Stop σε χαράτσια έκδοσης λογαριασμών και αλλαγής προμηθευτή ρεύματος

Σημαντικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας φέρνει  οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ψηφίστηκε πριν από δύο μέρες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα πρέπει τα κράτη-μέλη να την ενσωματώσουν στις εθνικές τους νομοθεσίες μέχρι το τέλος του 2020.  

Το νέο θεσμικό πλαίσιο, με βάση το σκεπτικό, θεσπίζει κοινούς κανόνες που αφορούν την παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή, την αποθήκευση και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την προστασία των καταναλωτών, με στόχο τη δημιουργία πραγματικά ολοκληρωμένων, ανταγωνιστικών, επικεντρωμένων στον καταναλωτή, ευέλικτων, δίκαιων και διαφανών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση. Με την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων μιας ολοκληρωμένης αγοράς, η οδηγία έχει στόχο να διασφαλίσει οικονομικά προσιτές, διαφανείς τιμές και κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές, υψηλό βαθμό ασφάλειας του εφοδιασμού και την ομαλή μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ορίζει βασικούς κανόνες για την οργάνωση και λειτουργία του ενωσιακού τομέα ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως κανόνες για την ενίσχυση της θέσης και την προστασία των καταναλωτών, για την ανοικτή πρόσβαση στην ολοκληρωμένη αγορά, για την πρόσβαση τρίτων μερών στις υποδομές μεταφοράς και διανομής, κανόνες διαχωρισμού και κανόνες για την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών στα κράτη-μέλη.

Ειδοποίηση για τις αυξήσεις

Σημαντική αλλαγή που φέρνει η νέα κοινοτική οδηγία είναι ο ορισμός του χρόνου ειδοποίησης των καταναλωτών, όταν οι προμηθευτές ρεύματος προτίθενται να τροποποιήσουν όρους της σύμβασης ή να προσαρμόσουν τις τιμές.

Σύμφωνα με τις διατάξεις, «οι προμηθευτές ειδοποιούν τους τελικούς πελάτες τους με διαφανή και κατανοητό τρόπο απευθείας για οποιαδήποτε προσαρμογή της τιμής προμήθειας και για τους λόγους και τις προϋποθέσεις της προσαρμογής, καθώς και το πεδίο εφαρμογής της προσαρμογής, την κατάλληλη χρονική στιγμή και το αργότερο δύο εβδομάδες, και όταν πρόκειται για οικιακούς καταναλωτές, έναν μήνα, πριν τη χρονική στιγμή κατά την οποία η προσαρμογή τίθεται σε ισχύ».

Και σε περίπτωση άρνησης των καταναλωτών αποδοχής της νέας τιμής, το κοινοτικό πλαίσιο ορίζει: «Τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες παραμένουν ελεύθεροι να τερματίσουν τις αντίστοιχες συμβάσεις, εάν δεν αποδέχονται τους νέους συμβατικούς όρους ή τις προσαρμογές της τιμής προμήθειας που τους έχουν κοινοποιηθεί από τον προμηθευτή».

Χωρίς χρέωση και σε 24 ώρες αλλαγή προμηθευτή

Με φαστ τρακ διαδικασίες και χωρίς τέλη θα δρομολογούνται οι αιτήσεις των καταναλωτών για αλλαγή προμηθευτή.

Σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία, «τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν ότι οι πελάτες που επιθυμούν να αλλάξουν προμηθευτές ή συμμετέχοντα στην αγορά που δραστηριοποιείται στη σωρευτική εκπροσώπηση, εφόσον τηρούν τους συμβατικούς όρους, δικαιούνται μια τέτοια αλλαγή εντός τριών εβδομάδων κατά μέγιστο από την ημερομηνία της αίτησης. Το αργότερο έως τον Ιανουάριο του 2026, η τεχνική διαδικασία αλλαγής προμηθευτή διαρκεί το πολύ 24 ώρες και είναι δυνατή οποιαδήποτε εργάσιμη ημέρα».

Η αλλαγή προμηθευτή, αναφέρει το νέο πλαίσιο, γίνεται χωρίς επιβάρυνση των οικιακών πελατών και των μικρών επιχειρήσεων: «Τα κράτη-μέλη μεριμνούν ώστε τουλάχιστον οι οικιακοί πελάτες και οι μικρές επιχειρήσεις να μην επιβαρύνονται με οποιοδήποτε τέλος σχετιζόμενο με την αλλαγή προμηθευτή».

Τέλος στα χαράτσια για τους λογαριασμούς

Τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν ότι οι λογαριασμοί και οι πληροφορίες τιμολόγησης είναι ακριβείς, κατανοητές, σαφείς, περιεκτικές, φιλικές για τον χρήστη και παρουσιάζονται κατά τρόπο που διευκολύνει τη σύγκριση από τους τελικούς πελάτες.

Όπως προβλέπει μάλιστα η κοινοτική οδηγία, «εάν οι τελικοί πελάτες το ζητήσουν, λαμβάνουν σαφείς και κατανοητές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο προέκυψε ο λογαριασμός τους, ιδίως δε στην περίπτωση που οι λογαριασμοί δεν βασίζονται στην πραγματική κατανάλωση».

Για το αν θα πρέπει οι προμηθευτές να χρεώνουν τους καταναλωτές για την έκδοση λογαριασμών, οι διατάξεις ορίζουν: «Τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες λαμβάνουν δωρεάν όλους τους λογαριασμούς τους και τις πληροφορίες τιμολόγησης».

Επιπλέον θεσπίζεται η υποχρέωση παροχής εναλλακτικών τρόπων παροχής των λογαριασμών και πληρωμών τιμολόγησης: «Τα κράτη-μέλη διασφαλίζουν ότι προσφέρεται στους τελικούς πελάτες η επιλογή παροχής των λογαριασμών και των πληροφοριών τιμολόγησης με ηλεκτρονικό τρόπο καθώς και ευέλικτες ρυθμίσεις για τις πληρωμές των λογαριασμών».

Εκ των προτέρων θα πρέπει να αναφέρεται η αλλαγή προϊόντος ή τιμής έκπτωσης στους λογαριασμούς, όπως ορίζει το νέο πλαίσιο: «Εάν η σύμβαση περιλαμβάνει μελλοντική αλλαγή προϊόντος ή τιμής ή έκπτωση, αυτό θα πρέπει να αναγράφεται στον λογαριασμό μαζί με την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιείται η αλλαγή».

Δυναμική τιμολόγηση

Ένα νέο τρόπο τιμολόγησης και νέο προϊόν ηλεκτρικής ενέργειας περιγράφει η κοινοτική οδηγία. Αφορά στις συμβάσεις «δυναμικής τιμολόγησης»:

«Τα κράτη-μέλη εξασφαλίζουν ότι το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχει τη δυνατότητα στους προμηθευτές να παρέχουν σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη-μέλη εξασφαλίζουν ότι οι τελικοί πελάτες που διαθέτουν έξυπνο μετρητή μπορούν να ζητούν τη σύναψη σύμβασης δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας από τουλάχιστον έναν προμηθευτή και από κάθε προμηθευτή που έχει περισσότερους από 200.000 τελικούς πελάτες».

Η δυναμική τιμολόγηση αφορά σε σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ προμηθευτή και τελικού πελάτη, η οποία αντικατοπτρίζει τη διακύμανση της τιμής στις αγορές άμεσης παράδοσης, συμπεριλαμβανομένων των αγορών επόμενης ημέρας και των ενδοημερήσιων αγορών, σε χρονικά διαστήματα τουλάχιστον ίσα με τη συχνότητα εκκαθάρισης της αγοράς.

Για όσους προμηθευτές διαθέτουν αυτά τα προϊόντα, εκείνοι θα πρέπει να παρέχουν «ολοκληρωμένη ενημέρωση σχετικά με τις ευκαιρίες, το κόστος και τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτή η σύμβαση δυναμικής τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας και διασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές υποχρεούνται να ενημερώνουν καταλλήλως τους τελικούς πελάτες, επίσης σχετικά με την ανάγκη εγκατάστασης κατάλληλου μετρητή ηλεκτρικής ενέργειας».

Οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας παρακολουθούν για δέκα χρόνια από την εφαρμογή της «δυναμικής τιμολόγησης» την αγορά και δημοσιεύουν ετήσια έκθεση.

Διαμεσολαβητής ενέργειας και παρατηρητήρια τιμών

Με άλλες διατάξεις της κοινοτικής οδηγίας ορίζεται ότι τα κράτη-μέλη εξασφαλίζουν πως οι τελικοί πελάτες έχουν πρόσβαση σε απλούς, δίκαιους, διαφανείς, ανεξάρτητους, αποτελεσματικούς και αποδοτικούς μηχανισμούς εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών για τον διακανονισμό διαφορών που αφορούν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που θεσπίζονται βάσει της οδηγίας μέσω ενός ανεξάρτητου μηχανισμού όπως ένας «διαμεσολαβητής» ενέργειας ή ένας φορέας καταναλωτών ή μέσω ρυθμιστικής αρχής.

Επιπλέον το νέο πλαίσιο θεσπίζει και τους κανόνες λειτουργίας παρατηρητηρίων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, όπου οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν τις τιμές και τα προϊόντα των προμηθευτών.