Εντυπο Ε9: Απαντήσεις στον γρίφο των διορθώσεων

Μια απλή ανάγνωση της εγκυκλίου των 33 σελίδων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων για την ορθή συμπλήρωση του Ε9 φέρνει παραζάλη. Είναι τελικά πολύ εύκολο να έχεις συμπληρώσει λάθος τη δήλωση στοιχείων ακινήτων και ο ΕΝΦΙΑ να σου έχει βγει... ο κούκος αηδόνι.

Οι δεκάδες κωδικοί και τα κουτάκια απαιτούν τεράστια προσοχή για να μη γίνει λάθος και δεν είναι τυχαίο ότι από χθες η ΓΓΔΕ εγκαινίασε κύκλο ενημερωτικών σεμιναρίων λογιστών για να λύσουν τους γρίφους του Ε9 σωστά.

Τα κλασικά λάθη μέχρι σήμερα εντοπίζονταν στα κενά, στα μη ηλεκτροδοτούμενα, στα ημιτελή, στα εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού ακίνητα, άντε στον όροφο, στην πρόσοψη, στη συνιδιοκτησία και στην κυριότητα.

Όποιος έχει συμπληρώσει σωστά όμως «το δικαίωμα του υψούν» είναι να του βγάλεις το καπέλο. Είναι ένα από τα «τρελά» του Ε9, ή αλλιώς τα κουτάκια εκείνα τα οποία αν δεν έχεις την εγκύκλιο παραμάσχαλα είναι αδύνατον να τα συμπληρώσεις σωστά. Και μέχρι χθες εγκύκλιος δεν υπήρχε για να μη γίνουν λάθη.

1. Το δικαίωμα του υψούν. Υπό προϋποθέσεις, θεωρείται οικόπεδο. Στη στήλη 9 του πίνακα 1 όπου δηλώνεται η κατηγορία ακινήτου με τον κωδικό 4 των οικοπέδων πρέπει να δηλωθεί και το δικαίωμα υψούν που έχει δημιουργηθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Προσοχή όμως: αναγράφεται ως οικόπεδο με το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του όλου οικοπέδου, χωρίς να συμπληρώνεται η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων που υπάρχουν σε αυτό.

Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχει ως αυτοτελής ιδιοκτησία δικαίωμα υψούν που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη επιφάνεια κτίσματος και έχει κτισθεί μόνο ένα μέρος αυτής -μένει η ανέγερση του υπόλοιπου κτίσματος- δηλώνεται το υφιστάμενο κτίσμα και στην ίδια γραμμή δηλώνεται το οικόπεδο, με ποσοστό συνιδιοκτησίας το ποσοστό επί του οικοπέδου, που αντιστοιχεί στο δικαίωμα υψούν και στο εμπράγματο δικαίωμα επ' αυτού.

Με το δικαίωμα υψούν δεν τελειώνουμε εδώ. Στη στήλη 10 με τα ακίνητα ειδικών συνθηκών, με τον κωδικό 5 δηλώνεται οικόπεδο το οποίο δεν είναι οικοδομήσιμο και δεν μπορεί να τακτοποιηθεί εφόσον υπάρχει βεβαίωση της αρμόδιας αρχής. Ο κωδικός αυτός συμπληρώνεται και στις περιπτώσεις μελλοντικού και αβέβαιου δικαιώματος υψούν, καθώς και σε δικαίωμα υψούν το οποίο, παρά το γεγονός ότι αντιστοιχεί σε χιλιοστά επί του οικοπέδου, δεν μπορεί να ανοικοδομηθεί παρά μόνο αν μεταβληθεί ο συντελεστής δόμησης.

2. Οικόπεδο με... κλίση. Ο όροφος στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο αποτελεί προσδιοριστικό παράγοντα του ΕΝΦΙΑ. Κάθε όροφος έχει και άλλον συντελεστή. Αν το κτίσμα βρίσκεται σε οικόπεδο χωρίς κλίση, ο όροφος δεν μπορεί να μετρηθεί λάθος. Τι γίνεται όμως όταν το οικόπεδο έχει κλίση και από τη μια πλευρά το υπόγειο φαίνεται ως ισόγειο; Η εγκύκλιος απαντά και σε αυτό το ζήτημα. Όταν κτίριο βρίσκεται σε οικόπεδο με κλίση, το οποίο έχει πρόσοψη σε έναν δρόμο, ο καθορισμός των ορόφων των οριζόντιων ιδιοκτησιών γίνεται με αφετηρία μέτρησης των ορόφων στον δρόμο αυτό.

Τα πράγματα μπερδεύονται ακόμα περισσότερο όταν το κτίριο βρίσκεται σε οικόπεδο με κλίση, το οποίο έχει προσόψεις σε δύο δρόμους. Σε αυτήν την περίπτωση, ο καθορισμός των ορόφων των οριζόντιων ιδιοκτησιών που έχουν πρόσοψη και στους δύο δρόμους γίνεται με βάση την αφετηρία μέτρησης των ορόφων στον δρόμο με τη χαμηλότερη στάθμη.

Η απορία είναι απλή. Πριν από την έκδοση της εγκυκλίου, πού να το ξέρει ο λογιστής, πόσο μάλλον ο φορολογούμενος, πώς να δηλώσει τον όροφο στο οικόπεδο με κλίση;

3. Οι στέρνες, οι γεωτρήσεις και τα πηγάδια. Μαντριά και βοηθητικοί χώροι γεωργών και κτηνοτρόφων έχουν εξαιρεθεί από τον ΕΝΦΙΑ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δηλώνονται όλοι οι βοηθητικοί χώροι για την άσκηση του αγροτικού επαγγέλματος στο Ε9. Με τον κωδικό 51 δηλώνονται στον πίνακα 1 στήλη 9 τα ειδικά κτίρια γεωργικής χρήσης, με τον κωδικό 52 τα ειδικά κτίρια κτηνοτροφικής χρήσης.

Πηγάδι νερού δεν αναγράφεται στο Ε9, όπως επίσης και οι ανοιχτές υδατοδεξαμενές (στέρνες). Δεν ισχύει το ίδιο για τις γεωτρήσεις. «Οικίσκος στέγασης αντλητικού συγκροτήματος σε γεώτρηση δεν αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων εφόσον πρόκειται για απόληξη γεώτρησης μικρής επιφανείας, μη δυνάμενη να αποτελέσει χώρο επαγγελματικής ή άλλης δραστηριότητας ή χρήσης (π.χ. αποθήκη).

Γίνεται αποδεκτό ότι, εφόσον η επιφάνεια του οικίσκου δεν υπερβαίνει τα πέντε τετραγωνικά μέτρα, δεν απαιτείται η αναγραφή αυτού».

4. Οι θέσεις στάθμευσης 20 τ.μ.: Οι θέσεις στάθμευσης δηλώνονται με τον κωδικό 6 στη στήλη 9 του πίνακα 1. Θέση στάθμευσης είναι -κατά την εφορία- ο ιδιωτικός χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όπως προσδιορίζεται είτε από την οικοδομική άδεια είτε από τον τίτλο κτήσης, που αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία. Εφόσον η θέση στάθμευσης δεν είναι αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία αναγράφεται ως βοηθητικός χώρος (με τον κωδικό 5 προσδιορίζονται αποθήκες - βοηθητικοί χώροι).

Προσοχή: Αν δεν προκύπτει η επιφάνεια της θέσης στάθμευσης από την οικοδομική άδεια ή τον τίτλο αυτής, η επιφάνεια θεωρείται ότι είναι 20 τ.μ., εκτός αν η πραγματική επιφάνεια είναι μεγαλύτερη.

Οι βοηθητικοί χώροι - θέσεις στάθμευσης που δεν είναι αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες, βρίσκονται στους κοινόχρηστους ή κοινόκτητους χώρους πολυκατοικίας και δεν ανήκουν, ως παρακολούθημα, σε οριζόντια ιδιοκτησία της πολυκατοικίας δεν αναγράφονται στο Ε9.

5. Πότε το πατάρι είναι κύριος και πότε βοηθητικός χώρος. Κύριοι και βοηθητικοί χώροι αναγράφονται ως προς την επιφάνειά τους στις στήλες 12 και 13 (αντίστοιχα) του πίνακα 1. Το πατάρι αποτελεί μπέρδεμα. Εφόσον έχει λειτουργική ενότητα με το λοιπό κτίσμα προσαυξάνει την επιφάνεια του κύριου ή του βοηθητικού χώρου, ανάλογα με τη χρήση του. Πατάρια - κύριοι χώροι δηλώνονται ως προς τα τετραγωνικά τους στη στήλη 12, πατάρια –βοηθητικοί χώροι δηλώνονται στη στήλη 13.

* Δείτε όλο το έντυπο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.