Το παρασκήνιο και τα «κενά» της συμφωνίας

Τρεις φορές πήγε και ήρθε η λίστα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης ανάμεσα στον Γιάνη Βαρουφάκη και τους εκπροσώπους των «θεσμών» που μετείχαν στην κατάρτισή της.

Μάλιστα, σε αντιδιαστολή με όσα είχε πει την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Οικονομικών, ότι δηλαδή πρώτα θα δοθεί το πράσινο φως με τους θεσμούς και στη συνέχεια και μόνο εφόσον υπάρχει συμφωνία θα συγκληθεί το Eurogroup, η τηλεδιάσκεψη του Eurogroup ανακοινώθηκε πριν υπάρξει η τελική συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους εταίρους.

Το σκηνικό των διαπραγματεύσεων το περιγράφουν ανάγλυφα κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών, αποφεύγοντας να αναφερθούν σε πρόσωπα όσον αφορά εκείνους που -από την πλευρά των εταίρων- έφεραν προσκόμματα στην κατάρτιση της λίστας.

Το συγκεκριμένο αφήγημα ξεκίνησε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής όταν η ελληνική κυβέρνηση πήρε την «πρώτη ανάσα» μετά την απόφαση του Eurogroup.

O Γ. Βαρουφάκης είχε συνομιλίες με δύο από τους θεσμούς -λογικά την ΕΚΤ και την Ε.Ε- με εκπροσώπους των οποίων υπήρξε συμφωνία να είναι σε επαφή το Σαββατοκύριακο ώστε να προσυμφωνηθεί το περιεχόμενο της λίστας που θα έστελνε η ελληνική κυβέρνηση.

Το πρωί του Σαββάτου, ο υπουργός Οικονονομικών επέστρεψε στην Αθήνα και ο Γ. Χουλιαράκης, πρόεδρος του ΣΟΕ, παρέμεινε στις Βρυξέλλες ώστε να αρχίσει να διαμορφώνεται το πλαίσιο του κειμένου. Το πλαίσιο μπήκε σε αυτές τις συνομιλίες στις Βρυξέλλες.

Ο Γ. Χουλιαράκης επέστρεψε την Κυριακή στην Αθήνα και έλαβε χώρα τρίωρη σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Στη συνέχεια «κλειδώθηκε» όπως αναφέρουν πηγές δίπλα στον υπουργό για ένα τετράωρο σε ένα γραφείο ώστε να συνταχθεί η λίστα.

Το πρώτο κείμενο απεστάλη στην Κομισιόν. Η απάντηση ήρθε στις 2.30 τα ξημερώματα της Καθαράς Δευτέρας.

Ο Βαρουφάκης, με καθαρό μυαλό, κοίταξε τις απαιτήσεις των εταίρων, το πρωί. Νέος γύρος ζυμώσεων στην κυβέρνηση. «Κάποια ήταν κόκκινες γραμμές, απορρίφθηκε το 99%, έγιναν φραστικές αλλαγές...» αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας απεστάλη η νέα version της λίστας και ακολούθησε conference call του Χουλιαράκη με τους θεσμούς από τις 7 έως τις 9.25 το βράδυ.

Νέες τροποποιήσεις. Το τελικό κείμενο απεστάλη από τον υπουργό Οικονομικών στον επικεφαλής του Eurogroup στις 12.11 μετά τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος, 11.11 το βράδυ της Καθαράς Δευτέρας ώρα Βρυξελλών. Πριν εκπνεύσει το χρονικό τελεσίγραφο...

Τα κέρδη και τα ερωτήματα

Μετά την αποδοχή της λίστας μεταρρυθμίσεων από το Eurogroup παρά τις ενστάσεις που εκφράστηκαν τόσο από την ΕΚΤ, όσο και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (με αναφορές μάλιστα στο μνημόνιο – Memorandum of Understanding, «τοξική» φράση η οποία δεν αποτυπώνεται στην ελληνική λίστα) η Ελλάδα κέρδισε «μερικές εβδομάδες» όπως αναφέρεται από κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.

Πήραμε μια χρονική ανάσα, χωρίς το πιστόλι στον κρόταφο, χωρίς απειλές για περιορισμούς κεφαλαίων ή ELA με το σταγονόμετρο, αλλά ακόμα μένουν πολλά να γίνουν.

Επί της ουσίας, η Ελλάδα εξασφάλισε ένα τετράμηνο μορατόριουμ εντός του οποίου δεν θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες που θα ανατρέπουν τις δημοσιονομικές ισορροπίες και δεν θα της επιβληθούν υφεσιακά μέτρα από τους εταίρους.

Ανεξάρτητα από το εάν η λίστα των μεταρρυθμίσεων θα περάσει από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ και από το πώς θα «πακεταριστεί» νομικά για να συνοδεύει τη δανειακή σύμβαση η οποία επεκτείνεται, το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει μέχρι να υπάρξει η όποιας μορφής αξιολόγηση η οποία θα αποδεσμεύει τη δόση των 7,2 δισ. ευρώ.

Στο μεσοδιάστημα, και ιδίως το Μάρτιο, το πρόβλημα κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού δεν έχει επιλυθεί. Στο τραπέζι παραμένουν οι γνωστές ελληνικές προτάσεις. Αύξηση του στοκ των εκδόσεων εντόκων γραμματίων ή απευθείας πληρωμή της δόσης του 1,6 δισ. ευρώ του ΔΝΤ από την ΕΚΤ (με το 1,9 δισ. ευρώ των κερδών από ελληνικά ομόλογα).

Αφού φτάσαμε ως εδώ, πάντως, είναι απίθανο οι εταίροι να δημιουργήσουν συνθήκες χρηματοδοτικής ασφυξίας. Φαίνεται πως κάποια λύση θα βρεθεί. Αυτή όμως δεν έχει ακόμα συμφωνηθεί.

Όπως δεν έχει συμφωνηθεί επακριβώς πώς και από ποιους θα γίνει η αξιολόγηση του προγράμματος ώστε να αποδεσμευθεί η τελευταία δόση του ευρωπαϊκού σκέλους και οι επομένες δόσεις του ΔΝΤ.

Η τρόικα πάντως όπως την ξέραμε στην Αθήνα δεν πρόκειται να ξαναέρθει, διαβεβαιώνουν κυβερνητικές πηγές. Αποδέχονται ότι θα υπάρχει επιτήρηση από τους εταίρους, αλλά πώς ακριβώς θα γίνεται (μάλλον στο έδαφος των Βρυξελλών) θα το μάθουμε τις επόμενες εβδομάδες.

Ταυτόχρονα βέβαια η κυβέρνηση καλείται να δώσει απάντηση και στον γρίφο του ΔΝΤ. Με το Ταμείο υφίσταται πρόγραμμα και μάλιστα μέχρι τα μέσα του 2016 και όπως έχει ξεκαθαρίσει η Κριστίν Λαγκάρντ και στην επιστολή της προ το Eurogroup «τα στελέχη μου και εγώ προσβλέπουμε να εργαστούμε με τη νέα κυβέρνηση για την εύρεση κοινού εδάφους, με στόχο την ολοκλήρωση της έκτης αξιολόγησης του χρηματοδοτούμενου από το Ταμείο προγράμματος όσο το δυνατόν γρηγορότερα».