Μετά από έξι και πλέον χρόνια κρίσης, το ΔΝΤ ήταν κατηγορηματικό. Πολλοί από τους εύπορους στην Ελλάδα εξακολουθούν να μην πληρώνουν εκείνα που τους αναλογούν, ενώ η εισφοροδιαφυγή ζει και βασιλεύει.
Ο κ. Τόμσεν είναι σαφέστατος στο πρόσφατο άρθρο-παρέμβασή του, δηλώνοντας ότι «η κατά πολύ περιορισμένη επιτυχία στην καταπολέμηση της περιβόητης φοροδιαφυγής στην Ελλάδα -για να πληρώσουν οι ευκατάστατοι το δίκαιο μερίδιό τους- σημαίνει ότι οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό δεν μπορούν να αποφευχθούν, κάνοντας απλά υποθέσεις ότι θα γίνουν υψηλότερες εισπράξεις φόρων στο μέλλον».
Ο ίδιος δε, σημειώνει δύο ακόμη μεγάλες αλήθειες. Πρώτον, ότι οι δαπάνες του κράτους έχουν ήδη συρρικνωθεί δραστικά, με εξαίρεση τις συντάξεις και τις συναφείς παροχές -και άρα δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια εκεί. Κάτι που καταρρίπτει τον «μύθο» ότι όλα μπορεί να τα θεραπεύσει η περαιτέρω περικοπή των δημόσιων δαπανών.
Και δεύτερον, ότι ακριβώς λόγω της αποτυχίας στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης (ήτοι στην πάταξη της φοροδιαφυγής, τα ίδια όμως ισχύουν και για τις εισφορές), έχει ήδη οδηγήσει σε εξάρτηση από πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές (και ονομαστικές εισφορές, συμπληρώνουμε εμείς).
Γεγονός που αφενός ενισχύει την «διαφυγή» κι αφετέρου, επιβαρύνει ακριβώς εκείνους που δεν φορο-εισφοροδιαφεύγουν, δηλαδή κυρίως τους μισθωτούς και δευτερευόντως όσους από τις άλλες επαγγελματικές κατηγορίες δηλώνουν για διάφορους λόγους με μεγαλύτερη ακρίβεια τα εισοδήματά τους, όπως π.χ. οι ελεύθεροι επαγγελματίες που συνεργάζονται με εταιρίες που τηρούν αυστηρά «βιβλία».
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης οδηγούν βραχυπρόθεσμα, με τρόπο που δείχνει αναπότρεπτος, όχι απλά σε κάποια αύξηση των εισφορών, αλλά και σε μείωση ορισμένων τουλάχιστον συντάξεων, καθώς ουδείς αναμένει ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να αλλάξει από τη μία μέρα στην άλλη.
Αυτό πρέπει να το αντιληφθεί το συντομότερο η κυβέρνηση και να προσαρμοστεί έναντι του αναπόφευκτου, υποχωρώντας έγκαιρα τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στις συντάξεις που είναι από ένα επίπεδο και πάνω (δηλαδή όχι με οριζόντιο τρόπο, που θα θίξει και τους χαμηλοσυνταξιούχους). Διότι άλλες λύσεις δεν φαίνεται να διαθέτει.
Δεν είναι βεβαίως «τυχαία» η παρατήρηση του κ. Σόιμπλε, μόλις μία μέρα μετά το άρθρο του Τόμσεν, ότι το μεγάλο αγκάθι στη διαπραγμάτευση με την Ελλάδα είναι το ασφαλιστικό, που θα πρέπει να γίνει βιώσιμο.
Τουναντίον, παρουσιάζει τη γερμανική άποψη στη θέση του ΔΝΤ, πως ό,τι δεν «κόβεται» από το ασφαλιστικό στην Ελλάδα, θα πρέπει να «πληρωθεί» με μεγαλύτερη ρύθμιση του ελληνικού χρέους από τους Ευρωπαίους δανειστές, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων είναι μακράν η Γερμανία.
Με απλά λόγια, την άποψη αυτή του ΔΝΤ τη συμμερίζεται ανεπιφύλακτα και ο μεγαλύτερος παράγοντας του Eurogroup, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Το μόνο λοιπόν που μπορεί να κάνει η ελληνική κυβέρνηση είναι να εξασφαλίσει ότι ορισμένα μέτρα θα είναι προσωρινού χαρακτήρα, ήτοι ότι θα έχει τη δυνατότητα να αποκαταστήσει τις αναγκαστικές περικοπές, εάν και εφόσον καταφέρει να διευρύνει τη φορολογική βάση και να περιορίσει την εισφοροδιαφυγή.
Για να το επιτύχει όμως αυτό, θα πρέπει όχι μόνο να λάβει εκείνα τα τεχνικά μέτρα που θα οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα (περαιτέρω -και μόνιμη- ενίσχυση των πληρωμών μέσω ηλεκτρονικού χρήματος, τεκμήρια, περιουσιολόγιο, δρακόντειες ποινές, αφορολόγητο σε δαπάνες κ.λπ), με ασφυκτικό έλεγχο της μαύρης εργασίας, αλλά και να καταστήσει σαφές στην κοινωνία το κόστος της φοροδιαφυγής/εισφοροδιαφυγής και την εξαιρετικά άδικη αναδιανομή πλούτου που αυτή πρακτικά επιφέρει.
Χωρίς καμία δόση υπερβολής, σε αυτόν ακριβώς τον τομέα, η ίδια η κυβέρνηση θα έπρεπε να αναζητήσει κάθε διαθέσιμη οργανωμένη εμπειρία από χώρες του εξωτερικού, αλλά και να θεσπίσει συγκεκριμένα κίνητρα απόδοσης σε μια ελληνική “task force” που θα αναλάβει να συνεργαστεί με τους ξένους και να εκτελέσει αυτό το σχέδιο.
Θα πρέπει επίσης -κι αυτό έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία- πέρα από τα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα, να περάσει στον πολίτη πως τελικά ό,τι γλιτώνει μη λαμβάνοντας αποδείξεις για προϊόντα και υπηρεσίες, τα πληρώνει πάλι μέσα από τους αυξημένους φόρους και τις εισφορές, αλλά και μέσα από τη μείωση της δικής του σύνταξης!
Διότι αυτή είναι η αλήθεια. Ο μεγαλύτερος εχθρός της κοινωνίας σήμερα είναι η φορο-εισφοροδιαφυγή.
Με τα σημερινά δεδομένα, μόνο με την πάταξή της μπορεί να επιτευχθεί η εξυγίανση του ασφαλιστικού μεσομακροπρόθεσμα, αλλά και η μείωση των παράλογα υψηλών φορολογικών συντελεστών, που εν τέλει θα βοηθήσει και την ανάπτυξη και την κατανάλωση.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής είναι πλέον ξεκάθαρα «εθνικός στόχος», αν θέλουμε να βγούμε από το τέλμα των «μέτρων» και των περικοπών που εν τέλει μας βυθίζουν στην ύφεση.
Και ως τέτοιος πρέπει να αντιμετωπιστεί αλλά και να προβληθεί.