** Δείτε τον αναλυτικό πίνακα με τις αποδόσεις των κατασκευαστικών εταιρειών, στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Πολύ πιο δύσκολο από τη χρονιά που φεύγει προοιωνίζεται το 2010 για τον κλάδο των κατασκευών, αναγκάζοντας τις τεχνικές εταιρείες να προετοιμαστούν για σκληρές «μάχες» και συγκρούσεις άνευ προηγουμένου, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους σε δημόσια έργα και κατ’ επέκταση την επιβίωσή τους.

Τόσο οι μικρές επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες παλεύουν ήδη για να αποφύγουν την κατάρρευση, όσο και οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι που έχουν αρχίσει να αγωνιούν για το μέλλον τους θα επιδιώξουν πάση θυσία να κερδίσουν νέες συμβάσεις από το Δημόσιο ώστε να κρατηθούν στο «παιχνίδι» για όσο διάστημα διαρκέσει η κρίση.

Τη δεδομένη χρονική στιγμή τα δημόσια έργα αποτελούν τη μοναδική σανίδα σωτηρίας για τον κλάδο, καθώς τα μεν ιδιωτικά είναι σχεδόν ανύπαρκτα, τα δε projects αυτοχρηματοδότησης είναι αρκετά δύσκολο να εξασφαλίσουν τραπεζική δανειοδότηση και δεν αποφέρουν άμεσα έσοδα.

Επιπλέον, οι αγορές του εξωτερικού, και ιδιαίτερα εκείνες στις οποίες δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο οι ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις (Βουλγαρία, Ρουμανία, αραβικές χώρες), αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και επομένως δεν αποτελούν ασφαλή λύση.

--- Ο μεγάλος στόχος

Για τον λόγο αυτόν, οι τεχνικές εταιρείες -μεγάλες και μικρές- έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στα δημόσια έργα που θα δημοπρατηθούν στο προσεχές μέλλον στην Ελλάδα και για τα οποία το υπουργείο Υποδομών υποσχέθηκε πως θα έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Εδώ θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η αξία αυτών των δημοσίων έργων υπολογίζεται στο ποσό των 5 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία.
 
Οι επίδοξοι ανάδοχοι, πάντως, θα πρέπει να κάνουν υπομονή για τουλάχιστον έξι μήνες, δηλαδή για όσο χρονικό διάστημα θα απαιτηθεί ώστε να γίνουν οι εξαγγελθείσες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημοσίων έργων.

Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Υποδομών έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία για την τροποποίηση του μειοδοτικού συστήματος επιλογής αναδόχων (κάλεσε τις εργοληπτικές οργανώσεις να υποβάλουν τις προτάσεις τους μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου), με στόχο να έχει θεσμοθετηθεί ένα νέο σύστημα λίγο πριν από το καλοκαίρι. Μέχρι τότε δεν θα διεξάγονται διαγωνισμοί, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις έργων που επείγει να υλοποιηθούν (π.χ. αντιπλημμυρικά).

--- Οι «μεγάλοι»

Στο διάστημα αυτό οι τεχνικές εταιρείες θα προσπαθήσουν να προετοιμαστούν όσο καλύτερα μπορούν για τις «μάχες» που θα ακολουθήσουν, αφού γνωρίζουν ότι η σύγκρουση θα είναι σφοδρή με δεδομένη την έντονη επιθυμία να αναλάβουν δημόσια έργα.

Οι μεγάλοι όμιλοι, παρά το γεγονός ότι διαθέτουν ακόμη ένα σημαντικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων (αν και μειωμένο σε σχέση με το αντίστοιχο ποσό πριν από έναν χρόνο), δεν κρύβουν πως βασική τους επιδίωξη είναι να ενισχύουν περισσότερο το χαρτοφυλάκιο των συμβάσεών τους.

Σημειώνεται πως ο όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ έχει σήμερα ανεκτέλεστο υπόλοιπο 3,5 δισ. ευρώ (από σχεδόν 5 δισ. ευρώ πριν από έναν χρόνο), ο όμιλος J&P Άβαξ έχει να εκτελέσει ακόμη έργα ύψους 2,2 δισ. ευρώ (από 2,9 δισ. ευρώ πέρυσι) και ο όμιλος ΓΕΚΤΕΡΝΑ διαθέτει χαρτοφυλάκιο με έργα αξίας 1,8 δισ. ευρώ (από 2 δισ. ευρώ).

Τα έργα αυτά, με βάση τους τζίρους που εμφανίζουν πλέον οι τρεις μεγαλύτεροι όμιλοι, μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους μόλις για δύο χρόνια, γεγονός που εξηγεί την αγωνία τους σχετικά με την ανάληψη νέων έργων το συντομότερο δυνατόν.

--- Οι «μικροί»

Ασφαλώς το ίδιο επιθυμούν και οι μικρότερες τεχνικές εταιρείες, δεδομένου μάλιστα πως αρκετές από αυτές βρίσκονται ήδη χωρίς αξιόλογο αντικείμενο εργασιών εδώ και καιρό. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις των εταιρειών ΑΤΤΙΚΑΤ, Μοχλός και ΒΙΟΤΕΡ, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των οποίων έχει συρρικνωθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο.

Η συμμετοχή αυτών των επιχειρήσεων στους επικείμενους διαγωνισμούς θεωρείται σίγουρη. Επιπλέον, στη «μάχη» για νέα δημόσια έργα θα ριχτεί και η Μηχανική, καθώς οι επενδύσεις real estate στο εξωτερικό όπου είχε στρέψει την προσοχή της από το 2005 παρουσιάζουν καθυστερήσεις λόγω της κρίσης.

Σημειώνεται πως η Μηχανική απείχε από τις δημοπρατήσεις δημοσίων έργων την προηγούμενη τετραετία, εκτιμώντας ότι τα επίπεδα εκπτώσεων που δίδονταν δεν άφηναν περιθώρια για κέρδη. Το «παρών» στη «μάχη» για τη νέα γενιά δημοσίων έργων εκτιμάται πως θα δώσει και η Intrakat του ομίλου Intacom, η οποία φέτος αναβάθμισε το εργοληπτικό της πτυχίο (από την 6η στην 7η τάξη του ΜΕΕΠ) για να μπορέσει να αποσπάσει μερίδιο αυτών των συμβάσεων.

* Αναδημοσίευση από το 614ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 24-28 Δεκεμβρίου 2009.

** Δείτε τον αναλυτικό πίνακα με τις αποδόσεις των κατασκευαστικών εταιρειών, στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".