Με βελγική τεχνογνωσία το χρηματιστήριο αερίου

Χωρίς να κάνει κάποια συγκεκριμένη αναφορά στην προοπτική αυτή, ο CEO της βελγικής εταιρείας Walter Peeraer, μιλώντας στην τελετή υπογραφής των μνημονίων συνεργασίας μεταξύ Fluxys - ΔΕΣΦΑ και των ρυθμιστικών αρχών των δύο χωρών ΡΑΕ και CREG, εξήγησε τους λόγους που η εταιρεία του αποφάσισε τη συνεργασία αυτή.

Όπως είπε οι δύο διαχειριστές ελέγχουν τα δίκτυα χωρών με παρεμφερή πληθυσμιακά μεγέθη, αποτελούν «εισόδους» φυσικού αερίου από διάφορες πηγές, ελέγχουν υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου, ο ρόλος του οποίου στο μέλλον θα αυξάνει, ενώ ταυτόχρονα βρίσκονται στο κέντρο υφιστάμενων, ή υπό ανάπτυξη δικτύων.

Ως σημαντικός συντελεστής στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων και της προστιθέμενης αξίας που προσφέρει η είσοδος των ενεργειακών διαχειριστών του Βελγίου στην Ελλάδα, θεωρείται από όλες τις πλευρές ο ελληνομαθής πρέσβης του Βελγίου στην Αθήνα Marc Van den Reeck. Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν, είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας, συνεχούς προσπάθειας και συντονισμού της Βελγικής Πρεσβείας στην Αθήνα, η συνεισφορά της οποίας αναγνωρίζεται από όλα τα μέρη.

Οι υποδομές φυσικού αερίου επί ελληνικού εδάφους, όπως και οι υποδομές ηλεκτρισμού, έχουν μπει από καιρό στο στόχαστρο των βελγικών εταιρειών διαχείρισης δικτύων, δηλαδή της Fluxys και της ELIA. Έτσι δεν απετέλεσε έκπληξη η είσοδος της εταιρείας τον Ιούλιο του 2013 με 16% στο μ.κ. του αγωγού ΤΑΡ, ποσοστό που αυξήθηκε σε 19% τον Σεπτέμβριο του 2014. Όσο για τη μη συμμετοχή της Fluxys στο διεθνή διαγωνισμό για την πώληση του ΔΕΣΦΑ, οφείλεται όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, στο ότι την περίοδο εκείνη, μέσα του 2012, η προοπτική μιας χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας δεν είχε αποκλειστεί, ενώ επικρατούσε ακόμη έντονη αβεβαιότητα ως προς την παραμονή της Ελλάδας στο Ευρώ.

Έτσι σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μετά την εμφάνιση των πρώτων ενδείξεων για δυσκολίες που θέτουν οι κοινοτικές αρχές για τη μεταβίβαση του ΔΕΣΦΑ στη Socar, στις αρχές του καλοκαιριού, οι Βέλγοι ενημέρωσαν την ελληνική Κυβέρνηση σε υψηλό επίπεδο για την πρόθεσή τους να συμμετάσχουν σε νέο διαγωνισμό πώλησης του ΔΕΣΦΑ, εφόσον τελικά δεν ολοκληρωθεί η μεταβίβαση.

Όπως δε είναι γνωστό, μετά την έγκριση της μεταβίβασης από τη Γ.Δ. Ενέργειας η οποία επιτεύχθηκε μόλις πριν από ένα μήνα, η υπόθεση βρίσκεται στη Γ.Δ. Ανταγωνισμού, η οποία και αποφάσισε να προχωρήσει σε βάθος έρευνα (in depth investigation) με βάση τα συμπεράσματα της αρχικής έρευνας, ότι η Socar με τον έλεγχο του ΔΕΣΦΑ και τη συμμετοχή της στον αγωγό ΤΑΡ, θα έχει τη δυνατότητα, αλλά και το κίνητρο να παρεμποδίζει τους ανταγωνιστές της να αποκτούν πρόσβαση στο εθνικό σύστημα μεταφοράς και έτσι να περιορίζει τον ανταγωνισμό στη χονδρική αγορά φυσικού αερίου. Σύμφωνα δε με όλες τις ενδείξεις, οι πιθανότητες να θέσει η Γ.Δ. Ανταγωνισμού αυστηρούς όρους στην δραστηριότητα της Socar στην ΕΕ είναι μεγάλες και εν τέλει η ολοκλήρωση της συμφωνίας εναπόκειται στο κατά πόσο η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν θα τους δεχτεί.

Η συμφωνία και το «χρηματιστήριο»

Σε ό,τι αφορά στη συμφωνία που υπέγραψε η Fluxys με το ΔΕΣΦΑ, μέσω αυτής η βελγική εταιρεία θα προσφέρει την εμπειρία της για τη δημιουργία και λειτουργία στην Ελλάδα εικονικού σημείου συναλλαγών φυσικού αερίου (hub).

Πρόκειται για ένα πρώτο βήμα προς το νέο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου, βασικά στοιχεία του οποίου είναι η λειτουργία πλατφόρμας ηλεκτρονικών συναλλαγών για ποσότητες φυσικού αερίου και άλλα, οιονεί χρηματιστηριακά προϊόντα που σχετίζονται με τη διακίνηση του φυσικού αερίου, όπως χωρητικότητες σε αγωγούς και αποθήκες υγροποιημένου αερίου.

Να σημειωθεί εδώ ότι μέσω της θυγατρικής της Huberator, η Fluxys λειτουργεί το Zeebrugge Beach, το πρώτο φυσικό σημείο συναλλαγών στην ηπειρωτική Ευρώπη, που δημιουργήθηκε το 1999. Επίσης το Zeebruge Trading Point που ιδρύθηκε το 2012 και είναι εικονικό σημείο συναλλαγών, μετά την έναρξη ισχύος του Βελγικού συστήματος χρεώσεων εισόδου-εξόδου (entry-exit model).

Συγκεκριμένα, η βελγική εταιρεία θα εκπονήσει μελέτη σκοπιμότητας για τη δημιουργία χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα, η οποία συνεπάγεται την εφαρμογή ενός νοητού σημείου συναλλαγών όπου οι συντελεστές της αγοράς θα μπορούν να διαπραγματεύονται ποσότητες αερίου και να συμβάλλουν σε μια καλώς λειτουργούσα ελεύθερη αγορά αερίου εξισορρόπησης σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

ΥΠΕΚΑ-ΡΑΕ

Στην τελετή υπογραφής των μνημονίων συνεργασίας, μιλώντας ο υφυπουργός ΠΕΚΑ, Μάκης Παπαγεωργίου, τόνισε μεταξύ άλλων τη σημασία της συνεργασίας των δύο εταίρων, η εμπειρία των οποίων στην υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών σε ένα ευρύ φάσμα των ενεργειακών θεμάτων θα ενισχύσει περαιτέρω τις ελληνικές προσπάθειες.

Η κα. Marie-Pierre Fauconnier, πρόεδρος της βελγικής ρυθμιστικής αρχής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου - CREG, δήλωσε: «Υπογράφοντας το ΜοU με τους Έλληνες ομολόγους μας θέλουμε να χτίσουμε μια γέφυρα μεταξύ των Βορειοδυτικών και των Νοτιοανατολικών περιοχών της Ευρώπης, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη της εσωτερικής ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Περισσότερη διαπεριφερειακή ανταλλαγή γνώσης και συνεργασίας στο ρυθμιστικό επίπεδο θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο τη δόμηση των αγορών, φέρνοντας τα οφέλη πιο κοντά στους καταναλωτές».

Ο Δρ. Νίκος Βασιλάκος, πρόεδρος της ΡΑΕ, συμπλήρωσε: «Η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ρυθμιστικών αρχών ενέργειας σε διμερές, πολυμερές, περιφερειακό και διαπεριφερειακό επίπεδο, αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την άρση των κανονιστικών εμποδίων, επιτρέποντας έτσι την ανεμπόδιστη και ανταγωνιστική ροή της ενέργειας και υλοποιώντας την Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά Ενέργειας.

Υπογράφοντας το MoU με τους Βέλγους ομολόγους μας δεσμευόμαστε επίσημα να ανταλλάσσουμε εμπειρίες και τεχνογνωσία μεταξύ των δύο Αρχών - σε μια διασύνδεση της γνώσης μεταξύ Νοτιοανατολικών και Βορειοδυτικών περιοχών της Ευρώπης, πράγμα που θα ενισχύσει τις προσπάθειές μας για τη διασφάλιση οικονομικά προσιτής στους καταναλωτές και αξιόπιστης, στη ροή και στην ποιότητα, ενέργειας».

Ο Walter Peeraer, CEO της Fluxys, και ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, CEO του ΔΕΣΦΑ, από κοινού δήλωσαν: «Η συμφωνία που υπεγράφη σήμερα μεταξύ της Fluxys και του ΔΕΣΦΑ υπογραμμίζει την καλή συνεργασία μεταξύ των Διαχειριστών των συστημάτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη, όπως προβλέπεται από το «τρίτο ενεργειακό πακέτο».

Το μελλοντικό ελληνικό gas hub αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία περιφερειακής αγοράς αερίου στην νοτιοανατολική Ευρώπη, η οποία θα βελτιώσει τη λειτουργία της Ελληνικής αγοράς αερίου και θα είναι ωφέλιμη για τους Έλληνες καταναλωτές αερίου. Θα ενισχύσει αδιαμφισβήτητα την ασφάλεια εφοδιασμού και θα προωθήσει τη διαφάνεια των τιμών αερίου στην περιοχή, λόγω και της μεγαλύτερης διαφοροποίησης των πηγών αερίου που θα επιτευχθεί όταν ο αγωγός ΤΑP αρχίσει να παραδίδει τις πρώτες ποσότητες Αζερικού αερίου στην Ελλάδα».