Παρά τους υψηλούς τόνους που είχαν προηγηθεί, η συζήτηση στη Βουλή περί διαφθοράς, διαπλοκής και Δικαιοσύνης, αποδείχτηκε μάλλον… άσφαιρη. Συγκλονιστικές αποκαλύψεις δεν υπήρξαν και πέρα από την εξαγγελία της κυβέρνησης για τη διερεύνηση των δανείων σε κόμματα και ΜΜΕ, δεν υπήρξαν αποφάσεις που να οδηγούν στο σημαντικότερο ζητούμενο:
Ότι τα φαινόμενα του παρελθόντος δεν θα επαναληφθούν και στο μέλλον.
Οι αψιμαχίες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για το αν εκείνοι ή οι «άλλοι» έκαναν περισσότερες ατασθαλίες, τότε ή τώρα, παρότι προς το παρόν αποτελούν προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης για μια κυβέρνηση που δεν έχει ακόμη «παρελθόν», ουδέν προσφέρουν στη χώρα.
Τουναντίον, αποτελούν ένα κοινοβουλευτικό «ξεκατίνιασμα», που στο τέλος δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις για όλο το πολιτικό σκηνικό, ανεξάρτητα από το ποιος βγαίνει περισσότερο λαβωμένος.
Η ουσία είναι, καλώς ή κακώς, μία. Σε μια οργανωμένη Δημοκρατία, η καταπολέμηση της διαφθοράς και της διαπλοκής δεν μπορεί να είναι θέμα προσώπων, ούτε θέμα παράταξης. Διότι και τα πρόσωπα αλλάζουν και οι παρατάξεις εναλλάσσονται μέσα από τον εκλογικό κύκλο.
Η καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς, η εγκαθίδρυση της διαφάνειας, πρέπει να στηρίζεται πρωτίστως σε ένα αυστηρό αλλά λειτουργικό θεσμικό πλαίσιο.
Οι διαφανείς διαδικασίες και οι θεσμοθετημένες ασφαλιστικές δικλείδες είναι εκείνες που μπορούν να διασφαλίσουν ότι θα περιοριστούν τα φαινόμενα σήψης, που δυστυχώς εδώ και πολλά χρόνια έχουν χαρακτηρίσει τη λειτουργία της δημόσιας ζωής, λειτουργώντας σε βάρος του κοινωνικού συμφέροντος.
Για να αναφέρω ελάχιστα και μόνο παραδείγματα, η καθιέρωση της «Διαύγειας» και του Opengov ήταν δύο από τα ελάχιστα θετικά που πρόσφερε στη χώρα η διακυβέρνηση του Γιώργου Α. Παπανδρέου, έστω κι αν η εφαρμογή τους ήταν -και παραμένει- ατελής.
Το περίεργο είναι ότι τόσο η προηγούμενη «συγκυβέρνηση» ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, όσο και η τρέχουσα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θεώρησαν -τουλάχιστον μέχρι τώρα- σκόπιμο να ενισχύσουν αυτούς τους δύο θεσμούς, προκειμένου να προκύπτει ελεύθερη και διαρκής πληροφόρηση για οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, γεγονός που συνιστά την καλύτερη προστασία του δημόσιου συμφέροντος.
Εξίσου παράδοξο είναι και το γεγονός ότι ενώ εδώ και χρόνια όλα τα πολιτικά κόμματα παραδέχονται πως ο υφιστάμενος νόμος περί ευθύνης υπουργών είναι από αναποτελεσματικός έως και κατάπτυστος, εν τούτοις ουδεμία οργανωμένη ενέργεια έχει γίνει για την κατάργησή του, παρότι έχει πλέον αποδειχτεί περίτρανα ότι λειτούργησε σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος. Επίσης εδώ και χρόνια ακούμε για την ανάγκη Συνταγματικής Αναθεώρησης αλλά έως τώρα... ουδέν!
Η μόνη θεσμική πρωτοβουλία που θυμάται ο υπογράφων να έχει καταγραφεί το τελευταίο διάστημα, για ενίσχυση της διαφάνειας, αφορά στη διάταξη που κατέθεσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης για την οργανωμένη δημοσιοποίηση των δαπανών προβολής και χορηγιών των τραπεζικών ιδρυμάτων, σε τακτή βάση.
Ένας κούκος, όμως, δεν φέρνει την Άνοιξη.
Αν η κυβέρνηση θέλει πράγματι να αλλάξει τα κακώς κείμενα, θα πρέπει να το αποδείξει προχωρώντας σε οργανωμένες θεσμικές αλλαγές, με τρόπο μάλιστα που θα διασφαλίζει και τον αποτελεσματικό έλεγχο της εφαρμογής τους, ει δυνατόν από ανεξάρτητες με το πολιτικό σύστημα αρχές.
Τα υπόλοιπα, περιορισμένη αξία έχουν για την προστασία των αξιών που η χώρα τόσο έχει ανάγκη.