Πώς δύο ελληνικοί όμιλοι «σαρώνουν» το λιανεμπόριο

Σε ελληνική υπόθεση, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, έχει εξελιχθεί ο πρώτος γύρος της συγκέντρωσης στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου – χονδρεμπορίου τροφίμων, ο οποίος μετρά μια ακόμη διεθνή αποχώρηση, αυτή της γερμανικής Makro Cash & Carry.

Πρωταγωνιστές σε αυτόν τον γύρο είναι οι αλυσίδες Σκλαβενίτης και Μαρινόπουλος, οι οποίες εμφανίζονται αποφασισμένες αφενός να ξεκαθαρίσουν το τοπίο συγκεντρώνοντας τον τζίρο τόσο της περιφέρειας, όσο και των μεγάλων αστικών κέντρων, και αφετέρου να καταστούν εθνικοί πρωταθλητές.

Έτσι μέσα σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες έγιναν τόσα deals όσα δεν είχαν γίνει μέσα σε ολόκληρο το 2014.

Συγκεκριμένα μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας ο όμιλος Σκλαβενίτη ανακοίνωσε την απόκτηση της Makro Cash & Carry, έναντι 65 εκατ. ευρώ, κίνηση μέσω της οποίας εισέρχεται στην αγορά της χονδρικής και επεκτείνει για πρώτη φορά τη δραστηριότητά του εκτός Αττικής, αλλά και την απόκτηση του 60% της κρητικής αλυσίδας Χαλκιαδάκης έναντι 22 εκατ. ευρώ.

Τη σκυτάλη του μπαράζ εξαγορών της Σκλαβενίτης, που όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς θα έχει και συνέχεια, πήρε η επίσης ελληνικών συμφερόντων αλυσίδα Μαρινόπουλος, η οποία υπέγραψε συμβόλαιο για την απόκτηση του 100% των μετοχών της εταιρείας Κρόνος Νικ. Καρακίτσος ΑΕΒΕ και του 51% της κρητικής αλυσίδας CRM Αριάδνη.

Των τελευταίων αυτών συμφωνιών έχουν προηγηθεί ανάλογες κινήσεις: με την Αρβανιτίδης για την ένταξη στο δίκτυο της εταιρείας, διά του franchise, 149 καταστημάτων,
με την Elite - Αριάδνη για την ένταξη στο δίκτυό της, μέσω franchise, 7 σούπερ μάρκετ, εκ των οποίων τα έξι στο Ηράκλειο και το ένα στη Χερσόνησο Κρήτης.
Επίσης με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ ΜΑΡΚΕΤΑ και Παλαμάρης για την εξαγορά 8 καταστημάτων και με την αλυσίδα Τοξότης, για τη συμφωνία συνεργασίας για 2 καταστήματα στη Σάμο. Και όπως φαίνεται αυτό είναι μόνο η αρχή. Αυτό προκύπτει άλλωστε και από δηλώσεις του ισχυρού άνδρα της αλυσίδας, του Jerome Loubere, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι το 2015 θα αποτελέσει χρονιά ταχύτατης ανάπτυξης.

Ο ρόλος των τραπεζών

Κομβικό ρόλο στα τελευταία delas αλλά και ενδεχομένως και σε αυτά που θα ακολουθήσουν, όπως ανέφερε στο Euro2day.gr στέλεχος με γνώση του κλάδου, παίζει το τραπεζικό σύστημα το οποίο επιθυμεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε έναν χώρο ο οποίος παρά τα όποια προβλήματα και την πτώση του τζίρου εξακολουθεί να αποτελεί «cash cow».

Και όχι μόνο αυτό. Όπως υποστηρίζει άλλο στέλεχος της αγοράς, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην αγορά τα τελευταία χρόνια και δεν φαίνεται να βελτιώνεται τα επόμενα, έχει οδηγήσει πολλούς τοπικούς παίκτες στο να βλέπουν υπό άλλη βάση την επόμενη μέρα. Οι περισσότεροι εξ αυτών, συμπληρώνει ο ίδιος, καταλαβαίνουν ότι η μοναχική πορεία που είχαν χαράξει τα προηγούμενα χρόνια πλέον δεν έχει προοπτική. «Οπότε» καταλήγει ο ίδιος «η συγκέντρωση στον κλάδο μόλις ξεκίνησε και δεν αποκλείεται να δούμε και άλλα deals». Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος όλοι συζητάνε με όλους, με τις τράπεζες σε αρκετές περιπτώσεις να έχουν αναλάβει τον ρόλο του «κουμπάρου».

Ο παράγοντας ΑΒ Βασιλόπουλος

Ωστόσο το μεγάλο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι τι θα πράξει η ΑΒ Βασιλόπουλος, ο ελληνικός βραχίονας του βελγικού ομίλου Delhaize, η διοίκηση της οποίας, για την ώρα τουλάχιστον, επιλέγει να κάνει πολύ μικρά βήματα, όπως είναι η εξαγορά δύο καταστημάτων μέσω των οποίων επεκτείνεται στη Σύρο.

Βέβαια πολύ πριν ξεκινήσει το μπαράζ των εξαγορών και φυσικά πριν ξεσπάσει η τελευταία εθνική κρίση, ο γενικός διευθυντής της Λεωνίδας Βρεττάκος είχε ξεκαθαρίσει ότι η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν έχει το άγχος του γιγαντισμού, δεν επιθυμεί να υπονομεύσει την υγεία της και ότι ο όμιλος δεν χρωστάει στις τράπεζες. Με ή χωρίς εξαγορά τοπικών περιφερειακών παικτών η ΑΒ Βασιλόπουλος σκοπεύει να επενδύσει την επόμενη χρονιά 100 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα κατευθυνθεί στην επαρχία και δη σε Κρήτη, Θεσσαλία, Χαλκιδική και Βόρειο Ελλάδα. Συγκεκριμένα ο στόχος για την Κρήτη είναι να υπερδιπλασιάσει το δίκτυο των καταστημάτων της από 7 σήμερα σε 15 σε βάθος τριετίας, προκειμένου να εκμεταλλευτεί την τουριστική κίνηση.

Και η απάντηση της περιφέρειας

Βέβαια εκτός από τους πανεθνικούς παίκτες, το "παρών" στις εξελίξεις επιθυμούν να δώσουν και οι περιφερειακές αλυσίδες, όπως η βορειοελλαδίτικη Δ. Μασούτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο market leader της Βορείου Ελλάδος, ο οποίος έχει γίνει στο παρελθόν μήλον της Έριδος για εγχώριους και ξένους λιανεμπορίκους ομίλους, έχει επιλέξει για την ώρα αυτόνομη πορεία.

Το γεγονός άλλωστε ότι εποπτεύει μια από τις μεγαλύτερες αγορές της χώρας (Βόρειος Ελλάδα) αν μη τι άλλο του παρέχει ένα διαπραγματευτικό ατού π.χ. σε σχέση με τους προμηθευτές του αλλά και την άνεση να προγραμματίσει τις επόμενες κινήσεις του. Κύκλοι από την αγορά υποστηρίζουν ότι η αλυσίδα βρίσκεται το διάστημα αυτό πολύ κοντά στο να κλείσει τρία deals, μέσω των οποίων θα εδραιώσει περαιτέρω τη θέση της στο φυσικό της χώρο.

Κάποιοι άλλοι δεν αποκλείουν η Δ. Μασούτης μέσα στο 2015 να φθάσει μέχρι και την Αθήνα ακόμη και στην Πελοπόννησο και στη Δυτική Ελλάδα αν και εφόσον επαληθευθούν οι πληροφορίες που τη θέλουν να συζητά την εξαγορά δικτύου 150 καταστημάτων γνωστής μεσαίας αλυσίδας, κάτι πάντως το οποίο δεν επιβεβαιώνεται επισήμως. Για το συγκεκριμένο δίκτυο σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες φλερτάρει και μεγάλος πανελλαδικός παίκτης.

Ενδιαφέρον πάντως σε αυτήν τη monopoly που έχει στηθεί το τελευταίο διάστημα στο χώρο έχει τι θα πράξουν αφενός η αλυσίδα METRO της οικογένειας Παντελιάδη, η οποία με αργά και σταθερά βήματα επεκτείνει την παρουσία της στην αγορά, και αφετέρου ο όμιλος Βερόπουλου.

Σφήνα στις κινήσεις των μεγάλων παικτών της αγοράς μπήκε και η κρητική ΙΝΚΑ με την εξαγορά του 100% της Βιδάλης Μάρκετ. Κίνηση μέσω της οποίας οι Κρητικοί επιδιώκουν να επεκτείνουν τη γεωγραφική τους περιοχή πέραν της Κρήτης και να βάλουν μπλόκο στις βλέψεις των μεγάλων για την τουριστική πίτα. Σημειώνεται ότι μέσω της εξαγοράς της Βιδάλης Μάρκετ το ΙΝΚΑ Χανίων που δραστηριοποιείται μόνο στην Κρήτη θα αποκτήσει πρόσβαση σε 8 ακόμη νησιά του Αιγαίου και συγκεκριμένα σε Τήνο, Σύρο, Νάξο, Πάρο, Μήλο, Σαντορίνη, Χίο και Κάλυμνο.

Κλειδί η αγοραστική δύναμη

Όλες αυτές οι κινήσεις αλλά και αυτές που θα έρθουν θα κριθούν από τους καταναλωτές στο ταμείο. Η τιμή άλλωστε είναι το πιο ισχυρό κριτήριο επιλογής καταστήματος στην Ελλάδα από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη (στοιχεία IRI), 6 στους 10 Έλληνες καταναλωτές δηλώνουν πως θα ξοδεύουν λιγότερα σε κάθε επίσκεψη για αγορές στο μέλλον (έρευνα Nielsen), ενώ τη φετινή χρονιά οι 7 μεγάλες αλυσίδες συγκεντρώνουν τα 9 από τα 10 ευρώ της αγοράς (στοιχεία Nielsen).

Αυτή είναι επιγραμματικά η εικόνα που έχει διαμορφωθεί στην αγορά των σούπερ μάρκετ αλλά και στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών την περίοδο της κρίσης, τάση η οποία παγιώνεται. Την ίδια ώρα το 1/3 όσων κάνουν αγορές online έχει αγοράσει τουλάχιστον ένα προϊόν σούπερ μάρκετ (στοιχεία διεθνούς έρευνας dunnhumby), όσοι ακολουθούν ένα σούπερ μάρκετ στα social media είναι πιο πιθανό να αγοράσουν από αυτό online (έρευνα ΙΕΛΚΑ), ενώ ανασχετικό ρόλο στην πραγματοποίηση αγορών online είναι η ασφάλεια χρήσης πιστωτικής κάρτας, και η ανησυχία για τη διατήρηση της ποιότητας των φρέσκων προϊόντων κατά τη μεταφορά τους (έρευνα Pollfish).