Ο καταιγισμός συλλήψεων επιχειρηματιών το τελευταίο διάστημα, με αιτία τα χρέη προς το Δημόσιο, αναντίρρητα έχει δημιουργήσει ευνοϊκή αίσθηση στην κοινή γνώμη.

Έχει ενισχύσει το λεγόμενο «περί δικαίου αίσθημα», ενώ σε περιπτώσεις όπου τα ονόματα είναι πολύ γνωστά, λόγω είτε παλαιότερης επιχειρηματικής και «μιντιακής» επιρροής είτε «κοσμικής ζωής», ικανοποιεί και άλλα -μάλλον λιγότερο υψιπετή- στοιχεία της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας.

Ασφαλώς η κινητοποίηση του κράτους απέναντι στους οφειλέτες είναι απαραίτητη.
Ουδείς μπορεί να υποστηρίξει ότι καλύτερο θα ήταν να παραμείνουμε στο σαθρό καθεστώς που επιτρέπει σε κάποιους «ισχυρούς» να παραβαίνουν ατιμώρητα τους νόμους.

Ωστόσο, η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την αδικία, τον παραδειγματισμό και τη διαπόμπευση, είναι δυστυχώς εξαιρετικά λεπτή, όπως λεπτή είναι πολλές φορές κι η διαφορά στις ενέργειες που αποσκοπούν στο αποτέλεσμα, κι απλώς επιφέρουν δημοσιότητα - και σε εκείνες που αποσκοπούν μόνο στη δημοσιότητα.

Να εξηγήσω όμως τι εννοώ: Οι πληροφορίες από τη δικαστική συνέχεια των υποθέσεων που μας απασχολούν δείχνουν ότι οι συλληφθέντες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

-Σε εκείνους που κατηγορούνται για κακούργημα και λαμβάνουν τις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος για τη συνέχεια της δικαστικής διαδικασίας. Η πορεία αυτών των υποθέσεων θα ξεκαθαρίσει στο μέλλον - και τότε θα κριθεί το αποτέλεσμα.

-Σε εκείνους που κατηγορούνται για πλημμέλημα και δικάζονται με διαδικασίες αυτοφώρου. Στις περιπτώσεις αυτές, ανάλογα και με το παρελθόν της υπόθεσης (π.χ. αν η εταιρία έχει πτωχεύσει), το σύνηθες είναι η καταδίκη σε μια μετατρέψιμη ποινή που εξαγοράζεται.

Παραδείγματος χάριν, για μια υπόθεση οφειλών, η οποία μαζί με τις (συνήθως ιλιγγιώδεις) προσαυξήσεις ανέρχεται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, ο καταδικασθείς μπορεί να εξαγοράσει την ποινή του πληρώνοντας… 10.000 ευρώ.

Η διαπόμπευση, όμως, μένει, όπως και η ρετσινιά στο ποινικό μητρώο. Όχι μόνο για εκείνους που το αξίζουν, αλλά και για όσους απλώς βρέθηκαν σε αδυναμία.

Ζούμε σε εποχή σκληρή, θα πείτε. Και τέτοιες εποχές, μαζί με τα ξερά καίγονται δυστυχώς και μερικά χλωρά.

Τι γίνεται, όμως, όταν ο κατηγορούμενος χρωστάει στο Δημόσιο, αλλά και το Δημόσιο χρωστάει σε εκείνον; Η περίπτωση αυτή δεν είναι πλέον καθόλου ασυνήθιστη, καθώς ο δημόσιος τομέας έχει αναχθεί τα τελευταία δύο χρόνια στον μεγαλύτερο «μπαταχτσή» της αγοράς.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ουδείς τρόπος υπάρχει για τον επιχειρηματία-πολίτη να ασκήσει τα δικαιώματά του. Απέναντί του έχει «το κράτος» και όλοι στην πράξη γνωρίζουν «πώς λειτουργεί το σύστημα».

Τι συμβαίνει γενικότερα με εκείνες τις περιπτώσεις επιχειρήσεων που είτε επειδή είναι εξαγωγικές περιμένουν εναγωνίως την επιστροφή του ΦΠΑ για να πληρώσουν εργαζόμενους και υποχρεώσεις, είτε ως προμηθευτές πασχίζουν να μην κλείσουν έως ότου πληρωθούν;

Κι εδώ «το κράτος» ορθώνει το ανάστημά του, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην αγορά και στην ανεργία.

Η δικαιοσύνη όμως δεν πρέπει να εφαρμόζεται προς μία και μόνο κατεύθυνση.

Σε ένα ευνομούμενο κράτος, θα πρέπει να υφίστανται συνέπειες και οι εκπρόσωποι του Δημοσίου. Ιδίως δε όταν οι ευθύνες φτάνουν ψηλά, σε πολιτικό επίπεδο.

Προς το παρόν, αυτό δεν συμβαίνει. Τουναντίον, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ασυλία διαιωνίζεται.

Γι' αυτό και φοβάμαι ότι η κινητοποίηση των κρατικών υπηρεσιών απέναντι στους επιχειρηματίες δεν οφείλεται τόσο στην υπαρκτή ανάγκη «βάθυνσης του κράτους δικαίου», όσο σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης προς κάποιους «εύκολους» στόχους.