«Δώρο» στους λαθρεμπόρους η αύξηση του φόρου στα τσιγάρα

Κάθετα αντίθετος στις νέες αυξήσεις στα καπνικά προϊόντα εμφανίζεται ο ΣΕΒ. Στη χθεσινή εβδομαδιαία έκθεσή του για την οικονομία εκτιμά ότι η προγραμματιζόμενη για την 1/1/2017 νέα αύξηση στη φορολογία των καπνικών, η οποία προστίθεται στις άλλες οκτώ που ήδη έχουν υλοποιηθεί από την αρχή της κρίσης, δεν θα αποδώσει.

Όπως τονίζει, η Ελλάδα θα έχει πλέον την υψηλότερη φορολογία της ΕΕ στα καπνικά, προσδοκώντας αυξημένα έσοδα, όπως έκανε άλλωστε και ο νομοθέτης το 2010.

Υπενθυμίζει ότι το κράτος το 2009 εισέπραξε €3,2 δισ. από ΦΠΑ και ΕΦΚ καπνικών και ο προϋπολογισμός του 2016 εκτιμούσε έσοδα €3,1 δισ, παρά τη -στο μεταξύ- αύξηση της συμμετοχής των φόρων από 73,5% της μέσης λιανικής τιμής το 2009 σε 83,9% το 2016 -δηλαδή την αύξηση των φόρων σε ένα ύψος που συγκαταλέγεται στα υψηλότερα της Ένωσης.

Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, στην περίπτωση των καπνών υπάρχει μια εύκολα προσβάσιμη εναλλακτική. Ο καταναλωτής μπορεί να στραφεί στα παράνομα τσιγάρα ή στον παράνομο χύμα καπνό.

Η εύκολη μετακίνηση του καταναλωτικού κοινού προς τα λαθραία τσιγάρα διευκολύνεται και από τη γεωγραφική θέση της  Ελλάδας και τη μεγάλη έκταση των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων της, κάτι που μαζί με τις ελλείψεις των διωκτικών αρχών σε προσωπικό και εξοπλισμό ενισχύει τη σχετική αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των τελευταίων ετών, υποστηρίζει η ανάλυση. Την ίδια ώρα που η αύξηση των φόρων αυξάνει όλο και περισσότερο το κίνητρο για λαθρεμπόριο. 

Με βάση ετήσια μελέτη που διενεργεί η KPMG σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., την Ελβετία και τη Νορβηγία, το παράνομο εμπόριο προϊόντων καπνού στην Ελλάδα το 2015 παρέμεινε σε υψηλότατα επίπεδα, με τα λαθραία τσιγάρα να κατέχουν πλέον μερίδιο αγοράς περίπου 20%.

Έτσι, το μερίδιό τους είναι διπλάσιο του μέσου όρου της Ε.Ε. και έχει δεκαπλασιαστεί στη χώρα μας στα χρόνια της κρίσης από περίπου 2% το 2008.

Σίγουρα, η μείωση της κατανάλωσης των νόμιμων τσιγάρων είναι, σε ένα σημαντικό μέρος, αποτέλεσμα της μείωσης του εισοδήματος των πολιτών της χώρας, αναφέρει ο ΣΕΒ. Είναι όμως και αποτέλεσμα της μεταστροφής του κοινού, σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό, στα παράνομα τσιγάρα, τονίζει ο ΣΕΒ.

Το ύψος του εισοδήματος σχετίζεται θετικά και ισχυρά με την κατανάλωση νόμιμων τσιγάρων, και ακόμα πιο ισχυρά και αρνητικά με την κατανάλωση παράνομων τσιγάρων. Όμως, αντίστοιχες τάσεις καταγράφονται και με τη σύγκριση της εξέλιξης της κατανάλωσης με το ύψος της φορολογίας, με την αύξηση των φόρων να συμπίπτει με τη μείωση της κατανάλωσης νόμιμων τσιγάρων και την αύξηση της κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων, με τρόπο που καταγράφει απότομη μετατόπιση μετά από μια μεγάλη αύξηση φόρων και την παραπέρα διεύρυνση του λαθρεμπορίου τα επόμενα χρόνια μετά την αύξηση φόρων.

Η μεγάλη αυτή αύξηση της αγοράς των παράνομων τσιγάρων καταρχήν έχει σημαντικές δημοσιονομικές συνέπειες, καθώς μόνο για το 2015 η απώλεια φορολογικών εσόδων εκτιμάται από την KPMG σε €637 εκατ. (ή 23,7% των εσόδων από ΕΝΦΙΑ που εισέπραξε το κράτος το 2015).

Οι εξελίξεις θέτουν σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας περίπου 30.000 αγροτών και εργατών γης που εργάζονται στην παραγωγή καπνών, 25.000 θέσεις εργασίας στην ήδη συρρικνωμένη επίσημη αγορά λιανικής πώλησης τσιγάρων και καπνών και 5.000 θέσεις εργασίας στην εγχώρια μεταποίηση και εκβιομηχάνιση καπνών.