Το βαρύ κλίμα που κάλυψε σαν μαύρο σύννεφο τη διαπραγμάτευση το προηγούμενο 48ωρο ελάφρυνε αίφνης χθες το απόγευμα, λίγο πριν ξεκινήσει η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής και βρεθούν ξανά όλοι μαζί οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Η δε συνάντηση Τσίπρα-Μέρκελ-Ολάντ, εκεί που ήταν «στον αέρα» όχι μόνο έγινε στις 11 το βράδυ χθες, αλλά δύο ώρες μετά και οι τρεις βγήκαν από την αίθουσα χαμογελαστοί, έχοντας συμφωνήσει «στην εντατικοποίηση των συζητήσεων για να γεφυρωθούν οι διαφορές που απομένουν».
Κατά τον πρωθυπουργό (σ.σ. ήταν ο μόνος που έκανε επίσημη δήλωση στις 2 τη νύχτα) η συμφωνία θα επιτρέπει στην Ελλάδα να επιστρέψει στην ανάπτυξη «με κοινωνική συνοχή και βιώσιμο χρέος».
Το μήνυμα, άρα, ήταν ότι στη συζήτηση μπήκε ο παράγοντας «χρέος» που για την κυβέρνηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να περάσουν πρωτίστως από τη Βουλή και δευτερευόντως από την κοινωνία τα επώδυνα μέτρα που θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ.
Το μπαράζ για την 9μηνη παράταση
Σε πρωταγωνιστικό ρόλο βρέθηκε το ελληνικό σχέδιο για την 9μηνη παράταση της ισχύουσας δανειακής σύμβασης.
Πρόκειται για το σενάριο που κυκλοφορεί από το Μαξίμου την τελευταία εβδομάδα, παραλλάσσοντας αντίστοιχο γερμανικό σχέδιο για μικρότερης διάρκειας παράταση (μέχρι το φθινόπωρο) και είχε δημοσιοποιηθεί την προηγούμενη Πέμπτη από τη γερμανική εφημερίδα Die Welt, η οποία απηχεί τις απόψεις της Α. Μέρκελ.
Χθες το απόγευμα το πρακτορείο Bloomberg μετέδωσε ότι η Γερμανία δεν θα είχε αντίρρηση να επεκταθεί κλιμακωτά το ισχύον πρόγραμμα «εάν ο Αλέξης Τσίπρας παρουσιάσει συγκεκριμένες πολιτικές για την επίτευξη των στόχων» και δεσμευτεί για μια σημαντική μεταρρύθμιση, κάτι που διέψευσε το Βερολίνο.
Είχε προηγηθεί (Δευτέρα) δημοσίευμα της WSJ για την 9μηνη παράταση, αποδίδοντας το «σενάριο» σε ευρωπαϊκούς κύκλους. Μία ημέρα νωρίτερα, την Κυριακή, η εφημερίδα Αυγή κυκλοφορούσε με το ίδιο ακριβώς «ελληνικό σχέδιο για την απεμπλοκή της χώρας από το αδιέξοδο»...
Τι ζητάμε
Ανεξαρτήτως... πατρότητας, το εν λόγω σχέδιο προβλέπει να περάσει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό ESM το ελληνικό χρέος (ομόλογα) προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (27 δισ. ευρώ) μειώνοντας το κόστος και μεταφέροντας σε βάθος χρόνου την αποπληρωμή. Ως προς τη χρηματοδότηση, να αποδοθεί στη χώρα το ποσό που εκκρεμεί από το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος (1,8 δισ. ευρώ), τα κέρδη από τα ομόλογα της ΕΚΤ, και τα 10,9 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που επιστράφηκαν στον ESM (και το 1,2 δισ. που επίσης διεκδικείται), ενώ θέτει και το γνωστό θέμα της αύξησης του ορίου έκδοσης εντόκων από την ΕΚΤ.
Η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει ως προϋπόθεση να συμπεριληφθεί στη συμφωνία η διευθέτηση του χρέους, με χρονοδιαγράμματα και εργαλεία απομείωσης.
Τι δίνουμε
Tα «ανταλλάγματα» που (φέρεται ότι) συζητά η ελληνική πλευρά σε μία τέτοια συμφωνία είναι:
* Πρώτον, «πιο επώδυνες» μεταρρυθμίσεις στα διαρθρωτικά, εξαιρουμένων των πολύ... «κόκκινων γραμμών», όπως η κατάργηση του ΕΚΑΣ, η υπαγωγή του ρεύματος στον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, η μείωση των συντάξεων, και τα εργασιακά. Ως προς τα δύο πρώτα (ΕΚΑΣ, ρεύμα) πηγές της Κομισιόν υποστηρίζουν επιμόνως ότι δεν υπήρξε επιμονή από τους θεσμούς να ενταχθούν στη συμφωνία.
Για τα εργασιακά, το περίφημο "νομοσχέδιο Σκουρλέτη (για επαναφορά συλλογικών διαπραγματεύσεων και κατώτατου μισθού) παραμένει στο συρτάρι και, κατά δήλωση του υπουργού, θα βγει μόνο εάν δώσει την εντολή ο πρωθυπουργός...
Θεωρείται βέβαιο ότι το πρόγραμμα μέτρων θα είναι εμπροσθοβαρές προκειμένου η ψήφιση-εφαρμογή των πολύ δύσκολων μέτρων να συνδεθεί με τη σταδιακή εκταμίευση των ποσών για τις υπέρογκες δανειακές ανάγκες που έχει η χώρα μέχρι το τέλος Αυγούστου. Κι αυτό διότι, από τον Σεπτέμβριο οι ανάγκες «χαλαρώνουν» απότομα, οπότε ουδείς (εκ των δανειστών) μπορεί να αποκλείσει αντίστοιχη χαλάρωση της κυβερνητικής συμπεριφοράς.
* Δεύτερον, μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2015 από το 0,75% στο 1% του ΑΕΠ. Τούτο σημαίνει επιπλέον μέτρα που θα κυμανθούν στα 500 εκατομμύρια ευρώ.
Μέχρι αργά το βράδυ χθες δεν επιβεβαιωνόταν ότι υπήρξε σύγκλιση επί του θέματος. Στις πληροφορίες, μάλιστα, από ευρωπαϊκές πηγές, ότι η κυβέρνηση συμφώνησε στο 1%, έσπευσε να απαντήσει αρνητικά ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς που βρίσκεται από τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο για τη διαπραγμάτευση. Παράλληλα, πηγές του Μαξίμου ενημέρωσαν εκτάκτως ότι «εξακολουθεί να υπάρχει διαφωνία στα πλεονάσματα και η ελληνική πλευρά περιμένει τα σχόλια των θεσμών στις προτάσεις της».
Το κατά Μέρκελ «όπου υπάρχει βούληση υπάρχει και τρόπος»
Οι ζυμώσεις που προηγήθηκαν για την 9μηνη παράταση και... οι συμπτώσεις στην προβολή του σχεδίου, ελάφρυναν, αίφνης, το βαρύ κλίμα στις Βρυξέλλες, όπου ηγέτες και αξιωματούχοι ξαναβρέθηκαν όλοι μαζί για την Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. – Λατινικής Αμερικής.
Εκτός από... τις αγκαλιές του («θυμωμένου») Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με τον Αλέξη Τσίπρα και τις πληροφορίες για νέα συνάντησή τους σήμερα, ο επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί εξέφρασε νωρίς το απόγευμα την άποψη ότι «είμαστε πιο κοντά από ποτέ σε συμφωνία με την Ελλάδα». Ο ίδιος, μία ημέρα νωρίτερα, είχε απορρίψει την βελτιωμένη ελληνική πρόταση...
Ακόμη κι ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε πως μια λύση στο ελληνικό ζήτημα είναι πιθανή μέχρι το προγραμματισμένο για τις 18 Ιουνίου Eurogroup καθώς ναι μεν η ελληνική πρόταση «δεν είναι καλή», ωστόσο «μερικά μόνο ζητήματα μένουν να διευθετηθούν».
Την αλλαγή κλίματος σηματοδότησε η Αγκελα Μέρκελ. «Οπου υπάρχει βούληση υπάρχει και τρόπος, ο στόχος είναι να κρατήσουμε την Ελλάδα στο ευρώ» είπε σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Κι αυτό διότι το μείζον ερώτημα από όλους (προς όλους) ήταν τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τις 30 Ιουνίου που λήγει το ελληνικό πρόγραμμα και όπου, επιπλέον, η χώρα θα πρέπει να καταβάλει στο ΔΝΤ την ενιαία δόση του 1,6 δισ. ευρώ...