Οι θεωρητικοί της πολιτικής θα μπορούσαν να συζητούν επί ώρες για τα αίτια, αυτό όμως που έχει σημασία είναι το αποτέλεσμα. Οι εκφραστές των πολιτικών που κυριάρχησαν στη Δύση κατά τα τέλη του 20ού αιώνα βρίσκονται σε υποχώρηση.
Το τελευταίο κρούσμα ήρθε χθες στο γερμανικό κρατίδιο της Εσσης, σε συνέχεια μια περίπου αντίστοιχης ήττας στη Βαυαρία. Πρόκειται για συντριβή των δύο κάποτε σχεδόν ολοκληρωτικά κυρίαρχων πολιτικών σχηματισμών, την ώρα μάλιστα που από κοινού χριστιανοκοινωνιστές και σοσιαλδημοκράτες κατέχουν την εξουσία!
Πρόσφατα αναφερθήκαμε στην άποψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στην κανονονικότητα που ξέραμε κι απ' ό,τι φαίνεται, ακριβώς έτσι έχουν τα πράγματα. Είτε πρόκειται για τη Γερμανία, είτε για την Ιταλία, είτε για τις ΗΠΑ, είτε για χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, τα φαινόμενα είναι παραπλήσια και δείχνουν ότι βρισκόμαστε πλέον σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο, μια νέα πραγματικότητα, με κυρίαρχο κοινό σημείο την αμφισβήτηση των «κατεστημένων» πολιτικών σχηματισμών, από ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα της εκάστοτε κοινωνίας.
Ωστόσο, μέσα από αυτή τη διαδικασία υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες και σε υπερεθνικό επίπεδο καθώς ολοένα και περισσότερο τα διαφορετικά κράτη γυρίζουν την πλάτη σε σχεδιασμούς δεκαετιών, εισερχόμενα σε έναν κύκλο επαναπροσδιορισμού του «εθνικού συμφέροντος».
Είτε πρόκειται για τις ΗΠΑ, τον θεμελιωτή της παγκοσμιοποίησης που τώρα σταδιακά την απαρνείται, είτε πρόκειται για τη στάση των ευρωσκεπτικιστών στην Ιταλία (όπου έγιναν κυβέρνηση) και στη Γερμανία (όπου η ενίσχυση της εκλογικής ισχύος τους αυξάνει ολοένα την επιρροή τους, διαμορφώνοντας έτσι την πολιτική ατζέντα). Κι αυτό σιγά σιγά (μαζί με παράγοντες που αφορούν άλλες χώρες του κόσμου) απειλεί να ξεθεμελιώσει το διεθνές τοπίο, με το οποίο ζήσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες.
Στο ίδιο πλαίσιο, το ερώτημα δεν είναι πλέον αν εμείς θα είμαστε μέλος της Ευρωζώνης, διότι «στραβά αρμενίζουμε», αλλά για πόσο θα… υπάρχει ευρωζώνη, τουλάχιστον με τη μορφή που την ξέρουμε, για να είμαστε μέλη της! Διότι εάν οι τάσεις αυτές συνεχιστούν κι ενισχυθούν το επόμενο διάστημα, ενόψει αφενός της «κόντρας» με την Ιταλία, κι αφετέρου και της διενέργειας εξαιρετικά κρίσιμων -όπως αποδεικνύεται-ευρωεκλογών τον προσεχή Μάιο, πολλά μπορεί να αλλάξουν δραματικά.
Οι απανωτές κρίσεις (τραπεζικές χρεοκοπίες, κρατικά χρέη, τρομοκρατία, μεταναστευτικό κ.λπ.) και η αβεβαιότητα για το μέλλον κούρασαν τις κοινωνίες, κάνοντάς τες να αναζητούν λύση στις πολιτικές αλλαγές.
Ακόμη κι όταν οι φορείς αυτών των αλλαγών δεν καλύπτουν ούτε ουσιώδη εχέγγυα αξιοπιστίας. Μάλιστα ορισμένες φορές, για λόγους ψυχολογικούς, ισχύει το αντίστροφο!
Όσο περισσότερο εύπεπτες, ευχάριστες και απλοϊκές (και άρα εκτός πραγματικότητας στην πράξη) είναι αυτές οι λύσεις, τόσο μεγαλύτερη η απήχηση, αρκεί να συνοδεύονται από τα σωστά τσιτάτα και συνθήματα, που «χαϊδεύουν» τα αυτιά του κοινού.
Δεν πρέπει όμως να μπερδεύουμε τις ανάγκες με τις λύσεις. Οι κοινωνίες δεν έχουν «άδικο». Που σημαίνει ότι τα προβλήματα που νιώθουν, είναι υπαρκτά και μεγάλα. Άρα, όσο το «σύστημα» αρνείται να αλλάξει δραστικά και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, περιοριζόμενο στην κριτική των αντιπάλων του, τόσο εκείνοι θα ενισχύονται, ώσπου να το ανατρέψουν.
ΥΓ: Το κλίμα αυτό αφορά ιδιαιτέρως και την Ελλάδα. Αφενός, επειδή η προσπάθεια της χώρας να εξέλθει από την κρίση επηρεάζεται άμεσα και έμμεσα από αυτούς τους εξωγενείς παράγοντες, κι αφετέρου, όπως φάνηκε και με την υπόθεση του «Μακεδονικού», διότι η κοινωνία μας δεν είναι «άτρωτη» σε αντίστοιχα φαινόμενα.