Η ενεργειακή κρίση χτυπά τώρα σκληρά και τη Γερμανία

Στη Γερμανία και τον ευρωπαϊκό Βορρά μεταφέρεται η ενεργειακή κρίση με τον κίνδυνο να απλώνεται σαν «κηλίδα» σε ολόκληρη τη Κεντρική Ευρώπη, όπως δείχνει ο χάρτης των τιμών, απειλώντας ξανά τα Βαλκάνια στη καρδιά του χειμώνα.

Από τη Βουλγαρία μέχρι τη Σλοβενία και από την Ουγγαρία μέχρι την Ολλανδία, τη Δανία και τη Γερμανία, τα χρηματιστήρια είναι ντυμένα για δεύτερη συνεχή μέρα στα «κόκκινα» με ημερήσια άλματα 40%- 50%, τιμές αρκετά πάνω από τα 300 ευρώ και με spikes σήμερα το βράδυ, αρκετά πάνω από τα 900 ευρώ η μεγαβατώρα.

«Πάρτι» κάνουν οι τιμές και σε τμήμα της ΝΑ Ευρώπης, κυρίως όμως στον Βορρά με κύριο υπαίτιο ένα ακόμη επεισόδιο «Dunkelflaute», δηλαδή ένα συνδυασμό παρατεταμένης συννεφιάς και άπνοιας, που οδηγεί σε κατακόρυφη μείωση της παραγωγής από αιολικά και φωτοβολταϊκά και σε μεγάλη αύξηση παραγωγής ακριβών μονάδων φυσικού αερίου. Χθες είχαμε τα προέρτια με τη μέση τιμή στη Γερμανία να κάνει άλμα 80%, σήμερα που βλέπουμε την κορύφωση του φαινομένου.

Domino effect

Το σημερινό ρεκόρ 18 ετών στη Γερμανία, όπου η τιμή χονδρικής θα πιάσει για κάποιες ώρες τα 936 ευρώ/MWh, επίπεδα που είχε να δει η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ από το 2006, αναδεικνύει ξανά το πρόβλημα.

Τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού target model και κυρίως το πώς παρά τις πολύ πιο πλούσιες διασυνδέσεις του Βορρά έναντι του Νότου, η απουσία παραγωγής σε μια χώρα, μπορεί να συμπαρασύρει τη γειτονική της, ακόμη και αν λέγεται Γερμανία, όπως σημειώνουν αναλυτές του εξιδεικευμένου ιστότοπου στα ενεργειακά, Montel, που εξηγούν το σημερινό domino effect.

Επιγραμματικά, η άπνοια στη Βόρεια Θάλασσα και η πολύ χαμηλή παραγωγή των υπεράκτιων αιολικών της Δανίας, είχε ως αποτέλεσμα η μέγιστη τιμή στο δανέζικο χρηματιστήριο να φτάσει σήμερα στα 936,28 ευρώ/ MWh (+110%) και να συμπαρασύρει τη γείτονα Γερμανία που τραβά ενέργεια από τις μεγάλες μονάδες ΑΠΕ της σκανδιναβικής χώρας.

Κατ’ επέκταση, υπερδιπλασιάστηκε η μέγιστη τιμή των 445,08 €/MWh που είχε χθες η γερμανική αγορά και σήμερα δείχνει τα 936,28 €/MWh (+110%).

Το επόμενο υψηλό ημέρας είναι η μέγιστη τιμή στην πάντα συγκρατημένη Νορβηγία, που όπως όλες οι αγορές της Σκανδιναβίας συνήθως εξαιρούνται του κανόνα όταν υπάρχουν βίαιες διακυμάνσεις, λόγω της ισχυρής παρουσίας των υδροηλεκτρικών και των πολλών offshore αιολικών. Κι όμως, η ανώτατη τιμή σήμερα στη Νορβηγία γράφει 898,25 €/MWh (+109%).

Στην επόμενη θέση συναντάμε την Ολλανδία. Eπίσης μια χώρα που δεν μας έχει συνηθίσει σε spikes ενεργειακών τιμών, αλλά με σημερινή ανώτατη τιμή 872,96 €/MWh και αύξηση 106,31% από το υψηλό της προηγούμενης ημέρας.

Επονται οι Αυστρία, Ουγγαρία και Σλοβακία με αιχμές στα 850,00 €/MWh (+94% για τη πρώτη, +92% για τις άλλες δύο σε σχέση πάντα με τις χθεσινές τιμές).

Ποιες χώρες είναι κάτω από τη διακεκαυμένη ζώνη

Έχει τη σημασία του για το πως συγκυριακά επεισόδια, όπως η άπνοια, το Dunkelflaute και γενικώς τα μη δομικά αίτια, επηρεάζουν τις συζευγμένες αγορές σε περιβάλλον target model, το γεγονός ότι σήμερα μόνο 7 χώρες στην Ευρώπη βρίσκονται κάτω από τη διακεκαυμένη ζώνη των 200 ευρώ / MWh.

Μεταξύ αυτών η Ιβιρική που έχει κερδίσει από τη κρίση του 2022 ένα δικό της τιμολογιακό καθεστώς, η Γαλλία, λόγω των πηρυνικών, και η Ελλάδα με τιμή κοντα στα 185 ευρώ / MWh και μεγάλες εξαγωγές προς το Βορρά που φτάνουν ή και ξεπερνούν εντίοτε τα 2 GW.

Εδώ και δύο μέρες το καλώδιο με τη Βουλγαρία έχει «γεμίσει», οι δύο αγορές έχουν αποσυζευχθεί για το μεγαλύτερο μέρος της μέρας, με αποτέλεσμα η μέγιστη τιμή να φτάνει κοντά στα 544 ευρώ/ MWh, όταν στη γείτονα, όπως και στη Ρουμανία «τρέχει» με πάνω από 750 ευρώ.

Το πολιτικό limbo της Γερμανίας

Ειδικά πάντως για τη περίπτωση της Γερμανία πρέπει να σημειωθεί ότι για δεύτερο συνεχή μήνα, τον Νοέμβριο, λόγω της «σκοτεινής άπνοιας» (Dunkelflaute), η παραγωγή από άνθρακα έκανε νέο υψηλό ρεκόρ 20 μηνών, (Εnergy think tank Ember).

Το γεγονός εκτιμούν οι αναλυτές δεν είναι συγκυριακό, καθώς οι κραδασμοί από την ταχεία αποβιομηχάνιση, το πολιτικό κενό και η αδύναμη κυβέρνηση μειοψηφίας με την οποία οδεύει η χώρα προς τις εκλογές του Φεβρουάριου, θα καθυστερήσουν την έξοδο της χώρας από τον άνθρακα.

Το πολιτικό limbo της χώρας αποτυπώνεται και σε χθεσινά δημοσιεύματα (DPA, Die Welt) σύμφωνα με τα οποία η προσπάθεια του Ρομπέρ Χάμπεκ, που παραμένει επικεφαλής του υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας, να προωθήσει εσπευσμένα πακέτο μέτρων για την κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, με στόχο να ψηφιστεί πριν τις εκλογές, πέφτει στο κενό.

Αποτέλεσμα να εμφανίζονται οι πρώτες αντιδράσεις από τα ισχυρά συνδικάτα των εργαζομένων στη βιομηχανία άνθρακα της Αν. Γερμανίας τα οποία ζητούν ένα σαφή ορίζοντα για το πότε θα κλείσουν οι μονάδες και θα αντικατασταθούν από καινούργιες φυσικού αερίου.

Η προειδοποίηση των Βουλγάρων

Στις αρκετές αβεβαιότητες που «βαραίνουν» πάνω από την Ευρώπη και ενώ το φυσικό αέριο κινείται σταθερά πάνω από τα 40 ευρώ, έρχεται να προστεθεί και η προ ημερών προειδοποίηση του υπηρεσιακού υπουργού Ενέργειας της Βουλγαρίας, Βλάντιμιρ Μαλίνοφ, ότι η Σοφία θα μπορούσε να διακόψει τη διαμετακόμιση φυσικού ρωσικού καυσίμου προς την Κεντρική Ευρώπη μέσω του αγωγού Turkstream, εφόσον η ρωσική Gazprom δεν βρει τρόπο να πληρώσει τη Bulgartransgaz.

Είναι ο Διαχειριστής του συστήματος της γείτονος που ανησυχεί για το τι θα γίνει τους επόμενους μήνες εν μέσω του νέου γύρου κυρώσεων των ΗΠΑ.

«Η Bulgartransgaz θα εκπληρώσει αυστηρά τη σύμβασή της και δεν θα επιτρέψει τη διέλευση φυσικού αερίου εάν η υπηρεσία δεν έχει πληρωθεί», δήλωσε ο Μαλίνοφ, προσθέτοντας ότι είναι καθήκον της «εταιρείας που έχει δεσμεύσει χωρητικότητα και έχει πληρώσει μέσω της Gazprombank να βρει λύση, αν θέλει να λάβει αυτή την υπηρεσία».

Οι αμερικανικές κυρώσεις στη ρωσική Gazprombank, μέσω της οποίας πληρώνουν για τις προμήθειές τους οι ευρωπαϊκές χώρες, θα τεθούν σε πλήρη εφαρμογή στις 20 Δεκεμβρίου, ωστόσο αρκετοί εκτιμούν ότι το πρόβλημα θα διευθετηθεί μέσω άλλων συνεργαζόμενων τραπεζών.