Ασφάλειες: Η ανάπτυξη περνάει από το κράτος!

Εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια οι παράγοντες του ασφαλιστικού κλάδου επισήμαιναν το γεγονός ότι το ύψος της ετήσιας παραγωγής ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι περίπου το 1/3 του αντίστοιχου μέσου όρου της Ευρώπης. Μάλιστα, αναφέρονταν σε αυτήν την πολύ μεγάλη διαφορά για να δείξουν τα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης που είχε ο χώρος και τις λαμπρές προοπτικές των εταιρειών και των μετόχων που θα δραστηριοποιούνταν σε αυτόν.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι πέρασαν γύρω στα είκοσι χρόνια από τότε, η μεγάλη διαφορά του συγκεκριμένου δείκτη παραμένει ακόμη και σήμερα στα ίδια περίπου επίπεδα. Όσο για την πορεία του κλάδου, σήμερα δραστηριοποιούνται λιγότερες από τις μισές εταιρείες σε σχέση με το παρελθόν (λουκέτα ή απορροφήσεις) και επίσης όλα δείχνουν πως μεγάλος αριθμός απασχολουμένων στον χώρο της διαμεσολάβησης θα αναγκαστεί να αποχωρήσει...

Αρχικά, η υστέρηση αυτή είχε αποδοθεί (κατά πρόχειρο τρόπο...) είτε στην ελλιπή ασφαλιστική συνείδηση του μέσου Έλληνα, είτε στην κακή φήμη ορισμένων ασφαλιστικών εταιρειών.

Στη συνέχεια, η πολύ περιορισμένη τάση του μέσου Έλληνα για ασφάλιση αποδόθηκε στις «πλουσιοπάροχες» κρατικές παροχές τόσο σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (βλέπε υπάλληλοι δημοσίου και άλλων «ευγενών» ταμείων), όσο και στο συνταξιοδοτικό (πολύ μεγάλες συντάξεις σε πάρα πολλούς Έλληνες, οι οποίες μάλιστα συχνά ξεκινούσαν από την ηλικία των πενήντα ή και των σαράντα πέντε ετών)...

Σήμερα, τίποτε απ' όλα αυτά δεν ισχύει. Οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου ζωής είναι θυγατρικές πολυεθνικών ομίλων και (ελεγχόμενων από το ΤΧΣ) τραπεζών, ενώ όλοι πλέον έχουν κατανοήσει ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να ελπίζουν στις συντάξεις και στην υγειονομική περίθαλψη του παρελθόντος από το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης.

Αν και φυσικά δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως, το σύνολο σχεδόν των παραγόντων της αγοράς εκτιμά πως σε λίγα μόλις χρόνια από σήμερα:

α) Πολύ δύσκολα θα υπάρχει σύνταξη ανώτερη των 1.000 ευρώ και πως η πλειονότητα των συντάξεων θα υποχωρήσει γύρω στα 500 ευρώ.

β) Σε πολύ λίγες περιπτώσεις θα υπάρχουν συνταξιοδοτήσεις πριν από το 60ό έτος της ηλικίας, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου οι εργαζόμενοι εξαγοράσουν κάμποσα έτη ασφάλισης (στρατός, σπουδές).

γ) Οι όποιες ενισχύσεις από τις λεγόμενες επικουρικές συντάξεις θα περιοριστούν δραματικά και θα καταστούν ουσιαστικά πλήρως ανταποδοτικές.

δ) Η συμμετοχή των ιδιωτών στις δαπάνες υγείας της κοινωνικής ασφάλισης θα σκαρφαλώσει γύρω στο 40%-50%, προκειμένου να κλείσουν οι τρύπες του ΕΟΠΥΥ και να μπορεί το σύστημα να καταστεί βιώσιμο σε μακροπρόθεσμη βάση.

Προβλέψεις για εκτίναξη επιδόσεων

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας Αλέξανδρος Σαρηγεωργίου επανέφερε πρόσφατα -με έμμεσο έστω τρόπο- το ζήτημα των μακροπρόθεσμων προοπτικών του ασφαλιστικού κλάδου, λόγω της πολύ χαμηλής συμμετοχής του στο ΑΕΠ σε σύγκριση με την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, ο κ. Σαρηγεωργίου έθεσε ως στόχο η ασφαλιστική παραγωγή να εκτιναχθεί το 2020 στα 10,2 δισ. ευρώ από 4,3 δισ. που ήταν το 2012 (ακόμη χαμηλότερα θα κλείσει στο τέλος της φετινής χρονιάς), δηλαδή θα ανεβεί στο 4,5% του ΑΕΠ από 2,5% που είναι σήμερα.

Για να γίνει όμως αυτό, οι άνθρωποι του χώρου δεν πιστεύουν ότι αρκεί μόνο και μόνο η μεγάλη υποχώρηση των παροχών της κοινωνικής ασφάλισης: χρειάζονται επιπλέον θεσμικές μεταρρυθμίσεις και ουσιαστικά φορολογικά κίνητρα!

Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις σχετίζονται με τη δυνατότητα εμπλοκής των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στα επαγγελματικά ταμεία (τον αποκαλούμενο και ως δεύτερο πυλώνα), εξέλιξη που κάτω από όρους και προϋποθέσεις φαίνεται να πριμοδοτεί και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος.

Όσο για τα φορολογικά κίνητρα, εκεί τα πράγματα δείχνουν πολύ πιο δύσκολα. Γιατί μπορεί μεν κατά καιρούς ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες να δηλώνουν την ανάγκη της θέσπισης τέτοιων κινήτρων, μπορεί κάτι τέτοιο να φέρνει παράπλευρα οφέλη για την ελληνική οικονομία (πόροι για επενδύσεις), όμως τα μέχρι τώρα δεδομένα όχι μόνο δεν κάνουν λόγο για πρόσθετα κίνητρα στον κλάδο, αλλά παρουσιάζουν και πλήρη κατάργηση όσων προϋπήρχαν!

Έτσι, πολλοί παράγοντες της αγοράς μπορεί να συμφωνούν μεν με τις εκτιμήσεις του κ. Σαρηγεωργίου, αλλά επί του παρόντος επισημαίνουν πως δύσκολα θα δούμε θεσμικές μεταρρυθμίσεις πριν να περάσει το Solvency II και πως ακόμη πιο δύσκολα θα δούμε κάποια ουσιαστικά φορολογικά κίνητρα μέσα στα επόμενα δύο ή τρία χρόνια.