Η υπόθεση με τα POS των τραπεζών που χρησιμοποιούνταν σωρηδόν για πωλήσεις ακινήτων σε Κινέζους αγοραστές, παρακάμπτοντας τους μηχανισμούς της Κίνας για την εξαγωγή κεφαλαίων, ήρθε να συμπληρώσει ως… κερασάκι τη δυσφήμηση της ελληνικής αγοράς στα μάτια των ξένων επενδυτών, που ήδη παρακολουθούσαν το σκάνδαλο μεγατόνων της Folli Follie, αλλά και τη «θολή» υπόθεση με το restatement των λογιστικών της ΔΕΗ.
Για όσους παρακολουθούν την υπόθεση με τα POS, προκύπτει ότι «όλα ήταν μέλι-γάλα» έως ότου υπήρξε η διαμαρτυρία -και η σχετική ενημέρωση- από την πλευρά του κινεζικού κράτους. Με άλλα λόγια, το βασικό θέμα που έφερε την ιστορία στο προσκήνιο ήταν η παράβαση των κινεζικών capital controls.
Είναι όμως έτσι; Αφορά η υπόθεση απλώς την -εκούσια ή ακούσια- «παράκαμψη» των διατάξεων τρίτου κράτους; Ή μήπως τα πράγματα είναι πιο σοβαρά;
Στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας, όπου ήδη ανακοινώθηκε η καρατόμηση ενός ιδιαίτερα υψηλόβαθμου στελέχους, της κας Νέλλης Τζάκου, Γενικής Διευθύντριας Λιανικής Τραπεζικής, η ανεπίσημη αιτιολόγηση της παραίτησης αφορά, μαθαίνουμε, την… «παράβαση εσωτερικών κανονισμών». Διότι, λέει, απλά δεν ενημέρωσε την ιεραρχία για την επιστολή του επόπτη (της ΤτΕ) για τα POS κι όχι για κάποιον άλλο, περισσότερο ουσιαστικό λόγο. Για… παρωνυχίδες αντίστοιχου τύπου, υποστηρίζεται ότι θα καρατομηθούν κι ορισμένα ακόμη στελέχη, χαμηλότερου επιπέδου.
Με λίγα λόγια, γίνεται μια προσπάθεια να παρουσιαστεί ότι δεν συνέβη κάτι ιδιαίτερα επιλήψιμο κι ότι οι τράπεζες, εντέλει, κερδισμένες ήταν από την πληθώρα συναλλαγών που πέρναγαν από τα POS.
Για το τελευταίο ουδείς έχει αντίρρηση. Οι συναλλαγές έφερναν έσοδα από προμήθειες. Όμως, όλοι ζούμε στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, γνωρίζουμε πως υψηλόβαθμα στελέχη δεν καρατομούνται με συνοπτικές διαδικασίες για… ψύλλου πήδημα, ενώ τα όσα λέγονται από την πλευρά των τραπεζών ΔΕΝ απαντούν στα εξής ερωτήματα:
1. Πώς έφευγαν τα POS από την Ελλάδα και πήγαιναν στην Κίνα; Με γνώση των τραπεζών, όπως ισχυρίζεται ο κ. Παπαευαγγέλου; Ή χωρίς; Αν πήγαιναν με γνώση των τραπεζών, τι σκοπό υποτίθεται ότι θα εξυπηρετούσαν στην Κίνα; Αν πήγαιναν… από μόνα τους, ποιες διαδικασίες έχουν οι τράπεζες για να γνωρίζουν πού βρίσκονται τα POS που πουλάνε;
2. Πώς πέρναγε τέτοια πληθώρα συναλλαγών, μέσα από τα POS, συναλλαγών επαναλαμβανόμενων και σημαντικού ύψους, από τα ίδια πρόσωπα (καθώς σπίτια δεν αγοράζονται με πενταροδεκάρες), χωρίς να «χτυπάνε καμπανάκια» στο εσωτερικό των τραπεζών;
3. Μεγάλο μέρος των χρημάτων κατέληγε τελικά στην αγορά ακινήτων, με πωλήτριες τις τράπεζες. Κατά πόσον έχει διερευνηθεί εσωτερικά, εάν τα ακίνητα αυτά άλλαζαν χέρια στις αναγραφόμενες τιμές συμβολαίου κι όχι σε άλλες, ώστε να προκύπτουν και προμήθειες για κάποια πρόσωπα;
Υπάρχει ενδεχόμενο η υπόθεση να μην εξαντλείται στην τυπική παράκαμψη κάποιων διατάξεων, μέσω των POS, αλλά να έχει περισσότερο δυσάρεστες όψεις;
Προφανώς όλα τα θέματα, περιλαμβανομένου και του ξεπλύματος «βρώμικου χρήματος», θα εξεταστούν στην πορεία από τις εισαγγελικές αρχές. Ωστόσο είναι καταφανές ότι ήδη έχουμε ένα ακόμη πλήγμα, όχι απλά στην αξιοπιστία της ελληνικής επιχειρηματικότητας αλλά και στην αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος.
Το να πέσουν μερικά κεφάλια, με τον γνωστό... διπλωματικό τρόπο, δυστυχώς δεν αρκεί, εδώ που έχουμε φτάσει, για να αποκατασταθεί το πλήγμα. Πρέπει κάποια στιγμή να δούμε το πιο μεγάλο θέμα: Γιατί ορισμένα φαινόμενα δεν προλαμβάνονται αλλά αντιμετωπίζονται εκ των υστέρων; Ποιες διαδικασίες λείπουν;
Καλό θα ήταν, λοιπόν, οι τράπεζες που ενεπλάκησαν στην υπόθεση αυτή να μιλήσουν καθαρά για το τι έχει συμβεί -και γιατί. Διότι η εντύπωση που αρχίζει να κυριαρχεί στο εξωτερικό είναι ότι ακόμη και μετά τα όσα μεσολάβησαν, στα χρόνια των μνημονίων, ακόμη «μπάτε σκύλοι αλέστε» είμαστε!