Ασφαλιστικό: Οι 4 βόμβες της διαπραγμάτευσης

Περικοπές συντάξεων, παλαιών και νέων, μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα εισφορών - παροχών, Εθνική Σύνταξη με τη συμπλήρωση 20ετίας και ενστάσεις στην αύξηση των εισφορών για τη μισθωτή απασχόληση αλλά και στις εκπτώσεις εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους, έθεσαν από την πρώτη κιόλας ημέρα διαπραγματεύσεων οι εκπρόσωποι των θεσμών.

Άλλωστε, ήταν η πρώτη συνάντηση που δεν έμεινε στη διερεύνηση των προτάσεων και κυρίως των προθέσεων, αλλά ξεκίνησε ουσιαστική διαπραγμάτευση. Για τον λόγο αυτό μάλιστα, η ελληνική πλευρά θέλησε να αφήσει το δύσκολο θέμα των επικουρικών συντάξεων, που συνδέεται άμεσα με τις αναγκαίες περικοπές αλλά και με τις αυξήσεις εισφορών, για το τέλος.

Οι δανειστές έδειξαν από την πρώτη κιόλας συνάντηση τις διαθέσεις τους, αν και δεν έλειψαν οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε Ευρωπαίους και ΔΝΤ. Σε μεγαλύτερο «αγκάθι» αναδεικνύεται η τύχη των επικουρικών, καθώς οι δανειστές και κυρίως το ΔΝΤ διαφωνούν με την αύξηση των εισφορών -μία ποσοστιαία μονάδα για τους εργοδότες και μισή για τους εργαζόμενους- υπέρ του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, με αποτέλεσμα το «ψαλίδι» να ανοίγει για τις καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις.

Με τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο να επιδιώκει να αφήσει το «καυτό» θέμα της περικοπής των επικουρικών συντάξεων για το τέλος, η χθεσινή πρώτη συνάντηση των δύο πλευρών, εκτός από διερευνητική, ήταν και ενδεικτική της δύσκολης διαπραγμάτευσης που θα ακολουθήσει, αφού για πρώτη φορά οι επικεφαλής του κουαρτέτου εξέφρασαν ανοικτά τις διαφωνίες τους.

Και όπως φάνηκε, διαφωνούν σε όλα. Ζητούν μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης, που οδηγούν σε μικρότερες συντάξεις αλλά και πιο ανταποδοτικό σύστημα. Εκφράζουν ενστάσεις για τις βελτιωτικές προτάσεις της κυβέρνησης προς τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες, θεωρώντας ότι έτσι ξηλώνεται η όποια προσπάθεια δημιουργίας ενιαίου συστήματος εισφορών, ίδιο για όλους. Ζητούν διευκρινίσεις για τα σοβαρά τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το υπουργείο Εργασίας στην προσπάθεια επανυπολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία για τα εισοδήματα των συνταξιούχων πριν από το 2002.

Και βέβαια, εγείρουν ξεκάθαρα θέμα μείωσης επικουρικών συντάξεων και ουσιαστικής εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ή οποιουδήποτε άλλου μόνιμου μηχανισμού αντιμετώπισης των ελλειμμάτων του υπερ-επικουρικού ταμείου ΕΤΕΑ.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο, η συζήτηση με τους θεσμούς θα δομηθεί σε τέσσερις θεματικές ενότητες:

- την αρχιτεκτονική συστήματος, το ύψος εθνικής σύνταξης και τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. "Αυτοί ζητούν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα εισφορών - παροχών κι εμείς επιδιώκουμε τη διατήρηση του αναδιανεμητικού χαρακτήρα του συστήματος", δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εργασίας, φωτογραφίζοντας την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές.

- τις βελτιώσεις στο ασφαλιστικό των αγροτών και των επαγγελματιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών, κυρίως δε του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ζήτησαν να μην υπάρξουν εξαιρέσεις στο σύστημα, ενώ ξεκαθάρισαν ότι όποιοι καταβάλλουν χαμηλότερες εισφορές, θα λάβουν και μικρότερη Εθνική και Ανταποδοτική σύνταξη.

- τον τρόπο του επανυπολογισμού των συντάξεων και την εφαρμογή της "προσωπικής διαφοράς" από το 2018. Αν και πρόκειται για το πλέον «καυτό» θέμα, καθώς φωτογραφίζει τις περιπτώσεις που υπάρχει περιθώριο μείωσης των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ο κ. Κατρούγκαλος υποστήριξε ότι θέμα περικοπής δεν τέθηκε και ότι τα προβλήματα είναι σημαντικά αλλά τεχνικά.

- τις επικουρικές συντάξεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, αν και η ελληνική πλευρά δεν προτίθεται να δώσει μάχη για τη διάσωσή τους, δεν άνοιξε τα χαρτιά της από την πρώτη συνάντηση. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, το θέμα εμφανίζεται ως το μεγαλύτερο αγκάθι, με τους πιστωτές να ζητούν περικοπές εδώ και τώρα. Άλλωστε, οι θεσμοί σε τεχνικό επίπεδο έχουν ζητήσει ξεκάθαρα να υπάρχει ρητή πρόβλεψη στο υπό διαπραγμάτευση σχέδιο νόμου για τον τρόπο κάλυψης των ελλειμμάτων, σε περίπτωση αρνητικού ισοζυγίου.

Το θέμα συνδέεται άμεσα τόσο με την ελληνική πρόταση για αύξηση των εισφορών, την οποία φαίνεται πως απορρίπτει κυρίως το ΔΝΤ, όσο και το ευρύτερο μείγμα περικοπών στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις.

Εκτός από τις μειώσεις στις επικουρικές, μπαλαντέρ για την κυβέρνηση φαίνεται πως είναι τόσο οι μειώσεις σε εφάπαξ και μερίσματα δημοσίου, όσο και στο ανώτατο πλαφόν των ήδη καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων.

Μάλιστα, σύμφωνα με την αρχική πρόταση του υπουργείου Εργασίας που ήδη προβλέπεται στο σχέδιο Κατρούγκαλου, αναμένεται να εξοικονομηθούν 110-120 εκατ. ευρώ, ενώ αν το μαχαίρι πάει πιο κάτω, στις 2.000 ευρώ για μία σύνταξη και τις 2.300 ευρώ για πολλαπλές συντάξεις, το κέρδος ανεβαίνει στα 200-250 εκατ. ευρώ.

Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, ενώ ενδιάμεσα έχει προγραμματιστεί συνάντηση στελεχών του υπουργείου με τα τεχνικά κλιμάκια των πιστωτών.