Τράπεζες: Τα πέναλτι αν αποτύχουν στα «κόκκινα»

Με σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων και αλλαγές, τόσο στο μοντέλο διαχείρισης, όσο και στους επικεφαλής των υπερδιευθύνσεων, θα «τιμωρούνται» οι τράπεζες, εφόσον οι επιδόσεις τους στην μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι υποδεέστερες των στόχων που έχουν τεθεί.

Παρότι οι αναλυτικοί επιχειρησιακοί στόχοι των τραπεζών για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα εξειδικευτούν εντός του επόμενου μήνα, από τη μέχρι τώρα διαδικασία προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:

Καταρχήν δεν προβλέπεται plan b. Οι τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν κατά 41 δισ. ευρώ τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures- NPEs) ως το τέλος του 2019... βρέξει χιονίσει. Ο στόχος δεν αλλάζει, ακόμη και αν μεσολαβήσουν εξωγενείς παράγοντες, που έχουν άμεση ή έμμεση σημαντική επίδραση στην προσπάθεια αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων.

Αν, για παράδειγμα, σε δύο συνεχόμενα τρίμηνα κάποια τράπεζα εμφανίσει αποκλίσεις έναντι των στόχων η εποπτική αρχή θα επιβάλει το σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων. Οι νέες προβλέψεις θα επιτρέπουν την κάλυψη της υστέρησης, κατά τα επόμενα τρίμηνα, είτε μέσω μακροχρόνιων ρυθμίσεων, με διαγραφή μέρους της απαίτησης, είτε μέσω πώλησης των δανείων ή ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων.

Η περίπτωση της Μαρινόπουλος δίνει μια πρόγευση. Λόγω του ισχυρότατου κινδύνου κατάρρευσης της αλυσίδας super market, οι τράπεζες σχημάτισαν ήδη από το β΄ τρίμηνο ειδικές προβλέψεις. Αυτές θα χρησιμοποιηθούν εντός των επόμενων μηνών για να καλύψουν τη ζημιά που θα υποστούν είτε σε επίπεδο καθαρής παρούσας αξίας εφόσον εγκριθεί το σχέδιο διάσωσης, είτε στο απευκταίο σενάριο κατάρρευσης της αλυσίδας.

Η επιβολή αυτόματου σχηματισμού προβλέψεων για να καλυφθούν οι αποκλίσεις αποτελεί το... μαστίγιο του μηχανισμού προς τις διοικήσεις και τους μετόχους των τραπεζών.

Η αύξηση των προβλέψεων– στο βαθμό που δεν υπερκαλύπτεται από τα προβλέψεων κέρδη – θα «ροκανίζει» το κεφαλαιακό απόθεμα των τραπεζών, αυξάνοντας την πιθανότητα νέας ανακεφαλαιοποίησης.

Στην περίπτωση, που η υστέρηση δεν δικαιολογείται από εξωγενείς παράγοντες (π.χ χειρότερη πορεία της οικονομίας έναντι των επίσημων προβλέψεων), θα τίθεται θέμα προσώπων. Είτε ο επόπτης απευθείας, είτε το ΤΧΣ, που επίσης θα παρακολουθεί τις επιδόσεις των τραπεζών, θα ζητά αλλαγές στην ομάδα διαχείρισης των NPEs, που μπορεί να φθάνουν ως και στην απομάκρυνση των επικεφαλής των υπερδιευθύνσεων ή μελών του Δ. Σ., που εποπτεύουν ή συμμετέχουν στην εκπόνηση της στρατηγικής.

Από τον επόμενο μήνα, οι τράπεζες θα υποβάλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος αναφορά ανά τρίμηνο, αντιπαραβάλλοντας τις επιδόσεις τους έναντι των στόχων. Ο γενικός στόχος που έχει τεθεί προβλέπει την μείωση στα υφιστάμενα NPEs κατά 40% ή 41 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2019.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr προβλέπονται διαγραφές δανείων στην τριετία 25 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα καλύψουν τα νέα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, οι τράπεζες καλούνται με βάση τους στόχους να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους ως εξής:

- κατά περίπου 28 δισ. ευρώ μέσω μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων οφειλών, που θα καταστήσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και πάλι ενήμερα.

- κατά 5,4 δισ. ευρώ μέσω πωλήσεων δανείων

- και κατά περίπου 7,6 δισ. ευρώ μέσω ρευστοποίησης εξασφαλίσεων

Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα έφθασαν, στο τέλος του α τριμήνου στο 45,1% και σε απόλυτα μεγέθη τα 108,6 δισ. ευρώ, που αποτελεί το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη (μετά την Κύπρο). Στον τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων φθάνει στο 67%, στα στεγαστικά στο 42% και στα καταναλωτικά στο 55%.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2016 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα αυξήθηκαν κατά 600 εκατ. ευρώ, αλλά εμφανίζεται μια τάση επιβράδυνσης, αφού η αύξηση στο 12μηνο του 2015 ξεπέρασε τα 4 δισ. ευρώ.