Τι σημαίνει η απόφαση ΣτΕ για τη διαιτησία

Μια απόφαση που δημιουργεί νέα δεδομένα πέτυχαν η ΓΣΕΕ κι η ΟΤΟΕ όπως προκύπτει από τη γνωστοποίηση της ετυμηγορίας του Συμβουλίου της Επικρατείας που δημοσιοποιήθηκε χθες.

Η ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε πως η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6 του 2012 (ΠΥΣ 6/2012) που προέβλεπε μια σειρά σημαντικές αλλαγές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα και στον θεσμό των συλλογικών συμβάσεων, όπως η μείωση των κατώτατων μισθών, η κατάργηση της μετενέργειας στις συλλογικές συμβάσεις και ο περιορισμό των θεμάτων που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συλλογικής διαπραγμάτευσης, είναι συνταγματική. Στην ίδια απόφαση όμως, έκρινε ως αντισυνταγματική την κατάργηση της μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).

Πρόκειται για έναν οργανισμό που δημιουργήθηκε το 1990, επί οικουμενικής κυβέρνησης και καταργήθηκε στην πράξη, με τη συγκεκριμένη ΠΥΣ.

Στον ΟΜΕΔ προσέφευγαν κυρίως οι εργαζόμενοι, μετά από ατελέσφορες διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης, είτε σε επίπεδο κλάδου, είτε σε επίπεδο επιχείρησης.

Μετά από μια περίοδο μεσολάβησης, και εφόσον δεν υπήρχε διάθεση συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών, ο Οργανισμός κατέληγε σε διαιτητική απόφαση, που είχε την ισχύ σύμβασης και έπρεπε να κυρωθεί ως τέτοια, από το υπουργείο Εργασίας.

Από το 2010 και μετά, με σειρά παρεμβάσεων, η ισχύς του ΟΜΕΔ περιορίστηκε, ενώ όπως υποστηρίζουν οι εργαζόμενοι με τη συγκεκριμένη ΠΥΣ, ο ρόλος του ΟΜΕΔ, από το 2012 και μετά ακυρώθηκε. Η ΠΥΣ όριζε μεταξύ άλλων ότι η προσφυγή στη Διαιτησία και για όλα τα επίπεδα των ΣΣΕ μπορεί να γίνει μόνο με κοινή συμφωνία των οργανώσεων των εργαζομένων και των εργοδοτών.

Σύμφωνα με τα συνδικάτα, με την κατάργηση της δυνατότητας των εργαζομένων να προσφύγουν μονομερώς στον Οργανισμό για διαιτησία, παράλληλα με τις αλλαγές στο σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων, οι ατομικές συμβάσεις εργασίας ήταν μονόδρομος.

Πλέον, κι εφόσον η κυβέρνηση κάνει δεκτή την απόφαση του ΣτΕ, νομικοί κύκλοι που ειδικεύονται στο εργατικό δίκαιο δεν αποκλείουν την προσφυγή δεκάδων σωματείων και ομοσπονδιών στον ΟΜΕΔ για την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων (επιχειρησιακών ή κλαδικών) με πρόβλεψη όχι μόνο για τους μισθούς, αλλά και για μια σειρά άλλων επιδομάτων και θεσμικών θεμάτων.

Η ολομέλεια, με την απόφασή της -η οποία εκδόθηκε μετά από σχεδόν 18 μήνες, με σημαντική καθυστέρηση όπως επισημαίνουν με νόημα τα συνδικάτα- κρίνει πως το δικαίωμα στη διαιτησία είναι συνταγματικώς διασφαλισμένο και επομένως δεν μπορεί να καταργηθεί η μονομερής προσφυγή σε αυτήν.

«Νόμιμες οι περικοπές»

Την ίδια στιγμή, βέβαια, που η Δικαιοσύνη πετάει το μπαλάκι στους εργαζόμενους και στους εργοδότες για το μέλλον των συμβάσεων, κρίνει όλο το υπόλοιπο μνημόνιο Νο2 συνταγματικό, θεωρώντας ότι μια σειρά μέτρα που ανέτρεψαν δικαιώματα ετών, όπως η μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% και του μισθού των νέων κατά 32%, η κατάργηση του επιδόματος γάμου, η κατάργηση της υπογραφής των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας (κατώτερες αποδοχές) μετά από διαπραγματεύσεις εργοδοτών και εργαζομένων, η «μετενέργεια» των συμβάσεων κ.ά., είναι σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, Χάρης Κυριαζής, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης, σε ερώτηση δημοσιογράφου έσπευσε να δηλώσει ότι ο Σύνδεσμος σέβεται τις αποφάσεις του ΣτΕ, επισημαίνοντας βέβαια παράλληλα ότι στη διεθνή πραγματικότητα και ιδιαίτερα στα κράτη όπου ισχύει το ευρωπαϊκό κεκτημένο δεν υπάρχει σύστημα υποχρεωτικής διαιτησίας. Σύμφωνα με τον κ. Κυριαζή, εναπόκειται στους κοινωνικούς εταίρους να λύσουν τα προβλήματα που έχει σωρεύσει η κρίση στους μισθωτούς, στους ανέργους και στις επιχειρήσεις.

Μάλιστα, ο ΣΕΒ καλεί τους κοινωνικούς εταίρους να ξανασχεδιάσουν μαζί το όλο οικοδόμημα των εργασιακών σχέσεων.