Δέκα χρόνια έχουν περάσει από το 2009, όταν για πρώτη φορά θεσπίστηκε με νόμο μία ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων κατά της παράνομης διακίνησης υγρών καυσίμων.
Από αυτό το «πακέτο», το οποίο προέβλεπε την εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης και ηλεκτρονικής μετάδοσης δεδομένων εισροών κι εκροών καυσίμων στους αποθηκευτικούς χώρους, εφαρμόστηκε μόνο για τα πρατήρια. Τέσσερα χρόνια μετά, και στους πωλητές πετρελαίου θέρμανσης. Για τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διανομής προβλεπόταν η τοποθέτηση του συστήματος μέσω υπουργικών αποφάσεων.
Έκτοτε αποφάσεις εκδόθηκαν είτε για τα σλέπια, είτε για τις ελεύθερες εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, αλλά πάντοτε είχαν κάποια κενά και ασάφειες και ποτέ δεν τοποθετήθηκαν στις δεξαμενές της υπόλοιπης αγοράς οι μηχανισμοί παρακολούθησης.
Για πολλά χρόνια επίσης, αν και οι βενζινοπώλες είχαν και λειτουργούσαν τα συστήματα εισροών-εκροών, εντούτοις η κεντρική βάση της γενικής γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, όπου δέχεται τα στοιχεία που δείχνουν τις ποσότητες που μπαίνουν στις δεξαμενές και βγαίνουν από αυτές, ήταν τυφλή…
Ξαφνικά χθες, στο νομοσχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και αφορούσε την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, εντοπίστηκε η ύπαρξη δύο άρθρων, του 30 και του 31, που αφορούσαν στα συστήματα εισροών-εκροών καυσίμων, αλλά και στις κυρώσεις για τους παραβάτες.
Η αιτιολογική έκθεση είναι αποκαλυπτική της τεράστιας αποτυχίας αποτελεσματικής αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου. Μάλιστα υπογραμμίζεται ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις, σχετικά με την υποχρέωση εγκατάστασης συστημάτων εισροών-εκροών στην εφοδιαστική αλυσίδα υγρών καυσίμων έχουν ως πρωταρχικό σκοπό την κωδικοποίηση και συμπλήρωση των ρυθμίσεων. Κι εξηγεί για ποιο λόγο: «… δεδομένου ότι οι διατάξεις για τα συστήματα εισροών-εκροών θεσπίστηκαν σταδιακά και αποσπασματικά και δεν επετράπη η ενιαία ρύθμιση όλων των θεμάτων που άπτονται των εν λόγω συστημάτων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν κενά και ασάφειες στην ισχύουσα νομοθεσία, που δημιουργούν προβλήματα και σύγχυση τόσο στους διοικούμενους που καλούνται να εφαρμόσουν τη σχετική νομοθεσία, όσο και στις αρχές/υπηρεσίες που καλούνται να ελέγξουν την εφαρμογή της».
Η επέκταση του συστήματος εισροών-εκροών
Σύμφωνα λοιπόν με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, η υποχρεωτική τοποθέτηση του συστήματος εισροών-εκροών καυσίμων επεκτείνεται στις εγκαταστάσεις πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας ιδιωτικής χρήσης για την εξυπηρέτηση των οχημάτων και μηχανημάτων έργου εργοταξίων, μεταλλείων, ορυχείων, λατομείων και άλλων εγκαταστάσεων προσωρινής λειτουργίας. Εγκαθίσταται επίσης εντός των σταθμών υπεραστικών λεωφορείων (ΚΤΕΛ) ή και εντός σταθμών φορτοεκφόρτωσης φορτηγών αυτοκινήτων αλλά και εντός κέντρων αποθήκευσης και διανομής.
Υποχρεωτικά τοποθετείται και στις εγκαταστάσεις για τον εφοδιασμό των ιδιοκτητών ή μισθωμένων φορτηγών αυτοκινήτων, στις εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς των εταιρειών ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ, των ΟΤΑ, στις εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν σιδηροδρομικές γραμμές έλξης και κάθε είδους σιδηροδρομικό όχημα, στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης καυσίμων των ενόπλων δυνάμεων, σε πλωτά εφοδιαστικά-μεταφορικά μέσα ναυτιλιακού καυσίμου, σε όσους κατέχουν άδεια διάθεσης βιοκαυσίμων και εισάγουν άκυκλους υδρογονάνθρακες (μεθανόλη, αιθανόλη κ.λπ.).
Επίσης συστήματα εισροών-εκροών τοποθετούνται σε αεροδρόμια, εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, διυλιστήρια, προμηθευτικούς συνεταιρισμούς κ.λπ.
Ξανά υπουργική απόφαση
Και μπορεί να επιδιώκεται το κλείσιμο των ασαφειών μέσα από τις προαναφερόμενες ρυθμίσεις, ωστόσο κι εδώ η ακριβής εφαρμογή των μέτρων παραπέμπεται σε κοινή απόφαση έξι υπουργών και του διοικητή της ΑΑΔΕ.
Αυτή η απόφαση θα περιγράφει τις διαδικασίες, τις τεχνικές προδιαγραφές, τους όρους και προϋποθέσεις της εγκατάστασης των συστημάτων παρακολούθησης και ηλεκτρονικής μετάδοσης δεδομένων εισροών-εκροών, η πιστοποίηση των εν λόγω συστημάτων, οι διαδικασίες, οι όροι και οι προϋποθέσεις της εγκατάστασης των φορολογικών ηλεκτρικών μηχανισμών του συστήματος εισροών-εκροών, το ακριβές χρονοδιάγραμμα κ.λπ.
Οι έλεγχοι και οι κυρώσεις
Με άλλες διατάξεις επίσης του νομοσχεδίου περιγράφονται οι αρμόδιες για τους ελέγχους υπηρεσίες όπως και η δυνατότητα συγκρότησης κλιμακίων αλλά και ο τρόπος διενέργειας ελέγχου. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης.
Επίσης με το νομοσχέδιο ορίζονται εκ νέου τα τσουχτερά πρόστιμα από 1.000 έως 500.000 ευρώ για τις παραβάσεις στο σύστημα εισροών-εκροών καυσίμων, όπως και η αφαίρεση της άδειας λειτουργίας εγκατάστασης ή ακόμη και οι ποινές κάθειρξης. Ωστόσο, για την ενεργοποίηση των κυρώσεων πρέπει και πάλι να εκδοθεί υπουργική απόφαση.