Όσοι υποστηρίζουν είτε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε, είτε ότι θα μπορούσε αναίμακτα να βγει από το ευρώ και την ευρωζώνη, ανεξάρτητα από το αν προέρχονται από το εσωτερικό ή το εξωτερικό, προσφέρουν κάκιστη υπηρεσία στη χώρα αλλά και στην Ευρώπη.
Η ένταξη στο κοινό νόμισμα ήταν μια κίνηση εξαρχής «αμετάκλητη». Αυτό συμφωνήθηκε κι αυτό εφαρμόστηκε. Έκτοτε τόσο η Ελλάδα, όσο και οι υπόλοιπες χώρες του ευρώ δεν έκαναν κινήσεις που να τους επιτρέψουν υπαναχώρηση.
Εν ολίγοις, δεν έχει γίνει καμία προετοιμασία, από κανέναν, για ένα τέτοιο πρωτοφανές ενδεχόμενο. Πολύ απλά, η Ελλάδα δεν έχει άμεσα ούτε καν τις τεχνικές δυνατότητες να τυπώσει δικό της νόμισμα, πολύ δε περισσότερο τις γνώσεις και την εμπειρία για να διαχειριστεί τις επιπτώσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος.
Για την ακρίβεια, ουδείς σήμερα γνωρίζει τις επιπτώσεις που θα είχε μια ελληνική έξοδος από το ευρώ, τόσο για την ίδια τη χώρα, όσο και για την υπόλοιπή ευρωζώνη. Κάποιες μελέτες σίγουρα έχουν γίνει στο εξωτερικό, όπως όλοι γνωρίζουμε όμως έχουν σημαντικά περιθώρια λάθους και σπανίως αποτυπώνουν την πραγματικότητα, ιδίως όταν δεν υπάρχει προηγούμενο.
Κι εδώ θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η αλλαγή εθνικού νομίσματος δεν έχει καμία σχέση με άλλου είδους πολύ απλούστερες ενέργειες, όπως για παράδειγμα η διακοπή της σύνδεσης ενός νομίσματος με κάποιο άλλο, κάτι που συνέβη με το πέσο της Αργεντινής και το δολάριο, ή με την εγκατάλειψη των περιφερειακών νομισματικών «ενώσεων» που υπήρχαν στην Ευρώπη ως τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Η ζώνη του ευρώ έτσι όπως μορφοποιήθηκε αποτελεί μια εξέλιξη δίχως αντίστοιχου βεληνεκούς ιστορικό προηγούμενο, άρα και χωρίς οιαδήποτε εμπειρία για το τι θα επιφέρει η εγκατάλειψή της από μεμονωμένα κράτη, ακόμη κι αν τα κράτη αυτά είναι ισχυρά. Πολύ περισσότερο αν πρόκειται για μικρές περιφερειακές χώρες, με πολλά οικονομικά προβλήματα όπως η Ελλάδα.
Είναι γεγονός ότι η μεταχείριση της Ελλάδας από τους δανειστές ενείχε πολλά στοιχεία «πειράματος», σε ό,τι αφορά τις πολιτικές «εσωτερικής υποτίμησης». Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν αλλού ήταν ατελείς, αλλού ήταν άσκοπες (όπως π.χ. η αύξηση στον φόρο κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης) κι αλλού απέχουν ακόμη από το να φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Το κόστος αυτού του πειράματος το έχουμε όλοι βιώσει, όπως έχουμε βιώσει τη δυνατότητα των ελληνικών κυβερνήσεων και του κρατικού μηχανισμού να διαχειριστούν αποτελεσματικά τέτοιου είδους κολοσσιαίες μεταβολές.
Το φλέγον ερώτημα που αναδύεται τώρα καθώς η γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ για «σκληρή διαπραγμάτευση» ενέχει εν τέλει την «απειλή» εξόδου από το ευρώ (ειδάλλως πού θα μπορούσε να στηριχθεί;) είναι αν εμείς οι Έλληνες πολίτες θέλουμε να δώσουμε οικειοθελώς στη χώρα μας τον ρόλο του πειραματόζωου, σε ένα πείραμα που δεν έχει προηγούμενο, ενδέχεται όμως να έχει εξαιρετικά επώδυνες παρενέργειες.
Πολύ πιο επώδυνες από όσα έχουμε ζήσει ως τώρα…
ΥΓ.: Η αναφορά σε διεθνείς υπέρμαχους ενός Grexit δεν είναι τυχαία, ούτε αφορά απλώς και μόνο κάποιους «θεωρητικούς». Τα τελευταία ρεπορτάζ από τη Γερμανία δεν θα πρέπει να εκληφθούν απλώς ως απειλές. Στην Ευρώπη δεν λείπουν εκείνοι που πιστεύουν ότι η Ελλάδα «κακώς» έγινε μέλος της ευρωζώνης, κι ότι έκτοτε αποτελεί εστία προβλημάτων, όπως δεν λείπουν κι εκείνοι που πιστεύουν ότι «ποτέ» δεν θα μπορέσει να εναρμονιστεί.
Το πιθανότερο είναι ότι υποτιμούν τις συνέπειες μιας ελληνικής εξόδου, υποχρεωτικής ή προαιρετικής, καθώς ένα κοινό νόμισμα δύσκολα μπορεί να σταθεί εάν γίνει γνωστό ότι δεν είναι αμετάκλητο κι ότι υπάρχει πόρτα εξόδου…
ΥΓ.2: Υπάρχει προηγούμενο εξόδου της Ελλάδας από μια άλλου τύπου νομισματική ένωση, που είχε δημιουργηθεί για τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών. Τότε επρόκειτο για τη «Λατινική Νομισματική Ένωση», από την οποία η Ελλάδα εξαναγκάστηκε σε αποχώρηση το 1908 διότι «τα χρόνια οικονομικά της προβλήματα οδηγούσαν σε κρυφές υποτιμήσεις του νομίσματός της μέσω μείωσης της ποσότητας πολύτιμου μετάλλου που εμπεριείχε κάθε νόμισμα. Γεγονός που αποτελούσε παραβίαση των συνθηκών».
Η Ελλάδα επανήλθε το 1910, αλλά η ίδια η ένωση καταργήθηκε στην πράξη λίγο αργότερα, καθώς η Ευρώπη βάδιζε ολοταχώς προς τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρότι επισήμως συνέχισε να υφίσταται έως το 1927.