Στη σημερινή συγκυρία, όπου αρκετοί οικονομικοί δείκτες ανακάμπτουν, ενώ η χώρα ετοιμάζεται να εξέλθει από τα προγράμματα των προηγούμενων ετών, η επισήμανση εκ μέρους του ΣΕΒ για την ανάγκη χορήγησης κινήτρων που θα προωθήσουν τις συγχωνεύσεις και εξαγορές δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη.
Η χορήγηση κινήτρων για συνενώσεις (με τη μορφή π.χ. φορολογικών ελαφρύνσεων, αυξημένων αποσβέσεων κ.λπ.) μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο, όχι μόνο στην αύξηση του μέσου μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων, κίνηση που συνδέεται άμεσα με την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της παραγωγικότητας (λόγω των οικονομιών κλίμακας), αλλά και στην αναδιάρθρωση και εξυγίανση πολλών τομέων δραστηριότητας.
Ειδικά το δεύτερο δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ούτε από τους θεσμούς, καθώς όλοι οι αρμόδιοι γνωρίζουν πλέον όχι μόνο τον τεράστιο αριθμό των επιχειρηματικών δανείων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, αλλά και το ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα στενάζει κάτω από το βάρος πολυετών συσσωρευμένων ζημιών ύψους… 85 δισ. ευρώ, εξαιρουμένων μάλιστα των εταιριών του χρηματοοικονομικού τομέα!
Εξίσου σημαντική όμως είναι και η χορήγηση κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές μεταξύ υγειών και δυναμικών επιχειρήσεων.
Ενδεχομένως ορισμένοι στην κυβέρνηση αλλά και στην αντιπολίτευση να μη βλέπουν με «καλό μάτι» τη συνειδητή διευκόλυνση τέτοιου είδους συνενώσεων, επηρεασμένοι από τη γνωστή στην Ελλάδα λογική της «μικρομεσαίας» επιχειρηματικότητας (που έχει εξαιρετικά μικρό μέγεθος για τα διεθνή δεδομένα) και του «είμαι αφεντικό του εαυτού μου».
Το γεγονός όμως είναι ότι εντός των πλαισίων της παγκοσμιοποίησης, είναι δύσκολο για την Ελλάδα να αυξήσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά της, εάν δεν αυξήσει το μέσο μέγεθος των επιχειρήσεών της. Άλλωστε, η ενίσχυση των συνενώσεων και των εξαγορών ουδόλως αντιστρατεύεται οιαδήποτε πρόθεση ενίσχυσης της μικρής επιχειρηματικότητας, μέσω της παροχής ανάλογων κινήτρων. Τουναντίον, θα ήταν ευχής έργο, αν στην Ελλάδα άνθιζε και η μικρή επιχειρηματικότητα σε τομείς αιχμής (κι όχι απλά στο γνωστό «καταναλωτικό» πολύπτυχο της παροχής υπηρεσιών), αλλά και η συνένωση επιχειρήσεων που για διάφορους λόγους αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν την ανάπτυξή τους και την εκμετάλλευση ευκαιριών, ενεργώντας κατά μόνας.
Τέλος, δεν θα πρέπει να κρύψουμε ότι η παροχή κινήτρων που παράγουν άμεσο και εύληπτο οικονομικό αποτέλεσμα θα παίξει ρόλο και στην καταπολέμηση ενός άλλου, «αφανούς» παράγοντα, που οδηγεί στον συστηματικά μικρό αριθμό συνενώσεων στην Ελλάδα. Στη νοοτροπία του Έλληνα επιχειρηματία που συχνά, έστω και υποσυνείδητα, ασπάζεται το «καλύτερα πρώτος στο χωριό παρά δεύτερος στην πόλη».
Είτε πρόκειται για καθαρόαιμο εγωισμό, είτε για αδυναμία συνεργασίας με ισότιμους συνεργάτες, είτε για κοντόφθαλμες λογικές του τύπου «ποιος θα ρίξει τον άλλο», η αλήθεια είναι ότι υπάρχει έλλειμμα συνεργατικής κουλτούρας, μεταξύ των -πολύ συχνά αυτοδημιούργητων- Ελλήνων επιχειρηματιών.
Όταν πολλοί εξ αυτών διστάζουν ακόμη και να απαρνηθούν τον «οικογενειακό» χαρακτήρα των εταιριών τους, παρότι οι βλέψεις και το μέγεθός τους επιτάσσουν οργανωτικές και διοικητικές αλλαγές, είναι εύλογο ότι δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο να συνδιοικήσουν και να αποφασίζουν συλλογικά με κάποιους νέους συμμετόχους.
Υπό το πρίσμα όλων των ανωτέρω, η έλλειψη συγκεκριμένων και «γενναίων» κινήτρων που θα ενισχύσουν τις συνενώσεις εταιριών αναδεικνύεται ως ένα από τα κορυφαία προαπαιτούμενα ταχείας επανεκκίνησης της οικονομίας κι αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων, μέσα στο πλαίσιο του νέου, «διεθνώς ανταγωνιστικού» μοντέλου ανάπτυξης που (τουλάχιστον στα λόγια) όλοι οι αρμόδιοι, περιλαμβανομένης και της παρούσας κυβέρνησης, φαίνεται να έχουν αγκαλιάσει.
Αν όχι τώρα, λοιπόν, τότε… πότε;