Μια απλή ανάγνωση της πρόσφατης ανάλυσης της αμερικανικής Stratfor με τίτλο «Η θέση της Τουρκίας μετά την Αφρίν», που προέβλεψε την πτώση της πόλης και φιλοξένησε το Euro2day.gr στο πλαίσιο της συνεργασίας του με την εταιρία γεωστρατηγικού Intelligence, αρκεί για να αντιληφθεί ο αναγνώστης ότι η γειτονική μας χώρα έχει εμπλακεί σε πολύ ευρύτερες περιπέτειες, απ' ό,τι συνιστούν οι προκλήσεις της εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου.
Από την πλευρά της Τουρκίας, η εισβολή στο συριακό έδαφος, εναντίων των Κούρδων, συνιστά εφαρμογή του δόγματος «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση». Η διαρκώς στενότερη προσέγγιση των Αμερικανών με τους Κούρδους, στη Συρία και στο Ιράκ (καθώς αποτελούν πλέον ίσως τον μοναδικό αξιόπιστο σύμμαχο στην περιοχή), που κορυφώθηκε με τις ατυχείς δηλώσεις περί σχηματισμού κουρδικού στρατού (!) δυνάμεως 35.000 ανδρών, ανησυχεί σφόδρα την Τουρκία, που έχει να αντιμετωπίσει τις κουρδικές αλυτρωτικές επιδιώξεις μέσα στο έδαφός της.
Ευρύτερα, το ενδεχόμενο σχηματισμού ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στα σύνορά της, ενός κράτους που θα απλώνεται σε εδάφη τόσο της Συρίας όσο και του Ιράκ, περιλαμβάνοντας και τα πετρέλαια της Μοσούλης, αποτελεί πραγματικό εφιάλτη για τον Ερντογάν αλλά και ευρύτερα για τα τουρκικά συμφέροντα.
Ωστόσο, μέσα στο τεράστιο χωνευτήρι αντικρουόμενων συμφερόντων της Μέσης Ανατολής, η εισβολή της Τουρκίας, όπως φαίνεται και από την ανάλυση, ενοχλεί σφόδρα τους λοιπούς «ενδιαφερόμενους» παίκτες. Τη Σαουδική Αραβία, βασικό «υπέρμαχο» των σουνητικών, αραβικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και το Ιράν, που προωθεί τα δικά του, σιιτικά συμφέροντα.
Κατά συνέπεια, θα ήταν ολέθριο λάθος να θεωρήσει κάποιος ότι η προέλαση της Τουρκίας στη Συρία, μικρή σε έκταση προς το παρόν, αφορά μόνον τους Κούρδους και μπορεί εύκολα να καταστεί νικηφόρα από στρατηγικής κι όχι απλά από τακτικής απόψεως.
Στην πράξη, μη έχοντας πολλές επιλογές, κατόπιν της σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ - Κούρδων, η Τουρκία «μπήκε δυναμικά» σε ένα παιχνίδι εξαιρετικά σύνθετο, που συνδέεται άμεσα αφενός με το μέλλον της σημερινής Συρίας και του Ιράκ, κι αφετέρου με τις ισορροπίες δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή, εμπλέκοντας ένα κουβάρι από ντόπιους και διεθνείς παίκτες, μεταξύ των οποίων και τη Ρωσία, που υποστηρίζει τον Άσαντ.
Υπό αυτό το πρίμα, τα όσα συμβαίνουν δυτικά της Τουρκίας δεν μπορούν παρά να ερμηνευθούν κυρίως ως «επίδειξη δυνάμεως», με κύριο αποδέκτη τον έως πρότινος στενότερο σύμμαχο της Τουρκίας, δηλαδή τις ΗΠΑ, αλλά και την Ευρώπη, έναντι της οποίας η γειτονική μας χώρα διαθέτει και το όπλο της μεταναστευτικής ροής, όπως έσπευσε να υπενθυμίσει ο Ερντογάν.
Εν ολίγοις, η Τουρκία «υπενθυμίζει» όπως επισημάναμε και σε προηγούμενο σχόλιο, το μέγεθος και τη στρατιωτική ισχύ της, τη δυνατότητά της να αποσταθεροποιεί κατά βούληση την ευρύτερη περιοχή, έμμεσα ακόμη και την Ευρώπη, προκειμένου να αποσπάσει ευνοϊκότερη «θέση στο τραπέζι» τόσο στη «μοιρασιά» συμφερόντων σε Συρία και Ιράκ, όσο και στη διαπραγμάτευση σε ευρύτερα ζητήματα ενδιαφέροντός της.
Πρόκειται για επικίνδυνο «παιχνίδι», στο οποίο όμως υπάρχει και μια άλλη, ειδικότερη διάσταση. Το θέμα των ΑΟΖ, καθώς η πολιτική «κανονιοφόρων» που ακολουθεί, παρεμποδίζοντας την εκμετάλλευση της κυπριακής ΑΟΖ, θα ήταν μάλλον εσφαλμένο να συνδεθεί αποκλειστικά με τα ευρύτερα ζητήματα της Τουρκίας.
Στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει αυτοτελές αντίκρισμα για την πολιτική της Τουρκίας. Αφενός, η διεκδίκηση ρόλου για την τουρκική πλευρά στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Κύπρου κι αφετέρου, η αποστολή σαφούς μηνύματος περί «συνιδιοκτησίας» τυχόν ανάλογων κοιτασμάτων στο Αιγαίο.
Εδώ ίσως κρύβεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος σφοδρού επεισοδίου, καθώς η «πολιτική των κανονιοφόρων» που ακολουθήθηκε πολύ πρόσφατα έναντι του ιταλικού πλωτού γεωτρύπανου δημιουργεί το εύλογο ερώτημα, τι θα συμβεί όταν αντίστοιχες κινήσεις γίνουν από αμερικανικών συμφερόντων εταιρία, κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί σύντομα, εντός του 2018 (σ.σ. η ExxonMobil έχει ήδη ερευνητικό πλοίο -και όχι γεωτρύπανο- στο οικόπεδο 10 της ΑΟΖ).
Θα έχει την ευχέρεια να οπισθοχωρήσει τότε ο «σουλτάνος» Ερντογάν, χωρίς να θρυμματίσει την εικόνα του ισχυρού εθνικιστή ηγέτη που προσπαθεί να εδραιώσει στο εσωτερικό της χώρας του; Θα επιχειρήσει μήπως να ακολουθήσει την ίδια πολιτική θαλάσσιου μπλόκου κι απέναντι σε αμερικανικά πλοία, ρισκάροντας ένα επεισόδιο με τον 6ο στόλο;
Ή θα προσπαθήσει να καθυστερήσει -ακόμη και να ματαιώσει- την έλευση τέτοιου είδους γεγονότων, αυξάνοντας στο μεταξύ κατά κόρον την «εξαγωγή ανασφάλειας» προς τη δυτική πλευρά;
Ερωτήματα που, δυστυχώς, μόνο ο χρόνος μπορεί να απαντήσει πειστικά.