Οι κάλπες ανάβουν φωτιές στο διαγωνισμό για τα πετρέλαια

Αβεβαιότητες στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων εγκυμονεί η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση, εφόσον από αυτήν προκύψει νέα κυβέρνηση με «κορμό» το ΣΥΡΙΖΑ, λόγω της διαφορετικής αντίληψης που έχει το κόμμα αυτό για το είδος της σύμβασης μεταξύ αναδόχου και Δημοσίου.

Ελάχιστες μέρες μετά την 25η Ιανουαρίου και συγκεκριμένα την 6η Φεβρουαρίου, λήγει η προθεσμία κατάθεσης προτάσεων για την πραγματοποίηση ερευνών στις χερσαίες περιοχές ΒΔ Πελοποννήσου, Αιτωλοακαρνανίας και Άρτας-Πρέβεζας. Η προκήρυξη δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 5 Νοεμβρίου, ενώ οι τρεις περιοχές «άνοιξαν» για την πραγματοποίηση ερευνών, μετά από την κατάθεση σχετικού αιτήματος εκ μέρους της ιταλικής ENEL.

Έτσι, μετά την αξιολόγηση της πρότασης και της αξιοπιστίας του αιτούντα φορέα (η ENEL είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρισμού της Ιταλίας με πληθώρα θυγατρικών σε όλο τον κόσμο), το ΥΠΕΚΑ ξεκίνησε τη διαδικασία που επιβάλλεται σε παρόμοιες περιπτώσεις. Αυτή προβλέπει δημοσίευση πρόσκλησης προς κάθε ενδιαφερόμενο στην Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, για την κατάθεση εντός τριών μηνών, πρότασης ερευνητικού προγράμματος και σχεδίου εκμετάλλευσης, εφόσον ανακαλυφθεί βιώσιμο κοίτασμα, ώστε να διεξαχθεί μία οιονεί διαγωνιστική διαδικασία μεταξύ των ενδιαφερομένων.

Το πρόβλημα, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, εντοπίζεται στο ότι εφόσον προκύψει κυβερνητική αλλαγή και σχηματίσει κυβέρνηση το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τίθεται θέμα με τον τύπο της σύμβασης που θα ισχύσει.

Ειδικότερα, η πρόσκληση συνοδεύεται από σχέδιο σύμβασης, ώστε να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι το συμβατικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν σε ότι αφορά στις σχέσεις τους με το Δημόσιο, τις υποχρεώσεις, τις απαιτήσεις κ.λπ. για τα επόμενα 20-25 χρόνια. Έτσι στην προκήρυξη, το σχέδιο σύμβασης είναι βασισμένο στο Lease Agreement, το οποίο έχει προκρίνει η σημερινή κυβέρνηση και ισχύει και για τις άλλες περιοχές. Ο τύπος αυτός της σύμβασης, εκτός των άλλων, περιγράφει υποχρεώσεις στη φάση της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος με προκαθορισμένο συντελεστή φορολόγησης, και πληρωμή δικαιωμάτων στο Δημόσιο με τη μορφή royalties, είτε cash, είτε σε είδος.

Από την πλευρά του ωστόσο, το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, προκρίνει τις συμβάσεις διανομής της παραγωγής (Production Sharing Agreements). Υπέρ του τύπου αυτού επιχειρηματολόγησαν οι βουλευτές του, όταν συζητούνταν στη Βουλή οι συμβάσεις για τις περιοχές Ιωαννίνων, Κατάκολου και Πατραϊκού Κόλπου.

Οι συμβάσεις αυτές έχουν εντελώς διαφορετική λογική, καθώς προβλέπουν εκπροσώπηση στην κοινοπραξία που κάνει την έρευνα και στη συνέχεια την εκμετάλλευση κρατικού φορέα (National Oil Company), όπως επίσης και ποσοστό επί της παραγωγής υπέρ του Δημοσίου. Όπως επισημάνθηκε αρμοδίως στη Βουλή, συμβάσεις αυτού του τύπου δεν εφαρμόζονται σε χώρες με ελεύθερη οικονομία, όπως της ΕΕ, ενώ αντίθετα ισχύουν σε χώρες με κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό (ισχύουν στις περισσότερες Αραβικές, και Αφρικανικές).

Με τα δεδομένα αυτά, περίπου 10 μέρες μετά τις εκλογές και πριν ακόμη σχηματιστεί κυβέρνηση, αφού θα πρέπει να προηγηθεί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, θα κατατεθούν (αν κατατεθούν) οι προτάσεις και η νέα κυβέρνηση μετά το σχηματισμό της, ή θα συνεχίσει τη διαδικασία που ξεκίνησε τον περασμένο χρόνο, ή θα ακυρώσει το διαγωνισμό, εφόσον προκρίνει αλλαγή του συμβατικού πλαισίου.

Αν ισχύσει το δεύτερο, όπως είναι φυσικό, θα έχει τεράστιες επιπτώσεις και στον διαγωνισμό για τις 20 θαλάσσιες περιοχές του Ιόνιου και της Νότιας Κρήτης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αξιοπιστία της Ελλάδας ως χώρας υποδοχής ξένων επενδύσεων.