Μάχη με τον χρόνο και τις πολιτικές ακροβασίες για να σταθεί ζωντανή θα δίνει κάθε μέρα που περνά τις επόμενες εβδομάδες η ελληνική οικονομία καθώς η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης εγείρει -πέραν των άλλων- καυτά ζητήματα, τα οποία μπορεί υπό (αρνητικές) προϋποθέσεις να αποδειχθούν καταλύτες δραματικών εξελίξεων.

Η προσφυγή στις κάλπες με εκκρεμή την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών , η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης και οι απειλές μονομερούς καταγγελίας της συμφωνηθείσας δανειακής σύμβασης και του μνημονίου οδήγησαν ήδη σε ένα πρώτο δείγμα παγώματος στη χρηματοδότηση με την παρακράτηση του 1 δισ. ευρώ από τη δόση προς την Ελλάδα. Το γεγονός, σε συνδυασμό με την οικτρή -σε βάθος έξι εβδομάδων- ταμειακή κατάσταση του ελληνικού δημοσίου, όπου υπό το βάρος πρωτογενών ελλειμμάτων τα έσοδα δεν φτάνουν να καλύψουν τα έξοδα, και οι πρώτες λήξεις μη «κουρεμένων» ομολόγων συνιστούν προβλήματα ικανά να τινάξουν την μπάνκα στον αέρα. Πόσο μάλλον όταν συνοδεύονται από αδυναμία πραγματικής κυβερνητικής εκπροσώπησης της χώρας από το eurogroup και το ecofin έως τη σύνοδο του ΝΑΤΟ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα τα βρούμε μπροστά μας.

Οι πολιτικοί αρχηγοί υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα καταβάλουν σήμερα ύστατη προσπάθεια εύρεσης κοινής συνισταμένης, που θα λύσει το πρόβλημα της ακυβερνησίας. Αν δεν τα καταφέρουν, ενδεχόμενο που φαντάζει από δύσκολο έως απίθανο, θα πρέπει τουλάχιστον να αναλάβουν την ευθύνη των αποφάσεων για να κλείσουν τουλάχιστον την πρώτη άμεση και καθοριστικής σημασίας εκκρεμότητα που αφορά την επικείμενη λήξη ομολόγου που δεν «κουρεύτηκε».

Όπως είναι γνωστό, στις 15 Μαΐου, αύριο δηλαδή, λήγει ομόλογο ύψους 435 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνεται στα 6,5 δισ. ευρώ τίτλων που δεν μπήκαν στο PSI. Αν δεν πληρωθεί, η χώρα και τυπικά βαράει κανόνι στο συγκεκριμένο ομόλογο, γεγονός που σημαίνει πως θα αποκλειστεί από τις αγορές για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Η εισήγηση που έχει διατυπώσει, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών αφορά την πληρωμή του με το σκεπτικό ότι δεν δημιουργεί τετελεσμένο. Αν η επόμενη κυβέρνηση αποφασίσει να μην πληρώσει τα υπόλοιπα από τα 6,5 δισ. μπορεί να το κάνει, αν δεν πληρωθεί αυτός ο τίτλος οι εξελίξεις επιταχύνονται...

Ας υποθέσουμε ότι το ομόλογο πληρώνεται. Προς το παρόν, ο κάβος ξεπερνιέται, αλλά δίνεται βούτυρο στο ψωμί όσων στη δεδομένη συγκυρία επιλέξουν να αναδείξουν την πληρωμή των κερδοσκόπων -hedge funds- έναντι μικροομολογιούχων και ασφαλιστικών ταμείων που πλήρωσαν τη νύφη. Η πολιτική απόφαση επομένως δεν είναι εύκολη.

Δεύτερη κρίσιμη παράμετρος που θα κρίνει τις εξελίξεις είναι η κατάσταση του τραπεζικού συστήματος. Η κεφαλαιακή επάρκεια και η ρευστότητα, αν δεν εισρεύσουν σύντομα στο σύστημα τα πρώτα 18 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης, τα οποία ευτυχώς βρίσκονται ήδη από τις 19 Απριλίου σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, θα βρεθούν σύντομα στο κόκκινο.

Οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί για την υπογραφή των σχετικών συμφωνιών από τις τράπεζες και το θέμα παρακολουθούν στενά τόσο το υπουργείο Οικονομικών όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και βέβαια ο ίδιος ο Λουκάς Παπαδήμος.

Τρίτος κρίκος στην εύθραυστη αλυσίδα που κρατά ακόμα την ελληνική οικονομία είναι το ταμείο του Δημοσίου. Με μια πρωτόγνωρη συμπίεση των κρατικών δαπανών το πρώτο τετράμηνο του έτους (το Δημόσιο καθυστερεί να πληρώσει ό,τι μπορεί, πλην μισθών και συντάξεων), το υπουργείο Οικονομικών κατάφερε να κρατήσει τις δαπάνες χαμηλότερα κατά περίπου 2,5 δισ. ευρώ σε σχέση με τα προγραμματισμένα.

Με τον τρόπο αυτόν κάλυψε την τρύπα των εσόδων (λιγότερα κατά 335 εκατ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο) και διατήρησε προς το παρόν εντός στόχων το έλλειμμα. Το πρόβλημα όμως στην παρούσα φάση δεν είναι οι δημοσιονομικοί στόχοι, αυτό θα επανέλθει αν επανέλθει και η τρόικα...

Το πρόβλημα είναι ότι, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, τα λεφτά μας βγάζουν έως το τέλος Ιουνίου και μετά θα υπάρχει πρόβλημα ακόμα και με την καταβολή μισθών και συντάξεων.

Οι παραπάνω πληγές, με βάση πληροφορίες, αναλύονται διεξοδικά στην επιστολή του Λουκά Παπαδήμου που διαβίβασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας στους πολιτικούς αρχηγούς.