Ηλεκτρική διασύνδεση: Εγκρίθηκε το οικονομικό σκέλος, ερωτήματα για τη μετοχική συμμετοχή της Κύπρου

Στην έγκριση της συμφωνίας γύρω από τα βασικές οικονομικές εκκρεμότητες, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές τι έχει γίνει ως προς την συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, με 100 εκατ. ευρώ και ποσοστό 30%, προχώρησε το υπουργικό συμβούλιο στη Λευκωσία.

Εν αναμονή της εξειδίκευσης της απόφασης στις 18.00 από τον κύπριο υπουργό Ενέργειας Γ. Παπαναστασίου, βρίσκεται η Αθήνα για την οποία το ζητούμενο είναι το τι θα περιλαμβάνει το κείμενο και κατά πόσο σε αυτό θα υπάρχει και η απόφαση για μετοχική συμμετοχή της Κύπρου στο έργο.

Το τοπίο θα διευκρινιστεί μέσα στις επόμενες ώρες, οπότε και θα γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες της απόφασης, με την οποία θα ταξιδέψει στις αποσκευές του μεθαύριο στην Αθήνα, ο Πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης, για να συναντηθεί με τον Πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη, με βασική ατζέντα, εκτός από τις εξελίξεις στο Κυπριακό, και το καλώδιο. Στο καλό σενάριο, κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών τη Πέμπτη θα επικυρωθεί και το τελικό κείμενο της συμφωνίας για την ηλεκτρική διασύνδεση.

Στο σημείο αυτή η εικόνα δεν είναι σαφής, με τα κυπριακά δημοσιεύματα να μην κάνουν καμία σχετική αναφορά στο θέμα της μετοχικής εισόδου της Κύπρου στο έργο. Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι η επίμαχη απόφαση συμπεριλαμβάνεται στο εγκεκριμένο κείμενο, και άλλες ότι θα προστεθεί σε δεύτερη φάση, καθώς η Λευκωσία θέλει πρώτα να παραλάβει την αξιολόγηση από ξένο οίκο της μελέτης κόστους – οφέλους που είχε ετοιμάσει η Exergia για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ, και μετά να λάβει τις τελικές δεσμευτικές αποφάσεις, ακόμη και γύρω στο Νοέμβριο, σύμφωνα με χθεσινά δημοσιεύματα. Σε ένα τέτοιο σενάριο, δεν αποκλείεται το κείμενο να περιλαμβάνει μια ελαστική διατύπωση, η οποία δεν θα δεσμεύει την Λευκωσία.

Σημειωτέον ότι η συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της «συμφωνίας των 3 σημείων» που φαίνεται ότι είχε επιτευχθεί μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας τις τελευταίες ημέρες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η μεν Αθήνα είχε συναινέσει στον επιμερισμό 50% -50% του γεωπολιτικού ρίσκου, η δε, Λευκωσία είχε δεχθεί να λάβει άμεσα την απόφαση για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου.

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να μπει στη τελική συμφωνία η μετοχική είσοδος της Κύπρου στο έργο, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα σταλεί ένα θετικό μήνυμα στους δυνητικούς επενδυτές και στην Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία μελετά ξανά τη χρηματοδότηση του έργου με δάνειο 500 εκατ ευρώ.

Σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε το ρυθμιστικό σκέλος, η τελική μορφή του οποίου θα γίνει γνωστή, μόνο όταν δημοσιοποιηθεί η απόφαση, ωστόσο με βάση όσα είχαν γίνει γνωστά τις προηγούμενες μέρες, αφορά τα παρακάτω σημεία:

1. Τον επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου, ισόποσα, 50%-50%, μεταξύ των δύο χωρών. Στο σενάριο δηλαδή που το έργο μπλοκάρει, για λόγους ανωτέρας βίας, και χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης, το κόστος ανάκτησης των δαπανών από τον ΑΔΜΗΕ κατανέμεται ισόποσα, μεταξύ των δύο χωρών. Σύμφωνα με τους όρους που βρίσκονταν μέχρι πρότινος στο τραπέζι, σε ένα τέτοιο σενάριο εμπλοκής, οι κύπριοι καταναλωτές, ως οι βασικοί ωφελούμενοι από το έργο, θα επιβαρύνονταν με το 63% των μέχρι τότε δαπανών και οι Ελληνες με το 37%. Μια ποσόστωση που αφορά κάθε τι γύρω από τη διασύνδεση και η οποία υπαγορεύεται από την αρχική συμφωνία του 2017 για τη διασυνοριακή κατανομής κόστους του έργου (Cross Border Cost Allocation), γνωστή ως CBCA.
2. Το συνολικό πακέτο των οικονομικών ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων, μεταξύ των οποίων και η φόρμουλα που είχε προτείνει η ίδια η Λευκωσία. Δηλαδή η ανάκτηση 125 εκατ. ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ κατά τη 5ετή φάση κατασκευής (25 εκατ. κατ’ έτος), αλλά με μηδενική επιβάρυνση για τους κύπριους καταναλωτές, καθώς οι λογαριασμοί τους θα επιδοτούνται ισόποσα μέσω του Ταμείου Ρύπων. Το συγκεκριμένο σημείο συμπληρώνονταν από την αναφορά ότι τυχόν επιπλέον δαπάνες κατά τη κατασκευή, θα ανακτηθούν μέσω κεφαλαιοποίησης μετά την έναρξη λειτουργίας της διασύνδεσης. Τέλος, το έτερο σημείο της συμφωνίας προέβλεπε, σε ό,τι αφορά τη κυπριακή πλευρά, ότι το έργο θα έχει εγγυημένη απόδοση 8,3% (WACC).