Εντός του 2011 δρομολογείται μια σειρά διαγωνισμοί που αφορούν στον ευρύτερο ενεργειακό τομέα και αφενός συνάδουν με την ανάγκη απελευθέρωσης της αγοράς, αφετέρου επιχειρούν να αναθερμάνουν το επενδυτικό ενδιαφέρον ξένων και εγχώριων ομίλων, ιδίως σε μια περίοδο όπου δεν υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για την εισροή διεθνών κεφαλαίων.

Μπορεί η υπόθεση της λιγνιτικής παραγωγής και της πιθανής πώλησης ή ανταλλαγής μονάδων που ελέγχει το Δημόσιο μέσω της ΔΕΗ να παραπέμφθηκε για καταληκτική συζήτηση και λύση μεταξύ της κυβέρνησης και της Κομισιόν τον Ιανουάριο του νέου έτους, ωστόσο στο μεταξύ προωθούνται διάφορες κινήσεις αποκρατικοποιήσεων, όπως η πώληση της ΔΕΠΑ ή η μίσθωση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης, καθώς και διεθνείς διαγωνισμοί για την εκμετάλλευση δικτύων φυσικού αερίου ή των αποθηκών του Πρίνου.

Το χρονοδιάγραμμα που τίθεται από τις αρμόδιες αρχές του ΥΠΕΚΑ για την εξέλιξη όλων των παραπάνω κινήσεων είναι παρακινδυνευμένο να θεωρηθεί βέβαιο, καθώς η πρότερη εμπειρία δείχνει ότι τόσο η «ελαστική» βούληση όσο και οι νομικές περιπλοκές καθυστερούν τις εξελίξεις. Από την άλλη πλευρά, όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, η έλλειψη ρευστότητας των επιχειρήσεων και οι μεταβαλλόμενοι όροι των πιθανών επενδύσεων ίσως σταθούν εμπόδια στις προσπάθειες τις οποίες δρομολογεί η κυβέρνηση.

--- Τα σχέδια

Παρ’ όλα αυτά, ο κύβος ερρίφθη ή πρόκειται να... ριφθεί για μια σειρά ενεργειακά «φιλέτα»: 

* Κατ’ αρχάς, το υπουργείο Οικονομικών θέτει ξανά σε προτεραιότητα την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, καθώς ήδη έχουν επιλεγεί ως σύμβουλοι του ελληνικού δημοσίου για τη διάθεση πακέτου μετοχών της εταιρείας φυσικού αερίου η Rothschild, η UBS και η Alpha Bank.

Σημειώνεται ότι και κατά το παρελθόν, όταν είχε επιχειρηθεί η ιδιωτικοποίηση της εταιρείας, είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον τόσο από εγχώριους όσο και από ξένους ομίλους. Σήμερα στη ΔΕΠΑ, πέραν του Δημοσίου, ποσοστό 35% κατέχουν τα Ελληνικά Πετρέλαια, ενώ οι τρεις σύμβουλοι οι οποίοι ανέλαβαν τη μελέτη αποκρατικοποίησης καλούνται και πάλι να δώσουν λύση στον γρίφο για την option που έχει η ΔΕΗ όσον αφορά στην εξαγορά του 30% των μετοχών της ΔΕΠΑ χωρίς το Δημόσιο να αναγκαστεί να καταβάλει χρήματα. 

* Το άλλο μεγάλο «αγκάθι» είναι το πώς θα διασφαλιστεί ο κρατικός έλεγχος στον ΔΕΣΦΑ μετά την πλήρη αυτονόμησή του από τη ΔΕΠΑ και τη διάθεση πακέτου τίτλων της. Πάντως, με πρόσφατες δηλώσεις του στο Reuters, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, κ. Χ. Σαχίνης, διατύπωσε την εκτίμηση ότι η ιδιωτικοποίηση θα ολοκληρωθεί στο β΄ εξάμηνο του 2011. Ο ίδιος επίσης ανέφερε ότι η επιχείρηση έχασε μερίδιο αγοράς της τάξης του 12% εξαιτίας της εισόδου τρίτων εταιρειών στη διάθεση υγροποιημένου φυσικού αερίου και πως ο κύκλος εργασιών και τα κέρδη της ΔΕΠΑ θα μείνουν στάσιμα στα επίπεδα του 2009. 

* Στον αντίποδα της υπόθεσης ΔΕΠΑ, με πιο γρήγορους ρυθμούς φαίνεται ότι κινείται αυτή του στρατηγικού επενδυτή στην ΕΠΑ Αττικής. Στη δεύτερη φάση του «διαγωνισμού» (στην ουσία πρόκειται για πρόσκληση ενδιαφέροντος από την Deutsche Bank που χειρίζεται τη διαδικασία) προκρίθηκαν έξι εταιρείες -η ENI, η EΛΛΑΚΤΩΡ, η Προμηθέας Gas, η M+Μ (μικτή θυγατρική των ομίλων Μυτιληναίου - Motor Oil), η γερμανική Gold Gas και η Milos FundApax Partners-, ενώ, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η ημερομηνία αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών μετατέθηκε για τις 28 Ιανουαρίου.
 
Με βάση πηγές, στην παράταση οδήγησε απόφαση της ΔΕΠΑ, που ελέγχει το 51% της εταιρείας, να προχωρήσει σε αποτίμηση της συνολικής αξίας της, προκειμένου να αποφευχθεί μέσω της ιδιωτικοποίησης πιθανό ενδεχόμενο υποβάθμισης του συνολικού χαρτοφυλακίου της στην ΕΠΑ Αττικής. Παράλληλα, και σύμφωνα με τον υφυπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γ. Μανιάτη, πέρα από τις υπάρχουσες ΕΠΑ (Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας) προωθείται η δημιουργία νέων, στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη, στην κεντρική Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα και στην Εύβοια.
 
Όπως αναφέρει ο ίδιος, η προκήρυξη των τριών νέων ΕΠΑ αναμένεται πριν από το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2011, όπου προβλέπεται να συμμετάσχουν και οι ενδιαφερόμενοι ιδιωτικοί όμιλοι. 

* Σε εξέλιξη βρίσκεται η υπόθεση μίσθωσης και εκμετάλλευσης του λιγνιτωρυχείου της Βεύης. Ήδη, ενδιαφέρον για το κοίτασμα έχει εκδηλωθεί από το σύνολο των μεγάλων ενεργειακών ομίλων της χώρας, καθώς προσφορές έχουν καταθέσει η Άκτωρ ΑΤΕ, η οποία συνεργάζεται με την Elpedison (Ελληνικά Πετρέλαια - όμιλος Λάτση - ιταλική Edison), ο όμιλος Μυτιληναίου, η ΤΕΡΝΑ, ο όμιλος Κοπελούζου, μέσω της Horizon Μεταλλευτική και της ΜΕΤΕ, η Μηχανική, η ΕΛΜΙΝ και η ΙΝΤΕΡΚΑΤ, συμφερόντων του Γιάννη Σήφη Βαρδινογιάννη, καθώς και οι Γαία Τεχνική, Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, Ενεργειακά Έργα ΑΤΕ και η κοινοπραξία των ΤΕΝΑ ΑΤΕΒΕ - ΚΑΠΑ Δυναμική ΑΤΕ - Energen.
 
Το υπολογιζόμενο σε 90 εκατ. τόνους απόθεμα λιγνίτη μπορεί να αξιοποιηθεί για να υποστηρίξει τη λειτουργία μιας μεγάλης λιγνιτικής μονάδας παραγωγής ηλεκτρισμού, ενώ οι προσφορές των Άκτωρ - Elpedison και ΤΕΡΝΑ ήταν συνδεδεμένες με τη συγκεκριμένη προοπτική. Συγκεκριμένα, η Elpedison έχει καταθέσει αίτηση στη ΡΑΕ για λήψη άδειας παραγωγής, ενώ ο όμιλος της ΤΕΡΝΑ διαθέτει ήδη σχετική άδεια για τη Φλώρινα. 

* Έως το τέλος του χρόνου ή στις αρχές του 2011, επίσης, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το πόρισμα για τη δημιουργία αποθήκης φυσικού αερίου στο εξαντλημένο κοίτασμα του Πρίνου. Σημειώνεται ότι για την εν λόγω προοπτική υπάρχει πρόταση ιδιωτικής επένδυσης ύψους 400 εκατ. ευρώ από την Ενεργειακή Αιγαίου, η οποία παράλληλα συζητά για συνεκμετάλλευση με τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ.

Επισημαίνεται ότι η Ενεργειακή Αιγαίου έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος έως το 2014, αλλά ο χώρος της χερσαίας δεξαμενής αποτελεί δημόσια περιουσία. Έτσι, η όλη υπόθεση αξιοποίησης της συγκεκριμένης αποθήκης εντάσσεται στους κανόνες των αποκρατικοποιήσεων και γι’ αυτό το ΥΠΕΚΑ θα φέρει το θέμα στην ολομέλεια της Βουλής, ώστε να τοποθετηθούν τα κόμματα. 

* Τέλος, διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό μέσω του οποίου θα παραχωρηθούν τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης του γεωθερμικού δυναμικού τεσσάρων περιοχών της χώρας, για τις οποίες υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία ότι διαθέτουν πράγματι τέτοιο δυναμικό, προκηρύσσει σύντομα το ΥΠΕΚΑ.

Ο διαγωνισμός θα αφορά στο Δέλτα του ποταμού Νέστου, στο Δέλτα του Έβρου, στη Σαμοθράκη και στη νότια Χίο. Στις τέσσερις προσφερόμενες προς έρευνα - μίσθωση περιοχές, όπου σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ύπαρξης πλούσιων γεωθερμικών πεδίων, θα επενδυθούν σε πρώτη φάση 40 - 50 εκατ. ευρώ. Εφόσον, όπως αναμένεται, τα αποτελέσματα των ερευνών αποβούν θετικά, η αξία της εγκατάστασης μονάδων ηλεκτροπαραγωγής θα ανέλθει συνολικά σε τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.

** Αναδημοσίευση από το 666ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 23 – 27 Δεκεμβρίου 2010.