Σε τεντωμένο σχοινί ο ρωσικός αγωγός αερίου

Από το ποιο κόμμα θα ηγηθεί της νέας κυβέρνησης, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς το κατά πόσο θα προωθηθούν τα σχέδια της κυβέρνησης Τσίπρα για συμμετοχή της Ελλάδας στον ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου. Ασχέτως του αν η στάση της νέας κυβέρνηση είναι θετική απέναντι στο έργο, αυτό δε σημαίνει ότι το σχέδιο θα μπορέσει να ολοκληρωθεί.

Η λήψη της επενδυτικής απόφασης, σε ένα βαθμό εξαρτάται από την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας για τους όρους διέλευσης του ρωσικού αγωγού από το έδαφος της Γείτονος (τέλη διέλευσης) και για τις τιμές που θα αγοράζει το ρώσικο αέριο η Τουρκία, καθώς από εκεί θα ξεκινάει ο αγωγός Turkish Stream. Μέχρι στιγμής πάντως, η επίτευξη συμφωνίας καθυστερεί καθώς οι δύο πλευρές δεν τα βρίσκουν, ενώ καθυστερήσεις φέρνει και η πολιτική εκκρεμότητα στην Τουρκία.

Επίσης με δεδομένο ότι η λειτουργία επί κοινοτικού εδάφους, θα πρέπει να διέπεται από τους κοινοτικούς κανόνες, η αδειοδότησή του θα πρέπει να ακολουθήσει την ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία που προβλέπεται, ενώ τέλος δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και το μέγεθος και η ποιότητα των πιέσεων που ασκεί η διπλωματία των ΗΠΑ, καθώς αντιτίθεται με κάθε τρόπο στην αύξηση της εξάρτησης των χωρών της περιοχής από το ρωσικό αέριο.

Ωστόσο το έργο στο ευρωπαϊκό του σκέλος, έχει την ισχυρή υποστήριξη κοινοτικών και μη χωρών, όπως η Ουγγαρία και μέχρι πρόσφατα η Ελλάδα. Χαρακτηριστικό είναι, ότι από τις 15 Ιουλίου το ελληνικό σκέλος του ρωσικού αγωγού, από σύνορα Ελλάδας –Τουρκίας στον Έβρο, μέχρι και τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, προωθήθηκε από το ΔΕΣΦΑ στις αρμόδιες κοινοτικές αρχές ως έργο υποψήφιο να λάβει χαρακτηρισμό Κοινού Ενδιαφέροντος (Common Interest Project -CIP). Φορέας υλοποίησης του έργου, φυσικά και θα είναι ο ΔΕΣΦΑ, κατατάσσεται στις «Διασυνδέσεις αερίου Βορρά-Νότου στην κεντροανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη» («NSI East Gas»), ενώ χαρακτηρίζεται ως «Ελληνικό τμήμα του αγωγού TESLA».

Στην περιγραφή του αναφέρεται ότι το έργο αποτελείται από την κατασκευή αγωγού 56 ιντσών από τα ελληνικά σύνορα με την Τουρκία ως τα σύνορα με την ΠΓΔΜ μαζί με 2 ή 3 συμπιεστές. Αποτελεί δε, μέρος ευρύτερου έργου για την κατασκευή αγωγού από τα ελληνοτουρκικά σύνορα ως τον κόμβο Baumgarten στα σύνορα Αυστρίας-Σλοβακίας για τη μεταφορά αερίου προς την Κεντρική Ευρώπη, μετά την πιθανή κατάργηση της διέλευσης ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας.

Ποιες χώρες ενδιαφέρονται

Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές και ο νέος αρμόδιος υπουργός, θα κληθεί σύντομα να αποφασίσει για τη στάση που θα τηρήσει απέναντι στο έργο. Από τον προηγούμενο μήνα, οι υπουργοί εξωτερικών Ελλάδας, Ουγγαρίας, Σερβίας και ΠΓΔΜ, είχαν συμφωνήσει να συναντηθούν στο Βελιγράδι προκειμένου να συζητήσουν την πρόοδο του σχεδίου. Μάλιστα σύμφωνα με την σερβική εφημερίδα Vedomosti, στη συνάντηση που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Βελιγράδι μέσα στον Σεπτέμβριο, θα υπογραφεί και Μνημόνιο Συνεργασίας για την επέκταση του Turkish Stream στο έδαφος των Βαλκανικών χωρών. Μάλιστα οι Σέρβοι βιάζονται να ονομάσουν τον σχεδιαζόμενο αγωγό, TESLA, προς τιμήν του Σέρβου φυσικού και εφευρέτη Nikola Tesla.

Σήμερα, και με δεδομένο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κυβέρνηση με ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, πριν από τα μέσα Οκτωβρίου, είναι άγνωστο αν θα πραγματοποιηθεί η υπουργική συνάντηση στο Βελιγράδι. Αλλά ακόμη και αν πραγματοποιηθεί, η παρουσία Έλληνα υπηρεσιακού υπουργού ή άλλου στελέχους του ΥΠΕΞ, θα είναι τυπική.

Επιπλέον, ο νέος υπουργός θα έχει αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του συνάντηση με τον ειδικό απεσταλμένο του State Department, Amos Hochstein, αρμόδιο για θέματα ενεργειακής πολιτικής, την νέα επίσκεψή του οποίου στην Αθήνα είχε συμφωνήσει με τον προηγούμενο υπουργό ΠΑΠΕΝ Πάνο Σκουρλέτη ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα. 

Τέλος δεν πρέπει να διαφεύγει ότι το ρόλο της Ελλάδας στην υποδοχή του Turkish Stream επί Κοινοτικού εδάφους, διεκδικεί και η Βουλγαρία. Η υπουργός ενέργειας της Χώρας Temenuzhka Petkova, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειες για ένταξη της χώρας της στο σχέδιο του ρωσικού αγωγού, έχοντας ως σύμμαχο τον πρόεδρο του βουλγαρικού ΣΕΒ Kiril Domuschiev. Ο τελευταίος σημειώνει ότι η Χώρα του, μετά την ακύρωση του ρωσικού σχεδίου για τον αγωγό South Stream, μπορεί κάλλιστα να δεχτεί τη συνέχεια του Turkish Stream που τον υποκατέστησε στο έδαφός της. Μάλιστα τόνισε ότι κανείς δεν μπορεί να σταματήσει τη Βουλγαρία από το να κάνει δουλειές με τη Ρωσία.

Αρκεί βέβαια να το θέλει και η Ρωσία αλλά και να τηρούνται οι κανόνες της ΕΕ της οποίας μέλος είναι η Βουλγαρία.