταιρείες του κλάδου, ήταν φορτωμένη με ακίνητα και δικαιώματα για αγορά ακινήτων. Ωστόσο, όλα αυτά είχαν γίνει μέσω μεγάλης έκθεσης σε τραπεζικό δανεισμό.

Όταν λοιπόν οι τιμές των ακινήτων άρχισαν να κατρακυλούν, οι εταιρείες του κλάδου άρχισαν να πουλάνε ακίνητα σε τιμή κατώτερη από το κόστος, προκειμένου να αμβλύνουν τις πιέσεις των τραπεζών που ζητούσαν τα χρήματά τους πίσω. Όσο όμως προχωρούσαν σε πωλήσεις τόσο έριχναν τις τιμές των ακινήτων... Φαύλος κύκλος.

Πολιτική του management είναι να περιορίζει τις νέες αγορές γης, να προχωρεί σε πωλήσεις χονδρικής γης και απούλητων σπιτιών, να επαναδιαπραγματεύεται τους όρους ή και να εγκαταλείπει δικαιώματα μελλοντικής αγοράς γης, να ρευστοποιεί περιουσιακά της στοιχεία κ.λπ.

Παρά τις όποιες διορθωτικές κινήσεις που έγιναν από το management του εισηγμένου ομίλου, οι μεγάλες ζημίες και η έντονη οικονομική αιμορραγία συνεχίζονται μέχρι σήμερα, χωρίς να προβλέπεται πότε θα σταματήσουν.

Βέβαια, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η κρίση στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ θα διαρκέσει για πάντα. Η ανάκαμψη είναι θέμα χρόνου. Αλλά πόσου χρόνου;

Στην έκθεσή της για την τσιμεντοβιομηχανία Τιτάν, η Marfin Analysis γράφει: ”Προχωρήσαμε σε σημαντικές προσαρμογές σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις μας για τα έσοδα (της Τιτάν) από τις ΗΠΑ, καθώς η πίεση στην αγορά κατοικίας θα μπορούσε να διαρκέσει μέχρι και το 2009”.

Αν υπάρξει τέτοια εξέλιξη, δύο είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν:

1) Θα αντέξει μέχρι το 2009 η TOUSA;

2) Αν αντέξει, μήπως η αρχή της ανάκαμψης τη βρει με σαφώς χαμηλότερα αποθέματα γης, οπότε ουσιαστικά δεν θα μπορεί να ανακτήσει αξιοσημείωτο μέρος έστω των τόσο μεγάλων ζημιών που θα έχει υποστεί κατά την περίοδο της κρίσης;

Σημειώνεται ότι η TOUSA ανακοίνωσε ότι θα καθυστερήσει την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τριμήνου έως τις 14 Νοεμβρίου ώστε να εγγράψει και τις χρεώσεις και τα κόστη που εκτιμά ότι θα εμφανίσει, σε σχέση με τις σημαντικές πιέσεις στη στεγαστική αγορά της χώρας.

Η εταιρεία, σε επίσημη ανακοίνωσή της, προσθέτει ότι δεν θα πραγματοποιήσει τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές για τα αποτελέσματα του γ΄ τριμήνου.

”Είμαστε εταιρεία holding”

Οι ζημίες της ΤOUSA κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο ανήλθαν στα 84,2 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας τις συνολικές ζημίες του ομίλου στα 92,4 εκατ. ευρώ. Τα αποτελέσματα του εννεαμήνου θα ανακοινωθούν στο τέλος Νοεμβρίου, ωστόσο όλα δείχνουν ότι η εικόνα από τα τέλη Ιουνίου έως σήμερα έχει επιδεινωθεί περαιτέρω, καθώς μεσολάβησε η κρίση των subprime loans μέσα στον Αύγουστο.

Οι λογιστικές καταστάσεις της μητρικής Τεχνικής Ολυμπιακής επηρεάζονται κατά δύο τρόπους από την αμερικανική θυγατρική.

1. Σε ενοποιημένη βάση, στην ”κάτω γραμμή” οι ζημίες του εννεαμήνου αναμένονται υψηλότερες από αυτές του εξαμήνου.

2. Σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, πτωτικά θα επηρεαστούν τα ίδια κεφάλαια, λόγω του ότι η συμμετοχή στην TOUSA αποτιμάται με βάση την εκάστοτε τιμή της τελευταίας στο ”πάτωμα” του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. Στα τέλη του β΄ τριμήνου, λοιπόν, η μετοχή της TOUSA διαπραγματευόταν προς 3,5 δολάρια το κομμάτι, στο τέλος Σεπτεμβρίου γύρω στα 2,5 δολάρια το κομμάτι και στις 6 Νοεμβρίου μόλις στα 68 σεντς...

Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς -και με δεδομένο ότι η Τεχνική Ολυμπιακή κατέχει το 66,94% της TOUSA- η ελληνική εισηγμένη (η holding) έχει από την 1η Ιουλίου έως και τις 6 Νοεμβρίου απώλεια ιδίων κεφαλαίων που προσεγγίζει τα 90 εκατ. ευρώ!

Ίσως να είναι ενδεικτική του μεγέθους των προβλημάτων στις ΗΠΑ η παράγραφος που περιλαμβάνεται στην απάντηση της Τεχνικής Ολυμπιακής σε ερώτημα του Χρηματιστηρίου Αθηνών:

”Στρατηγικός στόχος της εταιρείας ήταν και παραμένει η ενασχόληση με πολλούς και ανεξάρτητους κλάδους και σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, για να υπάρχει η διασπορά του λειτουργικού ρίσκου σε βάθος χρόνου. Είναι επομένως σαφές ότι ανεξάρτητα από την όποια εξέλιξη της δραστηριότητας της θυγατρικής TOUSA, o όμιλος θα συνεχίσει να λειτουργεί απρόσκοπτα”... Δηλαδή, ακόμη και αν πτωχεύσει η αμερικανική θυγατρική, η εισηγμένη holding απλώς θα χάσει μία από τις συμμετοχές της. Έχει όμως και άλλες...

Στην πράξη, δηλαδή, αν σήμερα η TOUSA βάλει λουκέτο, οι πρόσθετες ζημίες που θα υποστεί δεν θα υπερβούν τα 22 εκατ. ευρώ. Άρα, θα προκύψει μια εταιρεία με κεφαλαιοποίηση γύρω στα 175 εκατ. ευρώ (197 εκατ. η τρέχουσα μείον τα 22 που θα χαθούν) και συμμετοχές σε εταιρείες της Ελλάδας και της Ρουμανίας.

Και ένα ακόμη στοιχείο που ενδεχομένως θα πρέπει να συνεκτιμηθεί είναι το εξής: Στη φετινή αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τεχνικής Ολυμπιακής (34,7 εκατ.) δεν προβλέπεται ενίσχυση της TOUSA, αλλά χρησιμοποίηση των χρημάτων για μείωση του δανεισμού της ελληνικής εισηγμένης holding...

Ερωτήματα και εντός Ελλάδος

Τα προβλήματα όμως του ομίλου δεν φαίνεται να τελειώνουν στις ΗΠΑ. Η Τεχνική Ολυμπιακή κατέχει γύρω στο 48% του Μοχλού, τις εταιρείες του συγκροτήματος του Πόρτο Καρράς (μεταξύ αυτών και το ομώνυμο καζίνο), μαρίνες, εταιρείες ακινήτων κ.ά. Με βάση όμως τα δεδομένα του 2006, ούτε και εκτός ΗΠΑ η Τεχνική Ολυμπιακή σημείωσε κέρδη.

Συγκεκριμένα, το 2006 οι ζημίες του ομίλου διαμορφώθηκαν στα 217,8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 204,5 εκατ. από τις ΗΠΑ και τα υπόλοιπα 13,3 εκατ. από την Ελλάδα και από λοιπές χώρες της ευρωζώνης. Παρόμοια εικόνα επικράτησε και το α΄ εξάμηνο του 2007.

Επίσης, ζήτημα τίθεται για το κατά πόσον είναι αποτιμημένες σωστά οι συμμετοχές της Τεχνικής Ολυμπιακής. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Σήμερα, η τρέχουσα κεφαλαιοποίηση της εισηγμένης είναι πολύ χαμηλότερη από το ύψος των ιδίων κεφαλαίων της, ωστόσο αυτό επηρεάζεται από το γεγονός ότι πέρα από την TOUSA και τη Μοχλός, που είναι εισηγμένες, οι υπόλοιπες εταιρείες του ομίλου αποτιμώνται με βάση τις τιμές κτήσης.

Έτσι, εμφανίζονται με πολύ υψηλές αποτιμήσεις, συμμετοχές στις οποίες έχουν μεν επενδυθεί πολύ μεγάλα ποσά, ωστόσο οι οικονομικές τους επιδόσεις είναι πενιχρές.

Φέτος, πάντως, τα πράγματα αναμένονται βέβαια καλύτερα, κυρίως λόγω της σημαντικής κερδοφορίας που πιστεύεται ότι θα σημειώσει η κατασκευαστική Μοχλός, όμως και πάλι το σύνολο των όποιων κερδών των ελληνικών δραστηριοτήτων αναμένεται να είναι αρκετά χαμηλό σε σχέση με τις πολύ υψηλές επενδύσεις που έγιναν.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση των ιδιαίτερα υψηλών επενδύσεων στις εταιρείες του Πόρτο Καρράς, προκειμένου αυτές να εκσυγχρονιστούν και να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες (π.χ. ίδια κεφάλαια -στις 31/12/2006- 119,2 εκατ. για την Πόρτο Καρράς Α.Ε., 31 εκατ. για την Καζίνο Πόρτο Καρράς, 34,2 εκατ. για την Μελίτων Μπιτς Πόρτο Καρράς κ.ά.).

Παρ’ όλα αυτά, θεωρείται απίθανο οι επενδύσεις αυτές να οδηγήσουν σε σημαντικά κέρδη αν δεν επιτραπεί στον όμιλο να υλοποιήσει το επενδυτικό πρόγραμμα που έχει προγραμματίσει. Οι προσδοκίες της Τεχνικής Ολυμπιακής εστιάζονται στο νομοσχέδιο περί οικιστικών περιοχών και τα στελέχη της δηλώνουν ότι η εταιρεία έχει αδικηθεί κατάφορα από όλη την υπόθεση.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το ενδεχόμενο εμπλοκών, ιδίως μετά την πολιτική έκταση που πήρε το θέμα λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2004 (”υπόθεση Πάχτα”).