«Κόκκινα δάνεια»: Ολο το νέο σχέδιο για ένταξη μικρομεσαίων σε ρύθμιση

Στην τελική ευθεία μπαίνει η νομοθέτηση της ρύθμισης που θα καλύπτει τα χρέη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση προσπαθεί να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, έχοντας ως στόχο να προχωρήσει η ρύθμιση τις επόμενες ημέρες. Οι σχεδιασμός προβλέπει σε αυτή μπορούν να ενταχθούν μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ, που έχουν προς τις τράπεζες οφειλές σε καθυστέρηση τουλάχιστον 180 ημερών και μέχρι το ποσό των 500.000 ευρώ.

Βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή στην προωθούμενη ρύθμιση, το τελευταίο σχέδιο της οποίας έχει στα χέρια του το Euro2day.gr, είναι η επιχείρηση να έχει μείωση του τζίρου της τουλάχιστον 20% την περίοδο 1η/1/2011 - 31/12/2013, και να συναινεί το 50,1% των πιστωτών.

Αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση των οφειλών προς τις τράπεζες με διαγραφή απαιτήσεων ως προ το κεφάλαιο και τόκο μπορούν να υποβάλουν οι επιχειρήσεις έως τις 30 Ιουνίου 2016. Εν συνεχεία ο οφειλέτης προσκομίζοντας βεβαίωση της τράπεζας ότι έχει λάβει «επιλέξιμη διαγραφή» δικαιούται να υπαχθεί σε πρόγραμμα εξυπηρέτησης της ληξιπρόθεσμης οφειλής σε 100 μηνιαίες δόσεις και να λάβει πρόσθετη διαγραφή των προσαυξήσεων και προστίμων ίση προς 20%.

Στην προωθούμενη ρύθμιση το υπουργείο Ανάπτυξης εκτιμά ότι μπορούν να υπαχθούν τουλάχιστον 160.000 επιχειρήσεις. Βέβαια, παρότι, σύμφωνα με τις δηλώσεις της κυβέρνησης, βρισκόμαστε στο παρά πέντε της κατάθεσης στη Βουλή, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιων αλλαγών ειδικά μετά από όσα έχουν έως τώρα συμβεί σε σχέση με την πολυαναμενόμενη ρύθμιση.

Σε κάθε περίπτωση, με το σχέδιο θεσπίζονται τα εξής:

- Η ελάφρυνση και ο διακανονισμός χρεών μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς που προβαίνουν σε ρύθμιση οφειλών τους προς χρηματοδοτικά ιδρύματα.

- Έκτακτη διαδικασία ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (με δεσμευτική δύναμη για το σύνολο των πιστωτών).

- Έκτακτη διαδικασία ειδικής διαχείρισης.

Επίσης προβλέπεται η παροχή κινήτρων για τη συμμετοχή του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, η παροχή φορολογικών κινήτρων προς τα χρηματοδοτικά ιδρύματα που προβαίνουν σε ρυθμίσεις χρεών και η σύσταση επιτροπής παρακολούθησης και συντονισμού της υλοποίησης των μέτρων.

Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι η εφαρμογή των μέτρων που προωθούνται με τη συγκεκριμένη ρύθμιση γίνεται εν όψει των διατάξεων του Κώδικα Δεοντολογίας που θέσπισε η Τράπεζα της Ελλάδος για τη ρύθμιση των χρεών επιχειρήσεων και ιδιωτών.

1. Τι προβλέπεται για τη ρύθμιση χρεών σε μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες

Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση θα έχουν μέχρι τις 30 Ιουνίου 2016 (το αρχικό σχέδιο προέβλεπε μέχρι τις 30 Ιουνίου 2015) όσες εταιρείες πληρούν τα εξής κριτήρια: κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013 είχαν τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ, δεν έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του Ν. 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) ή έχουν εγκύρως παραιτηθεί από αυτή, δεν έχουν παύσει δραστηριότητες, δεν έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στον πτωχευτικό κώδικα, την περίοδο 1/1/2011 - 31/12/2013 έχουν μείωση του τζίρου τους τουλάχιστον 20% και δεν έχουν καταδικαστεί τελεσιδίκως για φοροδιαφυγή ή απάτη σε βάρος του δημοσίου.

- Επιλέξιμες διαγραφές είναι διαγραφές απαιτήσεων ως προς κεφάλαιο και τόκο, κατά επιλέξιμων οφειλετών εφόσον τα πρόσωπα αυτά είχαν προς τις τράπεζες οφειλή σε καθυστέρηση τουλάχιστον 180 ημερών (επίδικη ή ρυθμισμένη), δεν είχαν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών ή είχαν λόγω ρύθμισης.

Επίσης αφορούν μία ή περισσότερες πιστώσεις της τράπεζας προς τον οφειλέτη που συνολικά ανά επιλέξιμο οφειλέτη δεν υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ. Ισούται δε τουλάχιστον με το 50% των συνολικών απαιτήσεων του χρηματοδοτικού ιδρύματος κατά του οφειλέτη ή εφόσον είναι μικρότερο του ποσού που απαιτείται έτσι ώστε μετά τη διαγραφή το υπόλοιπο της απαίτησης της τράπεζας κατά του οφειλέτη να μην υπερβαίνει το 75% της καθαρής περιουσιακής θέσης του ίδιου και των συνοφειλετών. Και τέλος πρέπει να έχουν συντελεσθεί το αργότερο μέχρι την 30ή Ιουνίου του 2016.

- Στο σχέδιο προβλέπεται ότι η τράπεζα παρέχει την αιτούμενη διαγραφή και ρύθμιση κατά τη διακριτική της ευχέρεια σύμφωνα με κριτήρια τα οποία επιλέγει για την αξιολόγηση της ικανότητας του αιτούμενου τη διαγραφή να αντεπεξέλθει στις ρυθμισθείσες υποχρεώσεις. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι σε άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας η Τράπεζα μπορεί να παράσχει διαγραφή ή και ρύθμιση υπό διαφορετικούς όρους ή και να αρνηθεί συνολικά τη διαγραφή ή τη ρύθμιση.

- Εφόσον επιχείρηση υπαγόμενη στη ρύθμιση προσκομίσει βεβαίωση τράπεζας ότι έχει λάβει από το χρηματοδοτικό ίδρυμα επιλέξιμη διαγραφή, διακαιούται να υπαχθεί σε πρόγραμμα εξυπηρέτησης της ληξιπρόθεσμης οφειλής της σε 100 μηνιαίες δόσεις και να λάβει πρόσθετη διαγραφή των προσαυξήσεων και προστίμων που τη βαρύνουν ίση προς 20%.

Σε περίπτωση που η επιχείρηση έχει ήδη υπαχθεί σε ρύθμιση με πρόγραμμα εξόφλησης διαφορετικής διάρκειας από αυτό που προβλέπει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, και επιλέγει να ασκήσει το δικαίωμα επιλογής που της παρέχει η συγκεκριμένη διάταξη, τότε με ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας υπολογίζεται εκ νέου η παρεχόμενη διαγραφή έτσι ώστε το ποσοστό επί του συνολικού ποσού προσαυξήσεων και προστίμων (και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η παρεχόμενη διαγραφή) να αντιστοιχεί στη «διά του παρόντος νόμου» παρεχόμενη ρύθμιση για την εξόφληση της ρυθμισθείσας οφειλής σε 100 δόσεις.

- Η μη εκπλήρωση από τον οφειλέτη των όρων ρύθμισης (από τράπεζα ή δημόσιο, ή φορέα κατά περίπτωση) για χρονικό διάστημα αθροιστικά μεγαλύτερο των 3 μηνών προκαλεί αυτοδικαίως την αναβίωση των οφειλών (μείον τυχόν καταβολές που έχουν γίνει στο πλαίσιο της ρύθμισης), οι οποίες καθίστανται στο σύνολό τους ληξιπρόθεσμες και απαιτητές.

- Με ΚΥΑ των υπουργών Ανάπτυξης, Οικονομικών και Εργασίας θα ορισθούν η μορφή και το περιεχόμενο και η διαδικασία ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών ως προς οφειλέτες που αιτούνται ρύθμιση απαιτήσεων προς τράπεζες, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.

- Το ποσό το οποίο θα ωφεληθεί ο οφειλέτης από τη διαγραφή υποχρεώσεων του δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα.

- Για την παροχή επιλέξιμης διαγραφής από χρηματοδοτικό ίδρυμα απαιτείται η υποβολή αίτησης. Επίσης η συνδρομή των προϋποθέσεων που τον καθιστούν επιλέξιμο οφειλέτη καθώς και η καθαρή περιουσιακή θέση του αποτυπώνονται από τον ίδιο σε βεβαίωση που υπογράφεται από εκείνον και κάθε συνοφειλέτη του.

- Στην ίδια βεβαίωση ο οφειλέτης παρέχει πλήρη στοιχεία τυχόν ομοειδούς επιχείρησης με έναρξη λειτουργίας μεταγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου του 2010 την οποία ασκεί συγγενής πρώτου βαθμού ή σύζυγός του καθώς και πλήρη στοιχεία ακινήτων που τυχόν μεταβιβάστηκαν από τον ίδιο από την 1η Ιανουαρίου 2010 και εφεξής.

- Σε περίπτωση ψευδορκίας, επιβάλλεται η προβλεπόμενη ποινή και πρόσθετη χρηματική ποινή ίση προς το εξαπλάσιο των συνολικών διαγραφών που έλαβε ο οφειλέτης συνεπεία της επιλέξιμης ρύθμισης.

2. Έκτακτη διαδικασία ρύθμισης υποχρεώσεων με δεσμευτική δύναμη για το σύνολο των πιστωτών

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα μπορεί να αιτείται τη ρύθμιση των υποχρεώσεών του εφόσον έχει εξασφαλίσει τη συναίνεση των πιστωτών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 50,1% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται τουλάχιστον το 50,1% που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Σύμφωνα με το σχέδιο οι αιτήσεις μπορούν να υποβάλλονται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2016, ενώ η συμφωνία μπορεί να περιλαμβάνει αναδιάρθρωση του δανεισμού, όπως μείωση απαιτήσεων, παράταση του χρόνου αποπληρωμής, μετοχοποίηση απαιτήσεων κ.ά.

Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της αίτησης είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, ενώ για τη συζήτησή της ορίζεται δικάσιμος εντός διμήνου από την υποβολή της. Με την αποδοχή της αίτησης από το δικαστήριο, εφόσον το προβλέπει η συμφωνία ρύθμισης αναστέλλονται οι ατομικές και συλλογικές διώξεις κατά του οφειλέτη για διάστημα μέχρι τρεις μήνες, αναστέλλεται για 12 μήνες η λήψη κάθε μέτρου συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης συμπεριλαμβανομένης της κήρυξης πτώχευσης σε βάρος του οφειλέτη και εξοφλούνται οι εργαζόμενοι σε 12 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις.

Οφειλέτης του οποίου οι υποχρεώσεις έχουν ρυθμισθεί βάσει της συμφωνίας δικαιούται να υπαχθεί σε πρόγραμμα εξυπηρέτησης της ληξιπρόθεσμης οφειλής του σε 100 μηνιαίες δόσεις και να λάβει πρόσθετη διαγραφή των προσαυξήσεων και των προστίμων που το βαρύνουν ίση με 20%.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης παραβεί όρο της συμφωνίας ρύθμισης, συμπεριλαμβανομένης και της μη καταβολής για διάστημα αθροιστικά τριών μηνών δόσεων προς το δημόσιο ή τον ασφαλιστικό φορέα εφόσον το ποσό υπερημερίας είναι τουλάχιστον 5.000 ευρώ παρέχει σε κάθε άλλο πιστωτή το δίκαιο καταγγελίας, ενώ αναβιώνουν οι απαιτήσεις των πιστωτών κατά του οφειλέτη.

3. Δικαίωμα αποζημίωσης πιστωτών

Πιστωτές οι οποίοι δεν έχουν συνυπογράψει τη συμφωνία και των οποίων οι απαιτήσεις έχουν περιοριστεί κατά την ονομαστική τους αξία δικαιούνται να λάβουν αποζημίωση από τον οφειλέτη για την προκληθείσα σε αυτούς ζημιά, εφόσον αποδεικνύουν ότι εξαιτίας της εφαρμογής της συμφωνίας η αξία της απαίτησής τους μειώθηκε πέραν του ποσού που ευλόγως θα ανακτούσαν, μέσω της θέσης της εταιρείας σε πτωχευτική ρευστοποίηση ή εάν η απαίτησή τους είχε δυσμενέστερη μεταχείριση από απαίτηση πιστωτή που βρίσκεται στην ίδια θέση, χωρίς να συντρέχει σπουδαίος λόγος διακριτικής μεταχείρισης. Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή αποζημιωτικής αγωγή αλλά και η αποδοχή της δεν επηρεάζουν την εφαρμογή της συμφωνίας.

4. Φορολογικές διευκολύνσεις

Οι πράξεις κατ’ εφαρμογήν της συμφωνίας ρύθμισης απαλλάσσονται από κάθε φόρο, τέλος ή δικαίωμα δημοσίου ή τρίτων, συμπεριλαμβανομένων των τελών χαρτοσήμου (πλήν του ΦΠΑ). Επίσης το ποσό από το οποίο ωφελείται ο οφειλέτης από τη διαγραφή υποχρεώσεων δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα.

5. Έκτακτη διαδικασία ειδικής διαχείρισης

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση παύσης πληρωμών μπορεί να υπάγεται στη διαδικασία ειδικής διαχείρισης.

Η αίτηση υποβάλλεται από πιστωτή ή πιστωτές του οφειλέτη, στους οποίους περιλαμβάνεται τουλάχιστον ένα πιστωτικό ίδρυμα, οι οποίοι εκπροσωπούν το 40% του συνόλου των υποχρεώσεων, το αργότερο μέχρι την 30ή Ιουνίου του 2016.

Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της αίτησης είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο ενώ για τη συζήτηση της ορίζεται δικάσιμος εντός διμήνου από την υποβολή της. Το δικαστήριο αποδεχόμενο την αίτηση διορίζει με την απόφασή του τον προτεινόμενο στην αίτηση ειδικό διαχειριστή. Επίσης η αποδοχή της αίτησης συνεπάγεται την αυτοδίκαιη αναστολή όλων των ατομικών διώξεων κατά της επιχείρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της ειδικής εκκαθάρισης, συμπεριλαμβανομένων και των διοικητικών ή φορολογικών μέτρων, ιδίως των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης από το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

6. Διενέργεια ειδικής διαχείρισης και διάθεση του ενεργητικού

Ο ειδικός διαχειριστής διενεργεί δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκποίηση του συνόλου του ενεργητικού της υπό ειδική διαχείρισης εταιρείας ή επιμέρους λειτουργικών συνόλων της ή περιουσιακών της στοιχείων.

Σε περίπτωση που ο διαγωνισμός αφορά το σύνολο του ενεργητικού της επιχείρησης και κατατέθηκε μία μόνο προσφορά, συγκαλείται συνέλευση των πιστωτών η οποία με απόφαση της πλειοψηφίας επί του συνόλου των εκπροσωπούμενων στη συνέλευση απαιτήσεων αποφασίζει την υποβολή της έκθεσης στο δικαστήριο. Σε περίπτωση που ο διαγωνισμός αφορά το σύνολο του ενεργητικού της επιχείρησης και δεν κατατέθηκε καμία προσφορά, η διαδικασία θεωρείται ότι έχει λήξει και ο ειδικός διαχειριστής υποχρεούται να υποβάλει αίτηση πτώχευσης σε βάρος του οφειλέτη.

7. Διενέργεια ειδικής διαχείρισης και περάτωση της διαδικασίας

Σε περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία μεταβίβασης τουλάχιστον του 90% του συνόλου του ενεργητικού της εταιρείας η διαδικασία θεωρείται ότι έχει λήξει και ο ειδικός διαχειριστής υποχρεούται να υποβάλει αίτηση πτώχευσης του οφειλέτη, ενώ αν εκκρεμεί αίτηση πτώχευσης προχωρά η εξέτασή της.

8. Φορολογικές διατάξεις

Η χρεωστική διαφορά (οριστική ζημία) λόγω πιστωτικού κινδύνου που προκύπτει για τους πιστωτές από τη διαγραφή χρεών οφειλετών τους εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα σε 10 ισόποσες ετήσιες δόσεις (αντί για 20 ετήσιες δόσεις που ήταν στο αρχικό κείμενο) αρχής γενομένης από τη χρήση στην οποία πραγματοποιήθηκε η διαγραφή.