«Ιερά ακίνητα»: Τα φιλέτα και οι εκκρεμότητες στο χαρτοφυλάκιο της Εκκλησίας

Στην αποδοτικότερη εκμετάλλευση της περιουσίας της προχωρά η Εκκλησία της Ελλάδας, έχοντας δρομολογήσει μέσα στο 2021 σειρά κινήσεων που αφορούν τόσο στην «τακτοποίηση» ακινήτων όσο και στη διενέργεια διαγωνισμών για όσα εξ αυτών διαθέτουν ήδη τα φόντα της εμπορικής αξιοποίησης.

Η Εκκλησία σήμερα εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης περίπου 1.400 ακινήτων σε όλη τη χώρα, με το 41% αυτών να είναι οικόπεδα, 34% κτίρια ή διαμερίσματα και 25% αγροτεμάχια. Από το σύνολο της έκτασης της Ελλάδας, στην Εκκλησία ανήκουν 1.292.300 στρέμματα δασικών και γεωργικών εκτάσεων, καθώς και βοσκότοποι. Το 48% των ακινήτων βρίσκεται σε Αθήνα και Πειραιά, το 24% στη Θεσσαλονίκη και το υπόλοιπο σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Παρά το γεγονός του ότι δεν προχώρησαν σχέδια για τη σύσταση μιας ΑΕΕΑΠ η οποία θα συγκέντρωνε και θα διαχειριζόταν την ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας, εντούτοις το 2021 προωθούνται σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την αξιοποίηση ακινήτων της. Ειδικότερα, τον Φεβρουάριο του 2021 πέρασε σε ΦΕΚ ο Κανονισμός της Ιεράς Συνόδου Εκκλησίας της Ελλάδος «Περί εκμισθώσεως, εκποιήσεως και εν γένει αξιοποιήσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών». Επίσης, πάνω από 600 ακίνητα που ανήκουν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών θα αποκτήσουν «ψηφιακή ταυτότητα», κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά στα σχέδιά της για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας.

Η ψηφιοποίηση εγγράφων ακινήτων της Εκκλησίας εντάσσεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα - Ενίσχυση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σχετική απόφαση «Αντικείμενο και σκοπός της Πράξης είναι η πληρέστερη γεωχωρική και διοικητική τεκμηρίωση εκκλησιαστικών ακινήτων που τηρούνται στο Υποσύστημα Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας (Δ.Ε.Α.Π.) της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Ι.Α.Α.) και η εισαγωγή των στοιχείων τεκμηρίωσης στη βάση δεδομένων, ώστε να καταστεί εφικτή η βέλτιστη διαχείρισή τους».

Ήδη, μέσω της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ), την άνοιξη δημοσιεύτηκαν δύο διαγωνισμοί για την αξιοποίηση ακινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ο μεν ένας αφορά σε ακίνητα που έχουν «τακτοποιηθεί» και βρίσκονται σε Βουλιαγμένη, Βάρκιζα, Κηφισιά, καθώς και στις περιοχές των Αχαρνών, των Πατησίων και του Μοσχάτου, αλλά και σε κεντρικά σημεία της συμπρωτεύουσας (π.χ. πέριξ του Λευκού Πύργου), σημαντικής αξίας. Μετά την προκαταρκτική διερεύνηση του ενδιαφέροντος, η ΕΚΥΟ προχώρησε τον Ιούλιο σε προκήρυξη αναζήτησης ανεξάρτητων εκτιμητών για το εν λόγω πακέτο ακινήτων, προκειμένου μέσα στο προσεχές φθινόπωρο, να προχωρήσει στην προκήρυξη του οριστικού διαγωνισμού αξιοποίησής τους, ζητώντας πλέον δεσμευτικές προσφορές.

Ο δεύτερος διαγωνισμός, που αφορούσε σε πολεοδομικώς «ατακτοποίητα» ακίνητα, κυρίως οικόπεδα που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Βουλιαγμένης, φαίνεται πως λοξοδρομεί μετά την απόφαση του Δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης να απαλλοτριώσει ρυμοτομικά 264 στρέμματα αδόμητης γης στη Βουλιαγμένη, τα οποία ανήκουν στην Εκκλησία. Ωστόσο, η ΕΚΥΟ έχει προχωρήσει στην αναζήτηση ανεξάρτητων εκτιμητών και για αυτά τα «φιλέτα», με στόχο τον καθορισμό της αντικειμενικής και αγοραίας αξίας για κάθε ακίνητο στην αξία που αυτό θα είχε αν ήταν πολεοδομικώς ρυθμισμένο, όσον αφορά α) την κυριότητα και β) το δικαίωμα επιφανείας 99 ετών, καθώς και άλλης συγκεκριμένης και ορισμένης διάρκειας, μόνο σε περίπτωση που ζητηθεί με ειδικό αίτημα. Ο σύμβουλος θα επιφορτιστεί και με το έργο της περιγραφής και της συγκέντρωσης στοιχείων για την περιοχή κάθε ακινήτου.

Σε κάθε περίπτωση και πέραν των παραπάνω κινήσεων, η Εκκλησία της Ελλάδος εκμεταλλεύεται ήδη ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων. Όπως προκύπτει από τον πρόσφατο μειοδοτικό διαγωνισμό για την ασφάλιση 26 ακινήτων της σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (συνολικού εμβαδού 56.133 τ.μ.), τα μισθώματα που εισπράττει η Εκκλησία της Ελλάδος από τα εν λόγω ακίνητα ανέρχονται σε 5.682.700 ευρώ.