«Αιτία πολέμου», με φόντο το ΥΠΕΚΑ, ανάμεσα σε ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρισμού συνιστά διάταξη του νομοσχεδίου για τις ΑΠΕ, που αφορά στις αιχμιακές μονάδες.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιριών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ) εγκαλεί την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ για «φωτογραφική» ρύθμιση που ευνοεί τους επενδυτές εκείνους που έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν άμεσα την κατασκευή παρόμοιων μονάδων, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η διάταξη αυτή δεν είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, όπως έγινε και με τα θαλάσσια αιολικά πάρκα.

Ο ΕΣΑΗ, με μια ιδιαίτερα σκληρή επιστολή που στάλθηκε στην υπουργό Τίνα Μπιρμπίλη και τον υφυπουργό Γιάννη Μανιάτη, με κοινοποίηση στο γενικό γραμματέα του υπουργείου Κώστα Μαθιουδάκη, τη ΡΑΕ και το ΔΕΣΜΗΕ, προειδοποιεί ότι αν ψηφισθεί τελικά η συγκεκριμένη διάταξη θα αντιταχθεί στην εφαρμογή της με κάθε νόμιμο μέσο.

Σύμφωνα με πληροφορίες του euro2day, τη διάταξη αυτή, εφόσον ψηφισθεί, μπορεί να αξιοποιήσει η Aegean Power, συμφερόντων κατά 50% της Aegean Oil, του Δημήτρη Μελισσανίδη, που θα έχει έτοιμη, κατά δήλωση της, ως το Δεκέμβριο αιχμιακή μονάδα 150 MWe.

Αντίθετα, η μονάδα που προωθεί η EGL Generation Hellas, ισχύος 153 MW, στην Τιθορέα Φθιώτιδας, με βάση την άδεια της, όπως έγινε γνωστό από την εταιρία, δεν χαρακτηρίζεται αιχμιακή μονάδα, είναι κλειστού κύκλου, με ένα μόνο καύσιμο, το φυσικό αέριο, ενώ οι αιχμιακές θα πρέπει να έχουν διπλό καύσιμο.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η λειτουργία της, καλώς εχόντων των πραγμάτων, τοποθετείται στο β’ εξάμηνο του 2013. Η επίμαχη διάταξη αφορά σε σταθμούς που θα ενταχθούν στο σύστημα ως τις 1/7/2011 ή το αργότερο ως τις 1/12/2011.

Ο ΕΣΑΗ επισημαίνει ότι σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης της χώρας προσφέρεται για τη μονάδα που θα ενταχθεί εγγυημένο έσοδο, που θα φθάνει τα 100.000 ευρώ ανά MW ετησίως, πράγμα που σημαίνει ότι θα επιβαρυνθούν τα δημόσια οικονομικά και οι καταναλωτές, στους οποίους θα μεταφέρει το κόστος ο ΔΕΣΜΗΕ.

Η προτεινόμενη ρύθμιση, κατά τον ΕΣΑΗ, αντίκειται σε κοινοτική Οδηγία, που υπαγορεύει την τήρηση διαγωνιστικών διαδικασιών ή τη διασφάλιση διαφάνειας και αμεροληψίας και επιπλέον δεν υπαγορεύεται από την υφιστάμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία παρουσιάζει πτωτικές τάσεις που φαίνεται ότι θα διαρκέσουν ως το 2011, όταν μάλιστα μέσα στο καλοκαίρι θα προστεθεί ισχύς περίπου 1000 MW από νέες μονάδες, ικανή να αντιμετωπίσει την αυξημένη ισχύ, εάν και εφόσον προκύψει.

Παραθέτουμε στη συνέχεια αυτούσια την επιστολή του ΕΣΑΗ, που στάλθηκε στις 27 Απριλίου.

Υπενθυμίζουμε ότι ανάμεσα στα μέλη του Συνδέσμου συγκαταλέγονται οι, Elpedison Ενεργειακή, όμιλος Μυτιληναίος, ΓΕΚ Τέρνα και Gas de France, ΕΛ.ΠΕ., Motor Oil και Κόρινθος Power.

«Ο ΕΣΑΗ κρίνει απαραίτητο να σας εκφράσει την έντονη ανησυχία του με αφορμή «μεταβατική(;)» διάταξη η οποία φέρεται να αποτελεί πλέον το άρθρο 12, παράγραφος 13 του προς ψήφιση Σχεδίου Νόμου για τις ΑΠΕ («Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις»).

Η εν λόγω διάταξη, η οποία δεν έχει καμία σχέση με το αντικείμενο του νομοσχεδίου, παρέχει στο Διαχειριστή του Συστήματος τη δυνατότητα να συνάψει σύμβαση διαθεσιμότητας ισχύος με «νέους αεριοστροβιλικούς σταθμούς παραγωγής ταχείας εκκίνησης ονομαστικής ισχύος έως 150MW» από το καλοκαίρι του 2010, χορηγώντας στους σταθμούς αυτούς οικονομικό κίνητρο/κρατική ενίσχυση με τη μορφή «Εγγυημένου Εσόδου». Το «κίνητρο» μάλιστα αυτό προβλέπεται να ανέλθει στα 100.000€ το MW/έτος, ενδέχεται δε να επεκταθεί σε περίοδο μέχρι και 5 ετών.

Κατ’ αρχήν, επιβάλλεται να τονιστεί ότι η εν λόγω διάταξη –τα σοβαρά νομικά και οικονομικοπολιτικά προβλήματα της οποίας αναλύονται στη συνέχεια- φαίνεται να τέθηκε στο τελικό Σχέδιο Νόμου χωρίς να έχει προηγηθεί επ’αυτής κάποια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Μία τέτοια πρακτική δεν επιτρέπει στους άμεσα ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις και τις αντιρρήσεις τους.

Δημιουργεί δε ένα πλαίσιο αδιαφάνειας το οποίο έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης περί σεβασμού, μέσω της διαδικασίας διαβούλευσης, των πολιτικών αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας κατά τη ψήφιση των νόμων.

Συναφώς, η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το παράγωγο ευρωπαϊκό δίκαιο ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 της οδηγίας 2003/54, «χάριν της ασφάλειας του εφοδιασμού, τα κράτη-μέλη εξασφαλίζουν τη δυνατότητα δημιουργίας νέου δυναμικού ή λήψης μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας/διαχείρισης της ζήτησης μέσω πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών ή άλλης διαδικασίας ανάλογης ως προς τη διαφάνεια και την αμεροληψία, βάσει δημοσιευμένων κριτηρίων».

Από την παραπάνω κρίσιμη διάταξη προκύπτει ότι, για να είναι νομικά επιτρεπτή η σύναψη συμβάσεων διαθεσιμότητας ισχύος, επιβάλλεται να τηρούνται διαγωνιστικές διαδικασίες ή έστω, να διασφαλίζονται αντίστοιχα εχέγγυα διαφάνειας και αμεροληψίας. Η προτεινόμενη ρύθμιση προφανώς και δεν πληροί την ως άνω απαίτηση για τους εξής, τουλάχιστον, λόγους:

Πρώτον, η σκοπιμότητα, ο τρόπος θέσπισης αλλά και το περιεχόμενο της επίμαχης διάταξης ουδόλως δικαιολογούνται από τη χρονική συγκυρία. Είναι λογικά άτοπο να υποστηριχθεί ότι υφίσταται, για τα επόμενα έτη, πρόβλημα κάλυψης της εκάστοτε αιχμής και ανάγκη διασφάλισης του Δικτύου κατά τρόπο ώστε να δικαιολογείται η θέσπιση τόσο ελκυστικών κινήτρων συμμετοχής στην αιχμιακή αγορά ενέργειας.

Αφενός, καταγράφεται σημαντική πτώση στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ως απόρροια της οικονομικής ύφεσης, η οποία θα εξακολουθήσει τουλάχιστον έως και το 2011. Ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον μειωμένης ζήτησης σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την προσφυγή σε προνομιακές συμβάσεις διαθεσιμότητας ισχύος κατά παρέκκλιση των υφισταμένων διαγωνιστικών μηχανισμών.

Αφετέρου, σημειώνεται ότι αυτούσια η προτεινόμενη ρύθμιση είχε εισαχθεί το 2006, με καταληκτική ισχύ το 2009 και ουδέποτε εφαρμόστηκε. Με άλλα λόγια, το επίμαχο κίνητρο δεν χρειάστηκε καν να ενεργοποιηθεί πριν από 4 χρόνια, όταν η ζήτηση ήταν σαφώς πιο αυξημένη και η εγκατεστημένη ισχύς σαφώς μικρότερη από ό,τι σήμερα. Πώς λοιπόν να νομιμοποιηθεί σήμερα, όταν μάλιστα έχει προστεθεί στην Ελλάδα, ισχύς άνω των 1000 MW, με επενδύσεις των μελών μας; Κοντολογίς, η προτεινόμενη διάταξη δεν μπορεί παρά να θέτει ερωτηματικά ως προς το πραγματικό δικαιολογητικό της θεμέλιο και τα συμφέροντα τα οποία καλείται να εξυπηρετήσει.

Δεύτερον, παντελώς αδιαφανής, ανεξήγητος και άδικος είναι ο περιορισμός του πεδίου εφαρμογής της προνομιακής αυτής διάταξης, σε μονάδες ισχύος έως 150MW. Επιπλέον, η εφαρμογή της σε «νέες» μόνο μονάδες και όχι σε υφιστάμενες με αντίστοιχα τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, ανεξαρτήτως δυναμικότητας, δεν εδράζεται σε κανέναν αντικειμενικό, δικαιολογητικό λόγο. Επιπρόσθετα, η προτεινόμενη διάταξη αφορά σταθμούς οι οποίοι θα ενταχθούν στο Σύστημα έως την 01.07.2011 και, σε κάθε περίπτωση έως και την 01.12.2011.

Ωστόσο, το ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο για την έναρξη λειτουργίας της αιχμιακής αγοράς αποτρέπει στην πράξη νέους επενδυτές από τη συμμετοχή τους σε αυτή, ενόψει της ζήτησης στη διεθνή αγορά και του απαιτούμενου χρόνου για την αδειοδότηση, την παράδοση και την εγκατάσταση των απαιτούμενων υποδομών. Οι μόνοι –ή μάλλον ο …μόνος- ωφελούμενος από τη ρύθμιση είναι ο επενδυτής εκείνος που θα έχει ήδη προχωρήσει σχέδιο δημιουργίας μονάδας με τα προβλεπόμενα τεχνικά χαρακτηριστικά (αεριοστρόβιλοι ονομαστικής ισχύος έως 150MW) αλλά δεν την έχει ακόμη λειτουργήσει.

Με άλλα λόγια, θα πρόκειται για κατ’επίφαση μόνο «νέα» μονάδα, γεγονός το οποίο, εκτός του ότι καταλείπει υπόνοιες «φωτογραφικής» ευνοϊκής ρύθμισης, δεν δικαιολογεί τον αποκλεισμό των υφιστάμενων μονάδων από τη σχετική διαδικασία.

Τρίτον, παραβιάζεται βάναυσα η αρχή της ίσης μεταχείρισης και του σεβασμού ίσων όρων ανταγωνισμού, δεδομένου ότι το ύψος του Εγγυημένου Εσόδου, το οποίο θα χορηγηθεί με τη μορφή οικονομικού κινήτρου, θα ανέλθει, σύμφωνα με την επίμαχη διάταξη, σε 100.000 ευρώ ανά MW κατ’έτος. Υπενθυμίζουμε ότι, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της κατ’ άρθρο 333 παρ. 1 του ΚΔΣ&ΣΗΕ για τον καθορισμό του Μοναδιαίου Τιμήματος Πληρωμής Ισχύος, η ΡΑΕ είχε γνωμοδοτήσει ότι, γενικώς, το εύλογο ύψος του αντίστοιχου τιμήματος θα πρέπει να ανέρχεται σε 35.οοο€ MW/έτος.

Ο τριπλασιασμός του Εγγυημένου Εσόδου ειδικά για τις μονάδες -μονάδα(;)- που θα υπαχθούν στο υπό εξέταση προνομιακό καθεστώς της προτεινόμενης διάταξης, γεννά πλήθος ερωτηματικών ως προς τον δικαιολογητικό του σκοπό και τα κριτήρια διαμόρφωσής του σε αυτό το ύψος.

Κατά συνέπεια, τυχόν ψήφιση και εφαρμογή της ως άνω προτεινόμενης διάταξης, θα στρεβλώσει άμεσα τις συνθήκες ανταγωνισμού στη σχετική αγορά μέσω ενός μέτρου παράνομης κρατικής ενίσχυσης, θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά -ή πάντως, τον τελικό καταναλωτή, στον οποίο θα μεταφέρει το κόστος ο ΔΕΣΜΗΕ- με ένα παντελώς αδικαιολόγητο οικονομικό βάρος και θα αποτελέσει ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω στην προσπάθεια απελευθέρωσης και εξορθολογισμού της ενεργειακής αγοράς, καθιστώντας την Ελληνική Δημοκρατία υπόλογη ενώπιον των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία επιπλέον παράβαση.

Πάνω από όλα, όμως, η λογική την οποία υπηρετούν τέτοιες ρυθμίσεις σε μία εποχή πρωτοφανούς ύφεσης για τη Χώρα, είναι εντελώς ακατανόητη.

Ο Σύνδεσμος, με το αίσθημα ευθύνης που τον χαρακτηρίζει, δηλώνει την κάθετη αντίθεσή του στην ως άνω διάταξη -η οποία, ελπίζει, να εμφιλοχώρησε εκ παραδρομής στο προς ψήφιση νομοσχέδιο- και δηλώνει ότι, εάν αυτή ατυχώς ψηφισθεί, θα αντιταχθεί στην εφαρμογή της με κάθε νόμιμο μέσο».