Πράσινο φως για τη δεύτερη δόση του δανείου, αλλά με αρκετές επιφυλάξεις και αιχμές για τη συνέχεια, έδωσε η τρόικα σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι επικεφαλής της, κ. Ντερούζ από την Κομισιόν, Τόμσεν από το ΔΝΤ και Μαζούχ από την ΕΚΤ.

"Το πρόγραμμα ξεκίνησε πολύ ικανοποιητικά, όμως υπάρχουν κίνδυνοι τόσο σήμερα όσο και αύριο", είπε εκπρόσωπος του ΔΝΤ εντοπίζοντας κυρίως τρεις εστίες ανησυχίας:

1. Υπάρχει ανάγκη για περιορισμό των δαπανών σε ΟΤΑ, νοσοκομεία, ΔΕΚΟ και ταμεία. Μεγάλες περικοπές κρατικών δαπανών αντιστάθμισαν τις σπατάλες σε άλλους τομείς, όμως ελλοχεύουν κίνδυνοι.

2. Το φορτίο της εξυγίανσης πρέπει να κατανεμηθεί με δίκαιο τρόπο. Οι συνταξιούχοι συνέβαλαν όσο μπορούσαν, τώρα η κυβέρνηση χρειάζεται να εφαρμόσει τη νομοθεσία για την πάταξη της φοροδιαφυγής των υψηλών εισοδημάτων και περιουσιών.

3. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν. Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού είναι φιλόδοξη, αλλά είναι ανγκαίο να υλοποιηθεί και πρέπει ακόμη να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα και να απελευθερωθούν οι αγορές. "Γνωρίζουμε πως θα υπάρξουν αντιστάσεις από συμφέροντα, αλλά είναι ενθαρρυντικό ότι η κυβέρνηση έχει δείξει αποφασιστικότητα".

"Δεν ανησυχούμε για τα έσοδα"

Οι εκπρόσωποι της τρόικας εμφανίστηκαν σχετικά καθησυχαστικοί, παρά την υστέρηση εσόδων, υιοθετώντας πλήρως τις επισημάνσεις της κυβέρνησης, σύμφωνα με τις οποίες θα υπάρξει επιτάχυνση των εσόδων στο β΄ εξάμηνο του έτους, οπότε αναμένεται και να αποδώσουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί.

"Δεν έχουμε συζητήσει διορθωτικά μέτρα διότι περιμένουμε ότι, εφόσον υλοποιηθούν τα μέτρα που έχουν ληφθεί και γίνει ο έλεγχος των δαπανών, δεν θα υπάρξει πρόβλημα επίτευξης των στόχων». 

"Η κυβέρνηση αποφασίζει για ΔΕΗ - ΔΕΚΟ* Υποδείξαμε απολύσεις"   

Στα κρίσιμα θέματα της ΔΕΗ και των ελλειμματικών ΔΕΚΟ οι εκπρόσωποι της τρόικας δεν θέλησαν να φέρουν σε ακόμη πιο δύσκολη θέση την κυβέρνηση. Είπαν ότι τις λύσεις και στους δύο τομείς θα τις προκρίνει η ελληνική κυβέρνηση, αν και δεν διέψευσαν ότι υπέδειξαν απολύσεις.

Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση του κ. Περούζ από την Κομισιόν:  "Όλες οι κρατικές επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα ο ΟΣΕ, κοστίζουν τεράστια ποσά στους Έλληνες πολίτες. Το χρέος του ΟΣΕ είναι 1 δισ. ευρώ τον χρόνο και 10 δισ. ευρώ τα συσσωρευμένα χρέη, τη στιγμή όπου το επίπεδο εξυπηρέτησης είναι πολύ κάτω από το ευρωπαϊκό. Πρέπει να υπάρξει αναδιάρθρωση, αλλά θα αποφασίσει η κυβέρνηση το πώς αυτή θα γίνει".

Στο θέμα της ΔΕΗ, ο ίδιος τόνισε ότι συζητήθηκαν εναλλακτικές λύσεις και ανακοινώσεις θα υπάρξουν από την ελληνική κυβέρνηση το φθινόπωρο. Νωρίτερα, πάντως, οι εκπρόσωποι της τρόικας τόνισαν ότι το θέμα συζητήθηκε και σε οικονομικό και σε πολιτικό επίπεδο, με όλες τις πτυχές τόσο για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας όσο και για την αποδέσμευση των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού και την ανεξαρτητοποίηση της ΡΑΕ.

Θετική η τρόικα για τη συλλογική σύμβαση εργασίας 

Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι επισημάνσεις της τρόικας και για το θέμα των μισθολογικών αυξήσεων. Σχολιάζοντας τη νέα τριετή συλλογική σύμβαση εργασίας, που προβλέπει πάγωμα μισθών για φέτος και μικρές αυξήσεις την επόμενη διετία, σε αντιδιαστολή με το τριετές πάγωμα που προβλέπει το μνημόνιο, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν εξέφρασε ικανοποίηση για τη συμφωνία, χαρακτηρίζοντας τις αυξήσεις "περιορισμένες" και εκφράζοντας πάλι την ελπίδα ότι θα υπάρξει αυτοσυγκράτηση των μισθολογικών αυξήσεων στον ιδιωτικό τομέα.

Όταν ρωτήθηκε για το εάν τέθηκε εκ νέου θέμα για τον 13ο και τον 14ο μισθό στον ιδιωτικό τομέα, επανέλαβε ότι δεν ζητήθηκαν πρόσθετα μέτρα, αλλά χαρακτήρισε "λιτή" την ανταγωνιστικότητα.

Όπως είπε χαρακτηριστικά, "αν υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις, δεν απαιτούνται μειώσεις μισθών", αφήνοντας επί της ουσίας ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο για τη συνέχεια.

"Ίσως και του χρόνου η επιστροφή στις αγορές" 

Τέλος, η τρόικα καλωσόρισε την έκδοση εντόκων γραμματίων από το ελληνικό δημόσιο χαρακτηρίζοντας την κίνηση σημαντική και για τις τράπεζες, δεδομένου πως οι τίτλοι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως collateral για ρευστότητα από την ΕΚΤ.

Ακόμη, καλωσόρισε το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έδωσε εντολή για τη στρατηγική επισκόπηση του τραπεζικού τομέα και για τον έλεγχο της δέουσας επιμέλειας στις κρατικές τράπεζες και εκτίμησε ότι ίσως του χρόνου η Ελλάδα να ξαναβγεί στις αγορές.


*** Το ανακοινωθέν της τρόικας


Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πρώτο λλιμάκιο ελέγχου στην Ελλάδα.

Κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) επισκέφθηκαν την Αθήνα μεταξύ 26 Ιουλίου και 5 Αυγούστου, για τον πρώτο τριμηνιαίο έλεγχο υλοποίησης του οικονομικού προγράμματος της ελληνικής κυβέρνησης, το οποίο υποστηρίζεται με δάνειο ύψους 80 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις χώρες της ευρωζώνης, καθώς και μέσω της Διευθέτησης Ετοιμότητας Παροχής (SBA) ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. H στρατηγική και οι πολιτικές στήριξης, όπως περιγράφονται στην Επιστολή Πρόθεσης και στο Μνημόνιο Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Πολιτικών του Μαΐου 2010, παραμένων ως συμφωνήθηκαν (Αναφορά Χώρας 10/111).

Σύμφωνα με την αξιολόγησή μας, το πρόγραμμα ξεκίνησε να υλοποιείται δυναμικά. Όλα τα ποσοτικά κριτήρια απόδοσης κατά τον Ιούνιο 2010 έχουν ικανοποιηθεί, καθοδηγούμενα από την αποτελεσματική εφαρμογή του δημοσιονομικού προγράμματος, ενώ σημαντικές μεταρρυθμίσεις βρίσκονται σε προηγμένο στάδιο. Εντούτοις, παραμένουν σημαντικές δυσκολίες και κίνδυνοι.

Η συρρίκνωση της οικονομίας εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις του προγράμματος: Το ΑΕΠ αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 4 τοις εκατό το 2010, και περίπου 2½ τοις εκατό το 2011. Ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος απ’ ό,τι αναμενόταν -αναθεωρήσαμε την εκτίμησή μας για το 2010 σε 4? τοις εκατό- ωθούμενος κυρίως, από την αύξηση των έμμεσων φόρων. Χωρίς σημάδια έμμεσων επιπτώσεων, ο πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί.

Στον δημοσιονομικό τομέα, οι Αρχές περιόρισαν τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, πέραν των ορίων του προγράμματος. Αυτό αντιστάθμισε αποκλίσεις που προκλήθηκαν από προβλήματα σε επίπεδο πέραν του προϋπολογισμού (τοπικές αυτοδιοικήσεις, νοσοκομεία και ταμεία κοινωνικής ασφάλισης) και έτσι επιτεύχθηκε ο συνολικός στόχος που είχε τεθεί για το τέλος Ιουνίου σχετικά με έλλειμμα.

Προχωρώντας εμπρός, είναι σημαντικό να εφαρμοστούν αυστηρότεροι κανόνες για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των δαπανών, ιδιαίτερα σε επίπεδο πέραν του τακτικού προϋπολογισμού, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο δυνητικός κίνδυνος εναντίον των δημοσιονομικών στόχων.

Άλλη μία σημαντική δυσκολία βρίσκεται στην περαιτέρω ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης, περιλαμβανομένης της φοροδιαφυγής στα υψηλά κλιμάκια εισοδήματος και περιουσίας. Αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διασφάλιση φορολογικών εσόδων, καθώς και για την προώθηση της δικαιοσύνης του προγράμματος προσαρμογής.

Στον χρηματοοικονομικό τομέα, υπήρξε μέση επιδείνωση στην επάρκεια κεφαλαίων γιατί, όπως αναμενόταν, αυξήθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι πρόσφατες ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (στρες τεστ) της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας κάλυψαν πάνω από το 90 τοις εκατό του ενεργητικού του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και όλες οι τράπεζες, με εξαίρεση μιας κρατικής, τις αντιμετώπισαν με επιτυχία, βοηθώντας έτσι τη μείωση της αστάθειας στην αγορά.

Καλωσορίζουμε το γεγονός ότι η κυβέρνηση έδωσε εντολή για τη στρατηγική επισκόπηση του τραπεζικού τομέα, καθώς και για τον έλεγχο της δέουσας επιμέλειας σε κρατικές τράπεζες. Το Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) που θα τεθεί σύντομα σε λειτουργία, θα παράσχει έναν σημαντικό ανασταλτικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση δυνητικής κεφαλαιακής ανεπάρκειας.

Κατά τη γνώμη μας, τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, που σύμφωνα με το πρόγραμμα έχουν δεσμευθεί για το ΤΧΣ, θεωρούνται επαρκή. Η συνεχής και στενή παρακολούθηση του χρηματοοικονομικού τομέα θα είναι πολύ σημαντική για την επόμενη περίοδο.

Εντυπωσιακή πρόοδο σημειώνουν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Το κλιμάκιο καλωσορίζει τον νόμο για την ιστορική και μεγαλόπνοη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, που είναι σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα.

Η υλοποίηση της πρόσφατης μεταρρύθμισης στο φορολογικό σύστημα και η διαδικασία ετοιμασίας και εκτέλεσης του προϋπολογισμού αποτελούν επίσης σημαντικά στοιχεία της προσπάθειας για δημοσιονομική προσαρμογή. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης η ουσιαστική μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας.

Άλλες μεταρρυθμίσεις που είναι προγραμματισμένες να εφαρμοστούν σύντομα καλύπτουν τον τομέα των μεταφορών, όπου έχει επιτευχτεί σημαντική πρόοδος με την απελευθέρωση των οδικών μεταφορών, καθώς και στον τομέα της ενέργειας.

Η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας και η ενίσχυση της δυνητικής ανάπτυξης παραμένουν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία του προγράμματος.

Η δυσκολία που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση στην κατεύθυνση αυτή θα είναι στην αντίσταση από παγιωμένα συμφέροντα στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, στην απορρύθμιση, στην εφαρμογή της οδηγίας για τον τομέα των υπηρεσιών, καθώς και στην εξάλειψη των εμποδίων για την ανάπτυξη του τουρισμού και του λιανικού εμπορίου.

Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ακόμη τη δυνατότητα πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές για τη διάθεση βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Παρ’ όλα αυτά, προς το παρόν φαίνεται ότι η διάθεση της αγοράς βελτιώνεται. Με την ελάφρυνση από τη διεθνή χρηματοοικονομική αρωγή ευρείας κλίμακας, η δυσκολία της ελληνικής κυβέρνησης παραμένει στη δημιουργία ενός ισχυρού ιστορικού στην εφαρμογή πολιτικής προκειμένου να ανακτήσει την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές.

Επόμενα βήματα. Η συμφωνία που σύναψαν οι ελληνικές αρχές σε επιτελικό επίπεδο θα χαράξει τον δρόμο για την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου κατά τη συμφωνία δανειοδοτικής διευκόλυνσης (ευρωζώνη) και τη Διευθέτηση Ετοιμότητας Παροχής (ΔΝΤ), που υπόκειται σε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωομάδα (Eurogroup) και το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ.

Αυτή η έγκριση θα επιτρέψει την εκταμίευση 9 δισεκατομμυρίων ευρώ (6,5 δισεκατομμύρια ευρώ από τα μέλη της ευρωζώνης και 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ από το ΔΝΤ).

Η αποστολή για τον επόμενο προγραμματικό έλεγχο έχει προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο του 2010.



*** Το ανακοινωθέν της τρόικας (στην αγγλική γλώσσα)
 
STATEMENT BY THE EC, ECB AND IMF  ON THE FIRST REVIEW MISSION TO GREECE


Staff teams from the European Commission (EC), the European Central Bank (ECB), and the International Monetary Fund (IMF) visited Athens from 26 July - 5 August 2010 for the first quarterly review of the Greek government’s economic programme, which is being supported by a EUR 80 billion loan from euro area countries and a EUR 30 billion Stand-By Arrangement with the Fund. The strategy and key policies remain as described in the May 2010 Letter of Intent and Memorandum of Economic and Financial Policies: http://www.imf.org/external/pubs/ft/scr/2010/cr10111.pdf.

Our overall assessment is that the programme has made a strong start. The end-June quantitative performance criteria have all been met, led by a vigorous implementation of the fiscal programme, and important reforms are ahead of schedule. However, important challenges and risks remain.

The contraction in the economy is in line with May programme projections: GDP is expected to decline by 4 percent in 2010 and some 2½ percent in 2011. Inflation is higher than expected - we have revised our estimate for 2010 to 4? percent - pushed up by indirect tax increases. With no signs of second-round effects, inflation is expected to decline rapidly.

In the fiscal area, the authorities have kept spending significantly below budget limits at the state level.

This has offset slippages caused by problems in controlling expenditures at the sub-national level (local governments, hospitals, social security funds), and the overall deficit target for end-June was met.

Going forward, to address potential risks to fiscal targets, it is critical to tighten expenditure control and monitoring, in particular at sub-national levels. Another key challenge is to further strengthen tax administration, including to reduce tax evasion by high-income and wealthy individuals. This is essential to secure tax revenues and to promote the overall fairness of the adjustment programme.

In the financial sector, there has been a moderate deterioration in capital adequacy as non-performing loans have increased in line with expectations. Recently, the Committee of European Banking Supervisors stress tests covered more than 90 percent of Greek banking system assets and all but one state-owned bank passed, thus helping to reduce market volatility. We welcome that the government has commissioned a strategic review for the banking sector and a due diligence for state banks. The Financial Stability Fund (FSF), which is soon to become operational, will provide an important backstop to deal with potential capital shortfalls. In our view, the 10 billion euro earmarked for the FSF under the programme remains adequate. Continued close monitoring of the financial sector will be important in the period ahead.

Impressive progress is being made on structural reforms. The mission welcomes Parliament’s approval of the landmark pension reform, which is far-reaching by international standards. Substantive labour market reform is also well underway. Implementation of recent tax reform and budget reform is key in order to consolidate fiscal consolidation. Other reforms that are scheduled for early implementation are transportation, where important progress has already been made with liberalisation of road haulage, and energy. Restoring competitiveness and boosting potential growth remains critical to the programme’s success. The challenge facing the government in this regard will be to overcome resistance from entrenched vested interests to opening-up of closed professions, deregulation, implementation of the services directive, and elimination of barriers to development of tourism and retail.

The Greek government is still unable to access international capital markets except for placement of short-term T-bills. However, market sentiments appear now to be improving. Taking advantage of the breathing Space afforded by the large-scale international financial support, the key challenge facing the

Greek authorities remains to establish a strong track record of policy implementation in order to regain access to international capital markets.

Next steps: The staff-level agreement reached with the Greek authorities will pave the way for the conclusion of the first review under the loan facility agreement (euro area) and Stand-By Arrangement (IMF), subject to approval by the Commission, the Eurogroup, and the IMF’s management and Executive Board. Such approval will allow the disbursement of EUR 9 billion (EUR 6.5 billion by the euro area Member States, and EUR 2.5 billion by the IMF).

The mission for the next programme review is scheduled for October 2010.