Ανάχωμα στις αυξήσεις τιμών σε ρεύμα και αέριο η αποθήκευση ενέργειας

Δεν είναι οι περιστασιακές επιδοτήσεις των τιμολογίων η λύση για την ανακούφιση επιχειρήσεων και νοικοκυριών από το επιβαρυμένο ενεργειακό κόστος, λένε στην αγορά. Η μόνη στρατηγική που μπορεί διαχρονικά να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα τις υπέρογκες τιμές του ηλεκτρισμού και να μετριάσει τις διακυμάνσεις του φυσικού αερίου στην πορεία της πράσινης μετάβασης είναι η αποθήκευση. «Κλειδί» για τις συναφείς επενδύσεις θεωρείται το νομοθετικό πλαίσιο που ακόμη εκκρεμεί, σε συνδυασμό με ρυθμιστικούς και χρηματοδοτικούς κανόνες.

Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, η λειτουργία ενός αντλησιοταμιευτικού σταθμού μεγάλης κλίμακας οδηγεί σε ετήσια εξοικονόμηση σταθερού και μεταβλητού κόστους για το εθνικό σύστημα της τάξης των 174.000 ευρώ/MW σε ετήσια βάση. Ένα παράδειγμα: Ο αντλησιοταμιευτικός σταθμός της Αμφιλοχίας, ισχύος 680 MW, μπορεί να δώσει ετήσια εξοικονόμηση 118 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα μπορούσε κάθε χρόνο να κατευθύνεται στα νοικοκυριά που πλήττονται από τις δυσθεώρητες αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος.

Αντίστοιχα, στον τομέα του φυσικού αερίου, εάν είχε ολοκληρωθεί έγκαιρα και τεθεί σε λειτουργία η υποθαλάσσια αποθήκη αερίου της Νότιας Καβάλας, η χώρα θα διέθετε ένα ακόμη «όπλο» κατά των διακυμάνσεων των διεθνών τιμών του αερίου. Με δυνατότητες για διοχέτευση περίπου 1 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου σε δύο φάσεις το χρόνο, με τα σημερινά δεδομένα θα ήταν δυνατή η κάλυψη περίπου του 20% της ζήτησης σε ετήσια βάση, σε περιόδους που οι διεθνείς τιμές του αερίου απογειώνονται. Από τα απολογιστικά στοιχεία του 2020, δηλαδή, ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου 5,5 δισ. Nm3 (63 εκατ. θερμικές MWh) και μεσοσταθμική τιμή εισαγωγής του για το καλοκαιρινό τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου 2020 ίση περίπου με 6€/MWh, έναντι της τιμής καλοκαιριού 2021 πάνω από 25€/MWh, μία συντηρητική εκτίμηση της εξοικονόμησης που θα μπορούσε να προκύψει, τόσο για τη χώρα, σε σκληρό συνάλλαγμα, όσο και για τους τελικούς καταναλωτές αερίου, θα ήταν περίπου 120 εκατ. ευρώ το έτος.

Η ευκαιρία για την προώθηση επενδύσεων στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας, τόσο στον ηλεκτρισμό όσο και στο φυσικό αέριο, χάθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 2010. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν επενδυτικές πρωτοβουλίες, ωστόσο, το θέμα αυτό δεν ήταν στις προτεραιότητες των τότε κυβερνήσεων. Και αυτό παρά το γεγονός ότι όλα τα επίσημα κείμενα εθνικής ενεργειακής πολιτικής (Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός, Εθνικό Σχέδιο για τις ΑΠΕ, Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα), τα οποία βασίζονταν σε έγκυρες και εμπεριστατωμένες μελέτες της ΡΑΕ, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΣΦΑ, του ΕΜΠ, υπερθεμάτιζαν για την ανάγκη ταχύρρυθμης υλοποίησης αποθηκευτικών σταθμών στο χρονικό ορίζοντα του 2020 και 2025.

Και φθάσαμε στο σήμερα, με τις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού να έχουν εκτοξευθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα, τόσο διεθνώς όσο και ιδιαίτερα στη χώρα μας, με ρεαλιστική την προοπτική να παραμείνουν υψηλές, πάνω από 100 ευρώ/MWh στον ηλεκτρισμό, τουλάχιστον έως την άνοιξη του 2022.

Αποτέλεσμα να έχουν γίνει πονοκέφαλος για κυβερνήσεις, αλλά και την Ε.Ε., καθώς γίνεται προσπάθεια να συγκρατηθεί το διογκούμενο κύμα των αυξήσεων στις ενεργειακές τιμές, που περνά και στις τιμές των αγαθών πρώτης ανάγκης.

Ωστόσο, η εποχή της πράσινης μετάβασης είναι παρούσα. Η συνεχώς εντεινόμενη στροφή προς τις ΑΠΕ και η ταχύρρυθμη διείσδυσή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο, σε συνδυασμό με τη μείωση της χρήσης υγρών και στερεών καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή, θέτει επί τάπητος την ανάγκη δημιουργίας αποθηκευτικών σταθμών μεγάλης κλίμακας. Όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, αυτοί θα στηρίξουν αποφασιστικά το ηλεκτρικό σύστημα, που αντιμετωπίζει προβλήματα κορεσμού και ευσταθούς λειτουργίας από τη μαζική ένταξη σε αυτό μεταβλητών ΑΠΕ, όπως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Και ταυτόχρονα θα λειτουργήσουν ως αποφασιστικό ανάχωμα στην εκρηκτική άνοδο των ενεργειακών τιμών στη χώρα μας.