Ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ ΡΑΕ-ΔΕΗ για τα τιμολόγια ρεύματος

Κόντρα έχει ξεσπάσει ανάμεσα στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡAE) και τη ΔΕΗ, με αφορμή δύο καυτά θέματα, των οποίων η έκβαση θα καθορίσει εν πολλοίς και το ύψος των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πρώτο αφορά στην απόφαση που εξέδωσε την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου το Συμβούλιο της Επικρατείας σχετικά με την αίτηση ακύρωσης που κατέθεσε η δημόσια επιχείρηση σε βάρος της απόφασης της ΡΑΕ για το ποσό που ενέκρινε έναντι των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) της περιόδου 2014-2016 και είχε να κάνει με την τιμολόγηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών. Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕH ζητούσε 735 εκατ. ευρώ ως αντάλλαγμα για τις ΥΚΩ που είχε παράσχει και δεν της αποδόθηκαν αλλά η ΡΑΕ, με απόφασή της τον Αύγουστο του 2017 «ψαλίδισε» το ποσό στα 375 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα έπρεπε να περάσουν στα τιμολόγια ρεύματος με αυξήσεις, αλλά τελικά τα έδωσε ο κρατικός προϋπολογισμός μέσω του κοινωνικού μερίσματος. Η ΔΕH, αφού έκανε αίτηση αναθεώρησης της απόφασης στην ίδια την Αρχή και αυτή απορρίφθηκε, προσέφυγε στο ΣτΕ.

Το δεύτερο θέμα αφορά σε παρουσίαση που έκανε στέλεχος της ΡΑΕ, σε εκδήλωση της Αρχής στη ΔΕΘ, και σύμφωνα με αυτή, το περιθώριο κέρδους των εναλλακτικών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας που συμμετέχουν στις δημοπρασίες ΝΟΜΕ είναι μικρό, μόλις 1,5 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Η ΔΕH ανέσυρε το θέμα την περασμένη Παρασκευή μέσω διαρροών στελεχών της, με αφορμή σχόλια παραγόντων της αγοράς ενέργειας για την έκρηξη των τιμών των τελευταίων δημοπρασιών ΝΟΜΕ στα 55 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Κύκλοι της δημόσιας επιχείρησης σχολίαζαν πως οι τιμές των ΝΟΜΕ είναι 20% χαμηλότερες από την Οριακή Τιμή Συστήματος (χονδρική) και άρα δεν ευσταθούν οι αντιδράσεις των ιδιωτών. Κάλεσαν δε τη ΡΑΕ να ξεκαθαρίσει με αφορμή την τοποθέτηση του στελέχους της περί μικρών περιθωρίων κέρδους των ιδιωτών, αν είναι υπέρ μεγάλων αυξήσεων στα τιμολόγια.

Η απόφαση για ΥΚΩ

Η κόντρα ΡΑΕ - ΔΕH για τις ΥΚΩ προκλήθηκε με αφορμή δημοσιεύματα που μετέδωσαν ερμηνείες για τη απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με τις οποίες, η δημόσια εταιρία έχει πιθανότητες διεκδίκησης των 360 εκατ. ευρώ. Ποσό το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, η Αρχή δεν ενέκρινε και αντίθετα άναψε το πράσινο φως για τα 375 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με στελέχη της Αρχής, που μίλησαν στο Euro2day.gr, η απόφαση του ΣτΕ απορρίπτει ως «αόριστους» και «απαράδεκτους» τους ισχυρισμούς της ΔΕH σχετικά με τον προσδιορισμό της εύλογης απόδοσης για τη δραστηριότητα της παραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, που αποτέλεσε ένα από τα πιο κρίσιμα στοιχεία για τον προσδιορισμό του ανταλλάγματος των ΥΚΩ για τα έτη 2014 έως και 2016, βάσει της προσβαλλόμενης απόφασης της ΡΑΕ 688/2017. Και πράγματι, με βάση την απόφαση που έχει στη διάθεσή του το Euro2day.gr, αυτό προκύπτει. Στο σημείο αυτό πρέπει να εξηγηθεί ότι εύλογη απόδοση είναι το ποσοστό που υπολογίζει η ΡΑΕ επί της περιουσιακής βάσης της ΔΕH για την παραγωγή ρεύματος στα νησιά.

Κατά τις ίδιες πηγές, «έντονη αντίδραση προκάλεσε η εκτίμηση αυτή στη ΔΕH, η οποία με την αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης 688/2017 της ΡΑΕ ισχυρίσθηκε ότι τόσο ο καθορισμός της εύλογης απόδοσης όσο και ο υπολογισμός του ανταλλάγματος έγιναν παράνομα και κατά τρόπο βλαπτικό για τα συμφέροντά της».

Οι ίδιοι κύκλοι της Αρχής αναφέρουν ότι «το ΣτΕ έδωσε αυστηρή απάντηση στους ισχυρισμούς της ΔΕH απορρίπτοντάς τους ως αόριστους και αβάσιμους, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι η ΡΑΕ ενήργησε εντός των ορίων των εξουσιοδοτικών διατάξεων του νόμου για τον καθορισμό της μεθοδολογίας υπολογισμού του οφειλόμενου ανταλλάγματος, καθώς και ότι απαραδέκτως αμφισβητείται από τη ΔΕH η ουσιαστική κρίση της Αρχής ως προς το ζήτημα της εύλογης απόδοσης».

Ωστόσο, το ΣτΕ παρέπεμψε στο Διοικητικό Εφετείο την αξιολόγηση της διαδικασίας καθορισμού, το ύψος του ανταλλάγματος και συνολικά το ποσό για ΥΚΩ που ενέκρινε η ΡΑΕ στη ΔΕH. Και το παρέπεμψε ως αναρμόδιο για την απόφαση επί των συγκεκριμένων θεμάτων, αφού αυτό το σκέλος της απόφασης της ΡΑΕ δεν είναι κανονιστικό αλλά ατομικό.

Πάντως, πηγές της Αρχής σημειώνουν ότι το γεγονός πως το ΣτΕ απέρριψε τις αιτιάσεις της δημόσιας επιχείρησης για τον υπολογισμό της εύλογης απόδοσης αποτελεί ισχυρή νομική βάση για τη συζήτηση της υπόθεσης στο Εφετείο.

Σημειώνεται, βέβαια, πως αν δικαιωθεί η ΔΕH, τότε αυτόματα εγείρεται θέμα αύξησης των χρεώσεων ΥΚΩ που πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μέσα από τους λογαριασμούς ρεύματος.

Οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ

Την περασμένη εβδομάδα, οι δημοπρασίες των ΝΟΜΕ, δηλαδή των ποσοτήτων της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕH που βγαίνουν σε διαγωνισμό, προκειμένου οι ιδιώτες προμηθευτές να αποκτήσουν πρόσβαση στη μονοπωλιακή φθηνή ενέργεια της εταιρίας και να μπορέσουν να την ανταγωνιστούν, εκτόξευσαν τις τιμές σε επίπεδα-ρεκόρ. Κυμάνθηκαν μεταξύ των 54 και 55 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Υπενθυμίζεται ότι η τιμή εκκίνησης είναι στα 36,34 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Προμηθευτές απέδωσαν την έκρηξη των τιμών στον λανθασμένο χειρισμό της ΡΑΕ, να βγάλει σε δημόσια διαβούλευση την πρότασή της για τον περιορισμό των εξαγωγών ρεύματος από ποσότητες που αποκτώνται μέσω των ΝΟΜΕ και στη συνέχεια, παραμονή της δημοπρασίας, να ανακοινώσει ότι τα μέτρα αυτά θα αφορούν το 2019. Το αποτέλεσμα ήταν «σπεκουλαδόροι» να κάνουν προσφορές με υψηλές τιμές, ώστε να προμηθευτούν ποσότητες και να μπορούν να κάνουν εξαγωγές πριν από την ισχύ του μέτρου.

Πέραν αυτών, όμως, οι υψηλές τιμές των δημοπρασιών, σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, αντικατοπτρίζουν και τις τελευταίες εξελίξεις στην αγορά ενέργειας, όπου τα κόστη είναι αυξημένα από την άνοδο των τιμών πετρελαίου, φυσικού αερίου και δικαιωμάτων CO2.

Κύκλοι της ΔΕH, την περασμένη Παρασκευή, αντέτειναν πως παρά τις τιμές των 54 και 55 ευρώ των ΝΟΜΕ, οι εναλλακτικοί προμηθευτές έχουν μεγάλα περιθώρια για εκπτώσεις, αφού αυτές είναι χαμηλότερες κατά 20% από την Οριακή Τιμή Συστήματος.

Στο σημείο αυτό, οι ίδιοι παράγοντες της επιχείρησης ανέσυραν την ανάλυση στελέχους της ΡΑΕ στη ΔΕΘ, σύμφωνα με την οποία, το περιθώριο κέρδους των εναλλακτικών προμηθευτών είναι χαμηλό στο 1,5 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Και «τσίγκλησαν» την Αρχή να τοποθετηθεί ευθέως, αν θα πρέπει δηλαδή να γίνουν μεγάλες αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος.

Βέβαια, όπως αναφέρουν πηγές του Euro2day.gr, η ΡΑΕ σε ανάλυση που πραγματοποίησε των ΝΟΜΕ για το 2017 κατέληξε πως η έκπτωση 15% που έκανε η ΔΕH και η χρέωση προμηθευτή που επέβαλε η νομοθεσία σε όλους τους παίκτες, ανάγκασε τους ιδιώτες να υιοθετήσουν ανάλογη τιμολογιακή πολιτική. Το αποτέλεσμα ήταν να εισέλθουν στις δημοπρασίες ΝΟΜΕ ιδιώτες με μικρά περιθώρια κέρδους. Κάτι που δεν είναι και υγιές για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού.

Η σκανδάλη

Η ουσία είναι πως η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ΔΕH και ιδιώτες προμηθευτές, έχουν επωμιστεί μεγάλα κόστη από τις ανατιμήσεις του αργού, του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων CO2. Και ιδίως η δημόσια επιχείρηση που κουβαλά αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα και έχει και το 80% της προμήθειας.

Συνεπώς, οι αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος έρχονται όλο και πιο κοντά. Το θέμα είναι «ποιος θα τραβήξει πρώτος τη σκανδάλη…» λένε εξειδικευμένα στελέχη της αγοράς. Έτσι, η ΔΕH βγήκε, χωρίς να έχει και λόγο, την περασμένη Παρασκευή με διαρροές προς τα ΜμΕ προκειμένου, εμμέσως πλην σαφώς, να αποδώσει τις όποιες ανατιμήσεις στις κινήσεις των εναλλακτικών προμηθευτών κατά τις τελευταίες δημοπρασίες ΝΟΜΕ. Κινήθηκε δηλαδή σε μία λογική δημιουργίας κλίματος σε βάρος των ανεξάρτητων παρόχων και της ΡΑΕ. Σκοπός είναι αν εκείνη ανεβάσει πρώτη τα τιμολόγια, να είναι καλυμμένη με τα επιχειρήματα του non paper της Παρασκευής.

Από την άλλη μεριά, οι εναλλακτικοί πάροχοι έχουν ήδη στα συμβόλαιά τους με τους καταναλωτές σχετικές ρήτρες αναπροσαρμογής των τιμολογίων. Ωστόσο, αν κάνουν αυξήσεις, τότε είναι πιθανόν οι πελάτες τους να γυρίσουν στο μονοπώλιο…