Ολοένα και περισσότερο εμφανές γίνεται το γεγονός ότι τα σχέδια της κυβέρνησης να κάνει έστω μία επιτυχημένη «αναδιανομή της μιζέριας» (τουλάχιστον έως ότου αρχίσει να εμφανίζεται στον ορίζοντα η προοπτική της ανάπτυξης) σκοντάφτουν στη μεγάλη αργοπορία που παρουσιάζεται σε ό,τι αφορά στην καταπολέμηση της εκτεταμένης φοροδιαφυγής.
Η σημασία που έχει η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, όχι μόνο για την αύξηση των εσόδων του κράτους αλλά και για τη δικαιότερη κατανομή των βαρών κι εν τέλει τη μείωση των ονομαστικών φορολογικών συντελεστών, αλλά και (μέσω καταπολέμησης της εξαιρετικά συγγενούς εισφοροδιαφυγής) για την εξισορρόπηση του ασφαλιστικού, έχει καταστεί σαφής από τις δηλώσεις όχι μόνο στελεχών της κυβέρνησης (όπως ο κ. Τσακαλώτος, που το λέει και το ξαναλέει) αλλά και από τις δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων του ΔΝΤ, Ευρωπαίων γραφειοκρατών, ακόμη και από την πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ.
Σύμφωνα με την οποία, «η φοροδιαφυγή παραμένει εκτεταμένη στην Ελλάδα και έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των φορολογικών εσόδων, που είναι απαραίτητα για τη στήριξη των κοινωνικών πολιτικών. Ο ΟΟΣΑ απευθύνει έκκληση για διεύρυνση της φορολογικής βάσης και, παράλληλα, ενίσχυση και μεγαλύτερη αυτονομία της φορολογικής διοίκησης, ώστε να απελευθερωθούν πόροι για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων και να βελτιωθεί η συμμόρφωση».
Οι επιπτώσεις της φοροδιαφυγής, είτε αυτή αφορά στον ΦΠΑ, είτε στον φόρο εισοδήματος, αλλά και της σχεδόν εξίσου εκτεταμένης εισφοροδιαφυγής, γίνεται ορατή παντού. Επηρεάζουν από το ασφαλιστικό, όπου πλέον φαντάζει αναπόφευκτη η μείωση των συντάξεων πάνω από τα 1.300 ευρώ, έως το φορολογικό, όπου η τρόικα εμφανίζεται να ζητά ψαλίδι στο αφορολόγητο όριο, αλλά και την επιβάρυνση όλων όσοι δηλώνουν πάνω από 8.000 ευρώ τον χρόνο.
Δυστυχώς, αυτό είναι το αποτέλεσμα του νοσηρού φαινομένου που καταγράψαμε πρόσφατα. Πάνω από το 80% των δηλώσεων που περιλαμβάνουν εισοδήματα από αγροτική εκμετάλλευση αφορά ετήσια έσοδα κάτω από 1.500 ευρώ τον χρόνο, ενώ αντίστοιχα ποσά προκύπτουν και για σχεδόν το 60% των δηλώσεων που περιλαμβάνουν εισοδήματα από ελεύθερο επάγγελμα.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι με αυτές τις συνθήκες, καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να εξασκήσει επιτυχημένη πολιτική αναδιανομής του εισοδήματος και στοχευμένη κοινωνική πολιτική.
Διότι με τη μαγική εικόνα των ελληνικών φορολογικών δηλώσεων, εμφανίζονται να είναι «προνομιούχοι» οι μισθωτοί και συνταξιούχοι που δηλώνουν φορολογητέα εισοδήματα έστω και 20-30.000 ευρώ, ενώ είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαπιστωθεί ποια είναι τα πραγματικά εισοδήματα της μεγάλης μάζας που εμφανίζεται -φορολογικά- να βρίσκεται σε καθεστώς απόλυτης… πενίας!
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι πλήττονται ολοένα και περισσότερο εκείνα τα μικρομεσαία στρώματα που αναγκαστικά δηλώνουν σχετικά αξιοπρεπή εισοδήματα, αλλά και οι άνεργοι, οι οποίοι βρίσκονται χωρίς κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, ακριβώς λόγω της αδυναμίας του κράτους να καλύψει τα πρόσθετα έξοδα.
Ήτοι, η κατ' εξοχήν εκλογική βάση μιας «αριστερής» κυβέρνησης!
Ομοίως, βέβαια, πλήττεται και η ανάπτυξη, εξαιτίας των εξαιρετικά υψηλών φορολογικών συντελεστών (και των εξίσου υψηλών προκαταβολών), που μπορεί να μην ενδιαφέρουν τους φοροφυγάδες, ενδιαφέρουν όμως κάθε σοβαρή εταιρία και επενδυτή.
Σε ό,τι αφορά δε αυτή την «αντιαναπτυξιακή» οπτική της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής (που συν τοις άλλοις νοθεύουν τον υγιή ανταγωνισμό), θα πρέπει να σημειωθεί πως όσοι πιστεύουν ότι στη σημερινή συγκυρία μπορεί να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές, πριν συμβεί η περίφημη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, είναι γελασμένοι.
Πέρα από μισθούς και συντάξεις (που ήδη έχουν συμπιεστεί αισθητά, με αποτέλεσμα να υπάρχουν και φαινόμενα «λευκής απεργίας» σε κρίσιμους τομείς του δημοσίου), οι δαπάνες του κράτους έχουν περικοπεί σε μεγάλο βαθμό, ακόμη και σε ευαίσθητους χώρους όπως η Υγεία, η Παιδεία και η Άμυνα της χώρας.
Τα περαιτέρω περιθώρια είναι ελάχιστα. Κι επειδή οι «θεσμοί» θέλουν «να βγαίνουν τα νούμερα», όπως λέει και ξαναλέει το ΔΝΤ, δεν πρόκειται να δούμε μειώσεις των φορολογικών συντελεστών, αν δεν αρχίσει να περιορίζεται η φοροδιαφυγή.
Κι αυτό φάνηκε πολύ καθαρά όταν το περασμένο καλοκαίρι η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε ανεπιτυχώς να πείσει ότι δεν πρέπει να αυξηθούν οι συντελεστές του ΦΠΑ αλλά η εισπραξιμότητα, υποσχόμενη ότι θα το επιτύχει.
Καλώς ή κακώς, οι δανειστές δεν θέλουν «θα», (ίσως διότι άκουσαν πολλά «θα» τα τελευταία έξι χρόνια), θέλουν να δουν αποτελέσματα.
Κι αν η κυβέρνηση δεν θελήσει ή δεν μπορέσει να τα φέρει, το κόστος θα βαρύνει εκείνους ακριβώς που δηλώνει ότι θέλει να προστατεύσει. Τους μικρομεσαίους φορολογούμενους.