Ζητείται το νέο μοντέλο στην αγορά ενέργειας

Η μετάβαση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο μοντέλο στόχο (Target Model) απαιτεί δομικές αλλαγές προκειμένου να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός προς όφελος του καταναλωτή. Το άνοιγμα του ανταγωνισμού στην παραγωγή είναι μία από τις προϋποθέσεις, προκειμένου να γίνει αποτελεσματική η διασύνδεση της ελληνικής αγοράς με τις ευρωπαϊκές (Market Coupling), την οποία και προωθεί το ενιαίο μοντέλο στόχος.

Τα παραπάνω τονίζουν οι κυριότεροι φορείς της αγοράς όπως ο ΣΕΒ και η ΕΒΙΚΕΝ στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που διοργάνωσε η ΡΑΕ για την οργάνωση στην Ελλάδα του Target Model.

Αυτό, στην ουσία αποτελεί ένα πλαίσιο κοινών κανόνων για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής χρήσης της δυναμικότητας των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και την εναρμόνιση των Ευρωπαϊκών ρυθμίσεων της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σε επίπεδο προθεσμιακής, προ-ημερησίας και ενδο-ημερησίας αγοράς. Σύμφωνα δε με το χρονοδιάγραμμα της ΡΑΕ θα πρέπει να ξεκινήσει να λειτουργεί σταδιακά από το 2016.

Ο ΣΕΒ στις παρατηρήσεις του τονίζει ιδιαίτερα ότι για να είναι αποτελεσματική η διασύνδεση της ελληνικής αγοράς με τις ευρωπαϊκές, θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά το επίπεδο ωριμότητας και ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγορά, ηλεκτρισμού.

Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το ΣΕΒ, «ότι θα πρέπει να υπάρξει πρόσβαση και έλεγχος τρίτων εταιρειών στις μονάδες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής και δημιουργία νέων καθετοποιημένων εταιρειών ηλεκτρισμού. Με τον τρόπο αυτό θα αναπτυχθεί ουσιαστικός ανταγωνισμός σε όλα τα επίπεδα παραγωγής, κάτι που αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την εφαρμογή των μηχανισμών της αγοράς και των κανόνων του Target Model».

Από την πλευρά της η ΕΒΙΚΕΝ, επισημαίνει ότι «ένα κύριο όφελος της εναρμόνισης ή σύζευξης (market coupling) των αγορών που έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, θα πρέπει να είναι η σύγκλιση των τιμών Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσα από την καλύτερη διαχείριση των διασυνδέσεων και της αύξησης του ανταγωνισμού στο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας».

«Απαραίτητες προϋποθέσεις για την υλοποίηση του market coupling είναι η ύπαρξη ενός χρηματιστηρίου ηλεκτρικής ενέργειας και η μη συμφόρηση (congestion) των διασυνδέσεων» τονίζει η ΕΒΙΚΕΝ.

Οι ΑΠΕ

Αναφορικά με την ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο μοντέλο στόχο, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή επισημαίνει την ανάγκη να προβλεφθούν οι επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, ή σε αυτές που θα πραγματοποιηθούν στο ενδιάμεσο, έως την πλήρη εφαρμογή του Target Model. Συγκεκριμένα η εταιρεία αναφέρει ότι οι μονάδες ΑΠΕ έχουν συνάψει 20ετή συμβόλαια σταθερής τιμής για την πωλούμενη κιλοβατώρα, ενώ έχουν αναλάβει μακροχρόνιες δανειακές δεσμεύσεις που δεν επιτρέπουν περιθώρια αλλαγών.

Ως εκ τούτου, η ΤΕΡΝΑ προτείνει να συνεχίσουν να αποζημιώνονται με βάση τη συμφωνημένη τιμή, να διατηρήσουν την απόλυτη προτεραιότητα κατανομής στο σύστημα και να συνεχίσει να έχει την ευθύνη κατανομής για τις μονάδες ΑΠΕ ο διαχειριστής του συστήματος –ΑΔΜΗΕ.

Από την πλευρά της και η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), στις παρατηρήσεις της προτείνει ο σχεδιασμός της αγοράς θα πρέπει να διαφοροποιεί με σαφήνεια τα υφιστάμενα και τα νέα έργα ΑΠΕ, να διασφαλίζει τη ρευστότητα της αγοράς, ενώ προτείνει επίσης η αγορά υπό το νέο μοντέλο να λειτουργήσει σε πιλοτικό στάδιο, ώστε να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα και να διαμορφωθεί επαρκώς το νέο περιβάλλον στο οποίο θα λειτουργούν στο μέλλον οι ΑΠΕ.

Η θέση της ΔΕΗ

Η ΔΕΗ, με τις παρατηρήσεις της αναγνωρίζει καταρχήν ότι το σημερινό μοντέλο λειτουργίας της αγοράς έχει ξεπεραστεί από τις συνθήκες και θα στηρίξει τις προσπάθειες της ΡΑΕ και των διαχειριστών για τη μετάβαση στο μοντέλο στόχος. Τις όποιες ενστάσεις της, τις εστιάζει κυρίως στην προτεινόμενη από τη ΡΑΕ και τους διαχειριστές «αρχιτεκτονική» του μοντέλου της αγοράς.

Συγκεκριμένα, ενώ η ΡΑΕ στην πρόταση της προκρίνει το μοντέλο της κεντρικής κατανομής, λόγω των χαρακτηριστικών που έχει η αγορά, (μεγάλα χαρτοφυλάκια παραγωγής, εξασφάλιση της συνέχειας με το σημερινό μοντέλο), η ΔΕΗ αντίθετα προκρίνει την επιλογή του μοντέλου αποκεντρωμένης κατανομής, στο οποίο ο ίδιος ο συμμετέχων στην αγορά παραγωγός, αποφασίζει ποιες μονάδες και πόσο θα προσφέρουν σε ωριαία βάση.

Την άποψη αυτή η ΔΕΗ στηρίζει μεταξύ άλλων στο ότι η ίδια θα έχει τη δυνατότητα να εξισορροπεί τις απαιτήσεις του χαρτοφυλακίου της, ενώ θα διευκολύνεται η ένταξη και περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ.