Η έρευνα της Grant Τhornton σε 8.000 ελληνικές επιχειρήσεις, που δημοσιοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, περιλαμβάνει ορισμένα εξαιρετικά ενδιαφέροντα αλλά και δυσάρεστα στοιχεία, τα οποία δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητα.
Κορυφαίο μεταξύ αυτών, κατά την άποψη του υπογράφοντος, είναι η έλλειψη εκσυγχρονισμού στην επιχειρηματική «κουλτούρα», διότι όπως είναι προφανές, αν μια επιχείρηση επιμένει σε παραδοσιακές πρακτικές λειτουργίας και σε ξεπερασμένες αντιλήψεις, δύσκολα μπορεί να «κατανοήσει», να υιοθετήσει και άρα να εφαρμόσει αποτελεσματικά καινοτομίες, στο φάσμα των δραστηριοτήτων της. Διόλου παράξενο λοιπόν, που τόσο η καινοτομία όσο και η επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και δυναμικό εμφανίζονται χαμηλά στην κλίμακα προτεραιοτήτων της πλειονότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ακόμη και μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, δεν μπορεί όμως παρά να προκαλέσει αίσθηση το γεγονός ότι μόλις το... 11% των ερωτηθέντων προτάσσει ως προτεραιότητα τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σε μια περίοδο που είναι πια ολοφάνερο ότι η ψηφιακή τεχνολογία φέρνει επαναστατικές μεταβολές σχεδόν σε όλους τους κλάδους, από το εμπόριο και τις μεταφορές, ως και τη μαζική παραγωγή βιομηχανικών αγαθών.
Εξίσου εντυπωσιακό είναι ότι μόλις 3 στις 10 θέτουν ως προτεραιότητα επενδυτικές στρατηγικές για την ανάπτυξή τους, δηλαδή στρατηγικές που να περιλαμβάνουν την ανάπτυξη νέων προϊόντων, τη διείσδυση σε νέες αγορές, ή και τις εξαγορές.
Αντιθέτως, η πλειονότητα δείχνει να στηρίζεται περισσότερο σε κινήσεις περιορισμού κόστους και εξορθολογισμού εσωτερικών λειτουργιών, δηλαδή στη λεγόμενη «εσωστρεφή ανάπτυξη», γεγονός που κατά την έκθεση οφείλεται εν μέρει στο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, λόγω της πολυετούς κρίσης, έμαθαν/συνήθισαν να λειτουργούν σε συνθήκες έλλειψης χρηματοδότησης.
Τα ελαφρυντικά για τις τάσεις και τα χαρακτηριστικά που παρουσιάζει η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων δεν είναι λίγα. Υψηλή φορολογία που, σύμφωνα με την έκθεση, φτάνει πρακτικά στο 60% των κερδών, συχνά οριακή λειτουργία από πλευράς ρευστότητας και κερδοφορίας, έντονος ανταγωνισμός σε επίπεδο τιμών, ανύπαρκτη τις περισσότερες φορές κρατική αρωγή, μεγάλη γραφειοκρατία και πολλά άλλα.
Εντούτοις, τα ελαφρυντικά δεν αλλάζουν το αποτέλεσμα. Κι αυτό που μετράει στον επιχειρηματικό κόσμο είναι πάντα το αποτέλεσμα. Όχι οι δικαιολογίες.
Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με την έρευνα της Grant Τhornton, oι εταιρείες με αναπτυξιακή δυναμική πέτυχαν το 2017 αύξηση πωλήσεών τους κατά 12% και κερδοφορίας κατά 17%. Επιπρόσθετα, αύξησαν τα ίδια κεφάλαιά τους κατά 9% και εξασφάλισαν επιπλέον δανειακή χρηματοδότηση κατά 5%. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις οι οποίες στερούνται ανάπτυξης, ανεξάρτητα από τη χρηματοοικονομική τους υγεία, μείωσαν τόσο τις πωλήσεις όσο και τη λειτουργική κερδοφορία τους, κατά 2% και 14% αντίστοιχα.
H τακτική του περιορισμού κόστους και του εξορθολογισμού δραστηριοτήτων είναι συχνά αναγκαία, για ένα χρονικό διάστημα, προκειμένου να επέλθει προσαρμογή στα δεδομένα της εκάστοτε κρίσης, είτε αυτή είναι γενικευμένη είτε αφορά τις συνθήκες λειτουργίας μιας συγκεκριμένης εταιρείας.
Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν αποτελεί «συνταγή» μακροχρόνιας επιβίωσης. Από ένα σημείο και μετά, ιδίως ο περιορισμός στα κόστη σταματά να αφορά το «λίπος» μιας επιχείρησης και επιδρά σε μυς και κόκαλα, ακρωτηριάζοντας όχι μόνο τις τρέχουσες αλλά και τις μελλοντικές της δυνατότητες.
Γι' αυτό άλλωστε, εδώ και δεκαετίες, έχει επικρατήσει στον επιχειρηματικό κόσμο το ρητό «ό,τι δεν αναπτύσσεται πεθαίνει». Κι αν αυτό ίσχυε στο παρελθόν, ισχύει ακόμη περισσότερο στο παρόν και ιδίως στο μέλλον, καθώς τόσο οι τεχνολογικές μεταβολές όσο και οι γενικότερες αλλαγές στο ευρύτερο περιβάλλον των επιχειρήσεων συντελούνται με επιταχυνόμενους ρυθμούς.
Δυστυχώς, η έρευνα, παρά τα επιμέρους ενθαρρυντικά στοιχεία, καταγράφει εντέλει την ανησυχητική «εσωστρέφεια» της πλειονότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και την προσκόλληση στο παρελθόν, όταν γύρω μας, ανά τον κόσμο, συντελείται η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, που παρά το όνομά της δεν αφορά μόνο τη βιομηχανία αλλά συνολικά την επιχειρηματικότητα και την κοινωνία την ίδια.
Το τρένο έχει ήδη φύγει από τον σταθμό.