Γιατί «στράβωσε» η διαπραγμάτευση

Νέα προσκόμματα στην προσπάθεια να υπάρξει συμφωνία έως τα μέσα Ιουνίου δημιούργησε το πάγωμα στις σχέσεις του προέδρου της Κομισιόν και του Αλέξη Τσίπρα. Πηγές στις Κομισιόν με γνώση των εξελίξεων τονίζουν πώς εάν αποδειχτεί προσωρινή και οι εξελίξεις τρέξουν γρήγορα τότε ακόμα υπάρχουν πιθανότητες για εξεύρεση λύσης μέχρι τα μέσα Ιουνίου.

Από τις Βρυξέλλες χρεώνουν επικοινωνιακά λάθη στην πλευρά του Μαξίμου, τα οποία σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις που χρεώνονται στην ελληνική πλευρά προκάλεσαν και προκαλούν εκνευρισμό στους κόλπους των δανειστών και μάλιστα τη χειρότερη δυνατή στιγμή, όταν συνεδριάζουν οι G7.

Πληροφορίες από το περιβάλλον του Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ υποστηρίζουν ότι την Τετάρτη το βράδυ έγινε μεγάλη πρόοδος στις διαπραγματεύσεις και είχε κλείσει το 80% ενός συμβιβασμού, με το 20% να ξεκαθαρίζεται από πλευράς Γιούνκερ ότι η Ελλάδα έχει το ελεύθερο να αντικαταστήσει με ισόποσα μέτρα.

Μάλιστα, κατά τις ίδιες πηγές προσφέρθηκε στην Αθήνα παράταση στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων από το 2015 στο 2017 ώστε να μην χαθούν πόροι, ενώ παράλληλα συζητήθηκε ένα συνολικό πακέτο ύψους 35 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2022 και έγινε εκτενής συζήτηση ώστε σε ορισμένα έργα η χρηματοδότηση από την Ελλάδα να πέσει στο 0%, δηλαδή να πληρωθούν στο σύνολο από ευρωπαϊκά κονδύλια.

«Φθάσαμε να μιλούμε τι θα γίνει μετά τον Ιούνιο και τι πρόγραμμα μπορεί να ακολουθηθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2016, όταν τελειώνει η χρηματοδότηση του ΔΝΤ. Τόσο πολύ προχωρήσαμε», ανέφερε αξιωματούχος που έλαβε μέρος στην συνάντηση.

Εκτός από μερικές στιγμές «εκνευρισμού και σιωπών», η Κομισιόν έμεινε με την εντύπωση ότι φθάνουμε στην τελική ευθεία. Ακόμα και οι δηλώσεις αργότερα του κ. Τσίπρα περί ΕΚΑΣ και ηλεκτρικού ρεύματος θεωρήθηκαν ως «πολιτική μανούβρα» που απευθύνονταν στο εσωτερικό, καθώς μέσα στην συνάντηση, αναφέρουν κοινοτικές πηγές, ο κ. Γιούνκερ είπε ξεκάθαρα στον κ. Τσίπρα ότι δεν είναι τελεσίδικα μέτρα, ότι προσωπικά ο ίδιος διαφωνούσε με αυτά και ότι η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να τα αντικαταστήσει με άλλα ισοδύναμα.

Η εμπλοκή

Κάπου όμως εκεί χάθηκε η μπάλα. Το δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, ότι ο επικεφαλής της Κομισιόν αρνήθηκε να απαντήσει σε τηλεφώνημα του Αλέξη Τσίπρα διασταυρώνεται πλήρως. Άλλωστε ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ ανέφερε ότι ο κ. Τσίπρας δεσμεύθηκε να στείλει την επομένη μέρα τις αντι-προτάσεις της Ελλάδας.

Οι ίδιες πηγές λένε ότι ο Αλ. Τσίπρας επίσης ζήτησε και δεύτερο ραντεβού για την Παρασκευή στις Βρυξέλλες αλλά ο κ. Γιούνκερ έμαθε από τα ξένα πρακτορεία ότι αυτό το ραντεβού δεν θα γίνει καθώς προέκυψε η έκτακτη συνεδρίαση στη Βουλή. Το γεγονός ότι το Μαξίμου έβγαλε non paper που διέψευδε το πρακτορείο εξόργισε την ηγεσία της Κομισιόν.

Όπως πληροφορήθηκε το Euro2day.gr, ένα μήνυμα που εστάλη στο κινητό του προέδρου της Κομισιόν αργά το βράδυ της Πέμπτης από τον κ. Τσίπρα ανέφερε ότι «δεν τον ξέχασε», απλά η κυβερνητική διήρκεσε παραπάνω και συνεπώς οι αντιπροτάσεις επίσης θα αργούσαν, αλλά και η υπόσχεση ότι θα μιλούσαν την Παρασκευή το πρωί, κάπως κατεύνασε τα πνεύματα.

Όταν όμως, λένε οι πληροφορίες, ούτε οι προτάσεις, αλλά ούτε και το τηλεφώνημα έγιναν την Παρασκευή, ενώ ακολούθησαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού στη Βουλή για αρνητική έκπληξη της πρότασης «Γιούνκερ» (σ.σ. πάντως δευτερολογία του ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι ήταν πρόταση των θεσμών και όχι του Γιούνκερ) ο διευθυντής του γραφείου του, Μάρτιν Σάλμαγιερ, έκανε την διαρροή στο πρακτορείο δίνοντας απάντηση στα όσα λέχθηκαν από την ελληνική πλευρά.

Η πλευρά του προέδρου της Κομισιόν θεώρησε ότι ο κ. Τσίπρας τον «άδειασε» χωρίς λόγο, γνωρίζοντας μάλιστα ότι η πρωτοβουλία για την συνάντηση ήταν υψηλού πολιτικού ρίσκου για τον κ. Γιούνκερ και ότι ο ίδιος είχε καταφέρει να χαμηλώσει τον πήχη των πρωτογενών πλεονασμάτων παρά τις αντιδράσεις του ΔΝΤ.

Η στάση της Ελλάδας προφανώς και έχει ενοχλήσει τον πρόεδρο της Κομισιόν που σπανίως έχει εκφραστεί τόσο ανοικτά και τόσο αρνητικά για έναν άλλο ηγέτη.

Αυτή την στιγμή προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα:

1. Για την ομιλία Τσίπρα στην Bουλή ο κ. Γιούνκερ έλαβε όπως μαθαίνουμε δύο αναλύσεις. Η μία ότι ο πρωθυπουργός έκλεισε εμμέσως πλην σαφώς το μάτι στους δανειστές και στην λύση. Η δεύτερη επικεντρώθηκε στα αρνητικά, στον τρόπο που μίλησε για τον κ. Γιούνκερ και στη φράση ότι δεν υπάρχουν deadline. Κρίνοντας από τη στάση του στην συνέντευξη τύπου, ο πρόεδρος της Κομισιόν (μετά από παρότρυνση του διευθυντή του;) έδωσε βάση στη δεύτερη ανάλυση.

2. Το Μαξίμου και ενώ αξιωματούχοι ενημέρωναν τους θεσμούς ότι επεξεργάζονται αντι-πρόταση που θα είναι έτοιμη μέχρι την Τετάρτη, πάλι εξέδωσε non paper που έλεγε ότι δεν θα υπάρξει αντιπρόταση. Τα νέα έφτασαν σαν αστραπή στου G7 με διάχυτο τον εκνευρισμό στους ηγέτες που λάμβαναν ενημέρωση για τα αποτελέσματα της συνάντησης της Τετάρτης από τον κ. Γιούνκερ, ο οποίος, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του θεωρεί πως η ελληνική κυβέρνηση τον «άδειασε». Το γεγονός δεν είναι και η καλύτερη εξέλιξη, καθώς τέθηκε θέμα εμπιστοσύνης και ο ίδιος έκανε ένα βήμα πίσω στην στήριξη που παρείχε μέχρι τώρα.

3. Το πρωί του Σαββάτου, αντί ο πρωθυπουργός να πάρει απευθείας των πρόεδρο της Κομισιόν, ανταλλάχθηκαν μηνύματα μεταξύ του Νίκου Παππά και του γερμανού διευθυντή του γραφείου του κ. Γιούνκερ, κ. Σάλμαγιερ. Πιθανότατα, εάν η επαφή γινόταν απευθείας να υπήρχε και διαφορετική εξέλιξη.

4. Οι δανειστές δεν έχουν ξεκαθαρίσει εάν η στάση της κυβέρνησης οφείλεται απλά στη γνωστή ελληνική αργοπορία ή σε ένα οργανωμένο σχέδιο από την κυβέρνηση να οδηγήσει την διαπραγμάτευση σε παράταση, πιστεύοντας (πιθανότατα κακώς) ότι με μια νέα παράταση θα καταφέρουν να πείσουν τους δανειστές να υιοθετήσουν πλήρως τις προτάσεις της.

Η Λαγκάρντ σήμερα στους G7

Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες η επικεφαλής του ΔΝΤ θα λάβει μέρος στην δεύτερη συνάντηση για την Ελλάδα. Ούτε το «άδειασμα» προς την κ. Λαγκάρντ λειτούργησε θετικά. Λίγες ώρες πριν ζητήσει (μέσω υπηρεσιακών παραγόντων) την σύμπτυξη των δόσεων η Αθήνα, η κ. Λαγκάρντ έδινε συνέντευξη τύπου όπου ενημέρωνε τους δημοσιογράφους ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία το βράδυ της Τετάρτης με τον κ. Τσίπρα ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η δόση της Παρασκευής θα πληρωνόταν κανονικά. Μετά από αυτό το Ταμείο απαιτεί να σκληρύνει η γραμμή προς την Ελλάδα και να επιβληθούν υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα.

- Σύμφωνα με πηγές από την Κομισιόν, ο κ. Τσίπρας διαβεβαίωσε και τους παρευρισκόμενους της συνάντησης των Βρυξελλών για την πληρωμή της δόσης. Όμως πληροφορίες από το Μαξίμου επιμένουν ότι τρεις φορές ρωτήθηκε ο πρωθυπουργός από τον κ. Σάλμαγιερ εάν θα πληρωθεί το Ταμείο, ο κ. Τσίπρας έμεινε σιωπηλός και την απάντηση έδινε ο κ. Παππάς ότι όλα θα γίνουν όπως πρέπει. Το γεγονός αφήνει περιθώρια για διπλή ερμηνεία. Στην συνάντηση πάντως βρισκόταν και ο γ.γ. της Κομισιόν, Μάρκο Μπούτι ο οποίος συντάσσεται με την άποψη ότι η Κομισιόν έμεινε με την εντύπωση ότι το Ταμείο θα πληρωθεί.

- Η ρήξη Γιούνκερ- Τσίπρα ευνοεί τον κ. Σόιμπλε και το ΔΝΤ που επαναφέρουν το σχέδιο Β: Παράταση με σκληρό conditionality που θα είναι δύσκολα αποδεκτό από την ελληνική πλευρά που θα έχει τρεις επιλογές: να το αποδεχθεί, να αποδεχθεί την παράταση χωρίς την ρευστότητα, κάτι αδύνατον, ή να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές.

- Γερμανικές πηγές αναφέρουν ότι κακώς ο πρωθυπουργός ελπίζει ότι η κ. Μέρκελ είναι αυτή που θα δώσει την λύση. Στην τριμερή της Τετάρτης και εάν μέχρι τότε δεν αποκατασταθούν οι σχέσεις Αθήνας - Κομισιόν, τότε Μέρκελ και Ολάντ θα ακούσουν μεν, θα παραπέμψουν στους θεσμούς δε, για ακόμα μια φορά. Η αποχώρηση Γιούνκερ από το προσκήνιο ενισχύει και τον ρόλο του Eurogroup που παραμένει άκαμπτο. Μάλιστα, όπως μαθαίνουμε από την συνάντηση των Βρυξελλών, σκληρή στάση διατηρούσε ο κ. Ντάιζελμπλουμ, ο οποίος «παίζει» μέσω Ελλάδας για την επανεκλογή του στη θέση.

- Η πολυπόθητη αμερικανική παρέμβαση ήταν ακόμα μια φορά η ίδια όπως τα τελευταία χρόνια: Βρείτε τα για το καλό της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά η Ελλάδα πρέπει να κάνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Με άλλα λόγια οι ΗΠΑ δεν θα χαλάσουν τις σχέσεις τους με την Γερμανία για χάρη της Ελλάδας.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι εάν διαβάσει κάποιος προσεκτικά τις δύο προτάσεις καθώς και τις δηλώσεις, διαφαίνεται ότι ελάχιστες πινελιές μένουν για την συμφωνία. Τα τρία σημεία διαφωνίας είναι ο ΦΠΑ, το ασφαλιστικό και το δημοσιονομικό ως απόρροια, νούμερα όμως τα οποία κλήθηκε να «γεμίσει» με αντιπροτάσεις η ελληνική πλευρά.

Τα επόμενα τρια εικοσιτετράωρα είναι κρίσιμα και η έκβαση θα κριθεί με το εάν και τι θα στείλει η ελληνική πλευρά ως αντιπρόταση και εάν οι ΕΚΤ και ΔΝΤ καταφέρουν να επιβληθούν του «αποδυναμωμένου» πλέον Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ.