Tρεις κάβους καλείται να περάσει μέσα στο καλοκαίρι η κυβέρνηση προκειμένου να έχουν βάση οι προσδοκίες της για βελτίωση του οικονομικού κλίματος από τον Σεπτέμβριο και η δημιουργία εντυπώσεων πως «οι καλύτερες μέρες είναι μπροστά».

Αφορούν: α) στην ψήφιση του ασφαλιστικού και του εργασιακού, β) στην έξοδο του Δημοσίου στις αγορές για αναχρηματοδότηση εντόκων γραμματίων ύψους 4 δισ. ευρώ και γ) στην ανάκαμψη των εσόδων, τα οποία παρά τα μέτρα εξακολουθούν να παρουσιάζουν αρρυθμίες.

«Από τον Σεπτέμβριο θα υπάρξει σαφής βελτίωση του κλίματος, θα έχουμε αφήσει πίσω τα δύσκολα», έλεγε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος αυτές τις μέρες κλείνει μια σειρά εκκρεμότητες έναντι της τρόικας, καταθέτοντας τα νομοσχέδια για την εποπτεία της ασφαλιστικής αγοράς, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τον έλεγχο των δημοσίων δαπανών.

Με την κατάθεση και του νομοσχεδίου για την αγορά τυχερών παιχνιδιών εντός των ημερών στη Βουλή, κλείνει ο κύκλος των «υποχρεωτικών» νομοθετικών πρωτοβουλιών για τις εξετάσεις τις οποίες θα κληθεί να περάσει στο τέλος Ιουλίου από την τρόικα η ελληνική κυβέρνηση, αν και το μεγάλο αγκάθι παραμένει η ψήφιση των νομοσχεδίων για το ασφαλιστικό και το εργασιακό.

Θερμό καλοκαίρι προδιαγράφουν και οι επιχειρούμενες αναδιαρθρώσεις στους ελλειμματικούς συγκοινωνιακούς φορείς, αν και στο μέτωπο αυτό η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει την κοινωνία στο πλευρό της, υπό την έννοια ότι «δεν μπορεί να κόβονται μισθοί και συντάξεις και οι φορολογούμενοι να συνεχίζουν να καλύπτουν 1 δισ. ευρώ τον χρόνο για ελλείμματα του ΟΣΕ», όπως αναφέρει κυβερνητικός βουλευτής.

Ο γόρδιος δεσμός του ασφαλιστικού και του εργασιακού, άλλωστε, είναι αυτός ο οποίος θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και την επιτυχία των εκδόσεων εντόκων γραμματίων που έχουν προγραμματιστεί στα μέσα του μήνα και αντιμετωπίζονται με μεγάλο σκεπτικισμό από διεθνή μέσα ενημέρωσης και αναλυτές.

--- Επιστροφή στις αγορές

Αρχικά, με δημοσιεύματα του ξένου Τύπου δημιουργήθηκε η εσφαλμένη εικόνα ότι η Ελλάδα δεν έχει υποχρέωση να βγει στις αγορές για να καλύψει τις λήξεις εντόκων γραμματίων. Κάτι τέτοιο είναι εντελώς αναληθές, αφού από πίνακα ο οποίος περιλαμβάνεται στο μνημόνιο προκύπτει σχετική υποχρέωση της χώρας μας.

Το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να καλύψει φέτος λήξεις ύψους 4 δισ. ευρώ στο τρίτο τρίμηνο του έτους και επιπλέον 4 δισ. ευρώ στο τέταρτο τρίμηνο. Το ίδιο διάστημα θα «τρέχουν» και οι εκταμιεύσεις των δόσεων από τον μηχανισμό των 110 δισ. ευρώ -υπό την προϋπόθεση της κατά γράμμα τήρησης των δεσμεύσεων του μνημονίου-, οι οποίες για φέτος αναλύονται σε 20 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο (έχουν ήδη ληφθεί), σε 9 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο και σε επιπλέον 9 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο.

Ομοίως, το 2011 η Ελλάδα θα λάβει από τον μηχανισμό στήριξης αθροιστικά 40 δισ. ευρώ και θα πρέπει να καλύψει μόνη της δανειακές αναχρηματοδοτήσεις εντόκων γραμματίων ύψους 17 δισ. ευρώ, ενώ το 2012 η χρηματοδότηση από τον μηχανισμό υποχωρεί στα 24 δισ. ευρώ και η χώρα μας θα πρέπει να αντλήσει 18 δισ. ευρώ μέσω εντόκων γραμματίων και 25,1 δισ. ευρώ μέσω εκδόσεων ομολόγων.

Έτσι, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Οικονομικών, στις 16 Ιουλίου θα εκδοθούν εξάμηνα και ετήσια έντοκα γραμμάτια με στόχο την άντληση 2 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 2 δισ. ευρώ θα αναζητηθούν στις 23 Ιουλίου με έκδοση τρίμηνων εντόκων γραμματίων.

Ο σκεπτικισμός που ανατροφοδοτείται τις τελευταίες ημέρες με δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο αφορά αφενός στο κατά πόσον η Ελλάδα θα καταφέρει να αντλήσει το σύνολο του δημοπρατούμενου ποσού, αφετέρου με τι κόστος.

Η τελευταία έκδοση εντόκων γραμματίων στην οποία προχώρησε το ελληνικό δημόσιο πραγματοποιήθηκε στις 20 Απριλίου, όταν οι αγορές απαίτησαν «τσουχτερό» επιτόκιο 3,65% για δανεισμό 3 μηνών, από 1,67% που ήταν το επιτόκιο στην αντίστοιχη προηγούμενη δημοπρασία του Ιανουαρίου. Τότε, τα spreads -οι διαφορές απόδοσης μεταξύ δεκαετών ελληνικών και γερμανικών ομολόγων- διατηρούνταν ακόμα κάτω από τις 500 μονάδες βάσης, ενώ τις τελευταίες ημέρες κινούνται κοντά στις 800 μονάδες.

Το στοίχημα των επόμενων ημερών έως τις δημοπρασίες είναι να καταφέρει η ελληνική κυβέρνηση να πείσει για την αποτελεσματικότητα και τη δυνατότητα εφαρμογής των μέτρων έναντι των οποίων έχει δεσμευτεί, με κυρίαρχο το στοίχημα του ασφαλιστικού, ώστε να συγκρατήσει στο μέτρο του δυνατού το δεδομένο υψηλό κόστος με το οποίο θα δανειστεί. Στην αντίθετη περίπτωση, διεθνείς αναλυτές τονίζουν ότι ενδέχεται η αναξιοπιστία της χώρας μας να καταφέρει και νέο πλήγμα στις αγορές του ευρωπαϊκού Νότου. 

ΑΝΑΣΑ ΣΤΑ ΕΣΟΔΑ

Το τρίτο μέτωπο στο οποίο επικεντρώνει την προσοχή του το υπουργείο Οικονομικών έχει να κάνει με την αναστήλωση των εσόδων του προϋπολογισμού, όπου παρά τα μέτρα από τις αρχές του έτους καταγράφονται διαρκείς αρρυθμίες και υστερήσεις που έφτασαν να αγγίζουν και το 1 δισ. ευρώ.

Με τον τελευταίο φορολογικό νόμο να τίθεται σιγά-σιγά σε πλήρη εφαρμογή, δημιουργώντας προσδοκίες για αύξηση των εσόδων από την επέκταση του ΦΠΑ και των ταμειακών μηχανών σχεδόν στο σύνολο της αγοράς, το οικονομικό επιτελείο στηρίζει την αισιοδοξία του για την αύξηση των εσόδων από τον Ιούλιο σε τρεις ακόμα παράγοντες που αφορούν:

1. Στη στελέχωση των εφοριών. Έπειτα από χρόνια κενά στον ελεγκτικό μηχανισμό, με αποκορύφωμα το γεγονός ότι μία στις τρεις εφορίες τα τελευταία χρόνια λειτουργεί χωρίς διευθυντή ή υποδιευθυντή, η έναρξη στελέχωσης είναι πια γεγονός. Η αρχή έγινε την περασμένη εβδομάδα από τις εφορίες των Ιονίων Νήσων και έως το τέλος του μήνα, όπως εκτιμούν εφοριακοί, θα έχουν τοποθετηθεί 800 διευθυντές και υποδιευθυντές. Εφοριακοί εκτιμούν πως μόνο και μόνο από τη στελέχωση των υπηρεσιών και την ανάγκη των νέων επικεφαλής να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους -αφού σε έναν χρόνο θα κριθούν- θα υπάρξει αύξηση εσόδων της τάξεως του 5%!

2. Στην είσπραξη ΕΤΑΚ - έκτακτης εισφοράς. Έπειτα από χαρακτηριστική καθυστέρηση, ξεκινά τον Ιούλιο η είσπραξη του ενιαίου τέλους ακινήτων και της έκτακτης εισφοράς. Ήδη έλαβαν «προσκλητήριο» καταβολής 75 εκατ. ευρώ 434.694 φορολογούμενοι, οι οποίοι έχουν περιθώριο εξόφλησης έως τις 30 Ιουλίου. Το υπουργείο Οικονομικών προσδοκά να εισπράξει φέτος 1,3 δισ. ευρώ από τους ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς μετά το ΕΤΑΚ και την έκτακτη εισφορά θα ακολουθήσουν τα ραβασάκια για την εξόφληση του ενιαίου φόρου ακινήτων που αντικαθιστά από φέτος το ΕΤΑΚ.

3. Στον ΦΠΑ. Καταλύτης στην αύξηση των εσόδων αναμένεται να είναι η νέα «τσουχτερή» άνοδος των συντελεστών ΦΠΑ, η οποία θα φανεί κυρίως μέσω των καυσίμων. Από την άλλη πλευρά, από την 1η Ιουλίου σταμάτησε η τμηματική καταβολή του ΦΠΑ, γεγονός που σημαίνει επιτάχυνση της εισροής εσόδων στα ταμεία του Δημοσίου.

* Αναδημοσίευση από το 641ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 2 – 6 Ιουλίου 2010.