Με το σύνθημα «να γίνουμε όλοι Γερμανοί», εκ πρώτης όψεως θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τις αποφάσεις της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, βάζοντας και μια δόση πικρού χιούμορ.

Θα γίνουμε -πρέπει- όλοι Γερμανοί στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, μας είπαν.

Κι έτσι θα υπάρξει η απαραίτητη ομοιογένεια και συνεκτικότητα στην Ένωση, θα πάψει να είναι οικονομικά ανορθόδοξος ο τρόπος με τον οποίο οικοδομήθηκε το κοινό νόμισμα και γενικώς θα πάνε όλα καλά.

Δυστυχώς, η «ευχή» αυτή, αμφιλεγόμενη έτσι κι αλλιώς, απέχει πολύ από το να λύνει τα πραγματικά προβλήματα της ευρωζώνης. Η δημοσιονομική «αρετή» ανάγεται σε ύψιστο αγαθό, χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψιν, για παράδειγμα, ότι η Ιρλανδία, προ της κρίσης των (ιδιωτικών) τραπεζών της, είχε εξαιρετικά δημοσιονομικά στοιχεία.

Για να μη σας κουράζω, ενώ η πολιτική της ευρωπαϊκής «ελίτ» εστιάζει σε θέματα δημοσιονομικά (που ισχύουν βεβαίως στην περίπτωση της Ελλάδας), το κοινό σημείο όλων των χωρών που παρουσιάζουν τώρα μεγάλα προβλήματα δεν είναι το ύψος του χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που είχαν τα προηγούμενα χρόνια.

Είναι οι ανισορροπίες (ελλείμματα) στο ισοζύγιο πληρωμών, όπως πολύ εύστοχα παρουσίασε ο πασίγνωστος Martin Wolf και -στις περισσότερες περιπτώσεις- το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και ισχύος της οικονομίας.

Βέβαια, η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι πολύ πιο δύσκολη τόσο πολιτικά όσο και διαδικαστικά για όλους τους εμπλεκομένους. Για να το πούμε όμως απλά, υπάρχουν δύο λύσεις στο πλαίσιο μιας νομισματικής ένωσης.

Ή θα γίνουμε όλοι Γερμανοί, όχι μόνο από δημοσιονομική πλευρά, αλλά και σε επίπεδο διεθνούς ανταγωνιστικότητας -κάτι που σήμερα μοιάζει με θαύμα- ή θα πρέπει (για να μην… πεινάσουμε) να γίνονται μεταφορές πόρων από τα πιο ισχυρά κράτη στα λιγότερο ισχυρά, έως ότου κλείσει η ψαλίδα.

Που σημαίνει ότι η ευρωζώνη δεν θα πρέπει να γίνει απλώς μια δημοσιονομική ένωση, όπως προωθείται αυτό το διάστημα, αλλά μια ένωση μεταφοράς πόρων (transfer union), όπως είναι για παράδειγμα οι… Ηνωμένες Πολιτείες.

Το θέμα αυτό, όμως, της μεταφοράς πόρων, είναι «ταμπού» για τους ψηφοφόρους όλων σχεδόν των ισχυρών κρατών, που τα τελευταία χρόνια λόγω παγκοσμιοποίησης έχουν σφίξει πολύ το ζωνάρι και πιστεύουν (ίσως όχι τόσο άδικα στην περίπτωσή μας) ότι θα χαρίζουν λεφτά στους «άσωτους» Νότιους.

Στο άμεσο μέλλον, λοιπόν, δεν φαίνεται να υπάρχει περιθώριο για μεταφορές πόρων.

Πού καταλήγουμε: στο ότι οι αποφάσεις της Συνόδου λένε το εξής απλό και δυσάρεστο:

Ότι θα πρέπει να γίνουμε όλοι… «φτωχογερμανοί».

Να ζούμε ανάλογα με τις «δυνατότητές» μας, που όμως, λόγω του κοινού νομίσματος (που δεν μας παρέχει το όπλο της υποτίμησης) και της διαφοράς στην ανταγωνιστικότητα θα είναι πολύ περιορισμένες.

Τουλάχιστον έως ότου καταφέρουμε να κάνουμε μόνοι μας άλματα στην οργάνωση της παραγωγής, στην παιδεία, στη δικαιοσύνη, στην καινοτομία, στη διάρθρωση της οικονομίας σε τομείς με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Δυστυχώς, για τούτα τα καυτά ζητήματα, που δεν λύνονται στο άψε-σβήσε, αλλά πράγματι θα αποτελούσαν βιώσιμη μεσομακροπρόθεσμη λύση στο ελληνικό πρόβλημα, ελάχιστες προσπάθειες καταβάλλονται από την κυβέρνηση και τους «σοφούς» εταίρους μας.

Γι' αυτό και τα προβλήματα δεν θα τελειώσουν. Ούτε στην Ελλάδα, ούτε όμως και στην υπόλοιπη ευρωζώνη.