Στην εντατική σε μια προσπάθεια να παραμείνει «ζωντανή» και συμβατή με τις επιταγές του μνημονίου επιχειρεί να βάλει την κυβέρνησή του ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, στην τελική ευθεία πριν από τη διαδοχή(;) στο Μέγαρο Μαξίμου.

Η προειδοποίηση στη διάρκεια του χθεσινού υπουργικού συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία «διάλυση της Βουλής δεν σημαίνει και διάλυση της κυβέρνησης» δεν επιδέχεται πολλές ερμηνείες και αποτυπώνει με σαφήνεια τους κινδύνους και την ανησυχία για προεκλογική χαλάρωση, που θα μπορούσε να αποβεί μοιραία σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα δεν έχει περιθώριο να χάσει ούτε μία ημέρα.

Την ανησυχία του πρωθυπουργού συμμερίζεται, με βάση πληροφορίες, και ο υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, ο οποίος, έχοντας την εμπειρία πλείστων διαπραγματεύσεων με την τρόικα, είναι σε θέση να γνωρίζει, όπως λένε συνεργάτες του, πως αν ο προϋπολογισμός αποκλίνει έναντι των στόχων η τρόικα τον Ιούνιο θα ζητήσει να καλυφθεί η διαφορά με έξτρα μέτρα, πέραν των 11,6 δισ. ευρώ που προβλέπονται στο μνημόνιο.

Παραδοσιακά, η προεκλογική περίοδος συμβαδίζει με χαλάρωση των ελεγκτικών και εισπρακτικών μηχανισμών του κράτους, για λόγους ευνόητους. Οι κυβερνώντες δεν θέλουν παραμονές της κάλπης να δυσαρεστούν τους ψηφοφόρους τους με ελέγχους, πρόστιμα και φόρους. Γι’ αυτό και ο κ. Σαχινίδης έχει δώσει εντολές στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς να παραμείνουν στις επάλξεις.

Οι πρώτες αρρυθμίες στο μέτωπο των εσόδων όμως είναι ήδη ορατές και δεν συνδέονται με την προεκλογική περίοδο, αλλά με την πέραν κάθε προσδοκίας κάμψη της ζήτησης υπό το βάρος της φωτιάς των τιμών των καυσίμων, σε μία περίοδο όπου οι πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς είναι δεδομένες και δυσβάσταχτες.

Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δείχνουν ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους η κατανάλωση έπεσε κατακόρυφα τόσο συνολικά στην αγορά (αυτό φαίνεται από την πορεία του ΦΠΑ) όσο και επιμέρους στην αγορά καυσίμων μετά το άλμα της τιμής της βενζίνης στα 2 ευρώ και του πετρελαίου θέρμανσης στο 1,05 ευρώ το λίτρο.

Συγκεκριμένα, τα προσωρινά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν υστέρηση εσόδων 166 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο (εισπράχθηκαν 11,437 δισ. ευρώ αντί για 11,603 δισ. ευρώ), με τις μεγαλύτερες αποκλίσεις να σημειώνονται στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (ΕΦΚ) καυσίμων και στον ΦΠΑ.

«H ως άνω υστέρηση οφείλεται στη μείωση των εσόδων του Ε.Φ.Κ. ενεργειακών προϊόντων, κυρίως λόγω μεγαλύτερης της αναμενόμενης μείωσης στην κατανάλωση πετρελαιοειδών προϊόντων, και κυρίως της βενζίνης, και στη μείωση των εσόδων από τον Φ.Π.Α. εξαιτίας του περιορισμού της εγχώριας ζήτησης», αναγνωρίζει το υπουργείο Οικονομικών.

Τις αστοχίες στα έσοδα έρχονται να καλύψουν καλύτερες των προσδοκώμενων επιδόσεις στις δαπάνες, όπου αφενός το μαχαίρι είναι βαθύ αγγίζοντας για μία ακόμα φορά και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αφετέρου οι πληρωμές γίνονται με το σταγονόμετρο.

Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο του έτους, οι συνολικές δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μικρότερες κατά 999 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που είχε τεθεί (δαπανήθηκαν 19,622 δισ. ευρώ αντί 20,621 δισ. ευρώ), ενώ στο ΠΔΕ οι δαπάνες αντί για 960 εκατ. ευρώ περιορίστηκαν σε 488 εκατ. ευρώ, μειώνοντας αντίστοιχα και τα «αντίβαρα» της σκληρής ύφεσης.

Το «κράτει» στις δαπάνες είναι προληπτικού χαρακτήρα, ενώ το υπουργείο Οικονομικών είναι με το δάχτυλο στη σκανδάλη για νέα μείωση της σταδιακής αποδέσμευσης κονδυλίων.

Προς το παρόν, πάντως, η εικόνα, όπως αποτυπώνεται στο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, είναι καλύτερη της αναμενόμενης καθώς το έλλειμμα συγκρατήθηκε στα 7,3 δισ. ευρώ έναντι εκτίμησης για 8,5 δισ. ευρώ.

Πέραν του προϋπολογισμού, σε πρώτο πλάνο στο διάστημα έως τις εκλογές βρίσκεται και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όπου οι αποφάσεις λίγο έως πολύ έχουν δρομολογηθεί και αναμένεται να ανακοινωθούν το αργότερο έως τις 20 Απριλίου.

Αν σε αυτά τα δύο μέτωπα η κυβέρνηση καταφέρει να ελέγξει τις εξελίξεις έως τις εκλογές, φεύγουν από το προσκήνιο δύο βασικοί παράγοντες ανησυχίας και μένει ίσως ο βασικότερος: το αποτέλεσμα της κάλπης και η ικανότητα του πολιτικού συστήματος να υπερβεί τον εαυτό του, ώστε μετά τις κάλπες να προκύψει μια αξιόπιστη και σταθερή κυβέρνηση…