Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των φορέων της αγοράς και τα σημαντικά ποσοστά ανόδου που έχουν καταγράψει οι δείκτες του χρηματιστηρίου από τα χαμηλά τους, η ελληνική κεφαλαιαγορά διατρέχει σημαντικό κίνδυνο απαξίωσης, με βασική αιτία την έλλειψη ιδιωτών επενδυτών.
Όσοι παρακολουθούν στενά την αγορά γνωρίζουν ότι οι καθημερινοί τζίροι αφορούν μια μικρή ομάδα εταιριών μεσαίας και μεγάλης κεφαλαιοποίησης, ενώ το υπόλοιπο ταμπλό κυριολεκτικά φυτοζωεί, με αναιμικούς τζίρους και συχνά απογοητευτικές αποτιμήσεις.
Πρόκειται για κατάσταση που σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες προβληματίζει πλέον έντονα τους βασικούς μετόχους και τις διοικήσεις πληθώρας εισηγμένων καθώς εν τέλει ο τζίρος, η «ρευστότητα» είναι αυτό που καθορίζει κατά μεγάλο μέρος τα οφέλη από την παρουσία μιας εταιρίας σε οποιαδήποτε χρηματιστηριακή αγορά.
Χωρίς τζίρους και εμπορευσιμότητα η «αποτίμηση» έχει θεωρητική και μόνον αξία, ενώ η άντληση κεφαλαίων σε συμφέρουσες τιμές καθίσταται από δυσχερής έως αδύνατη. Οπότε οι άμεσα ενδιαφερόμενοι έχουν λόγους να εξετάσουν σοβαρά την έξοδό τους από το Χ.Α. κι ενδεχομένως την εισαγωγή τους σε μια ξένη αγορά.
Πώς θα μπορούσε να μεταβληθεί αυτή η δυσοίωνη κατάσταση; Μέσα από την αναβίωση των Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι σταδιακά εκδιώχθηκαν από την αγορά.
Εκδιώχθηκαν όχι μόνο εξαιτίας της «σφαγής» τους το 1999-2000, ή των σκανδάλων που εκτυλίχθηκαν εις βάρος τους, τότε και μεταγενέστερα, αλλά και από μία «φιλοσοφία» που θεωρούσε ότι το μέλλον του χρηματιστηρίου έπρεπε να εστιάσει στους μεγάλους ξένους επενδυτές, εις βάρος της… μαρίδας.
Όμως οι επενδύσεις των ξένων στο ελληνικό χρηματιστήριο, όσο κι αν αυξάνονται, πολύ δύσκολα θα διοχετευθούν στις ελληνικές εταιρίες μικρής και -συχνά- μεσαίας κεφαλαιοποίησης, είτε διότι έχουν πολύ μικρό μέγεθος σε σύγκριση με τα τεράστια «βαλάντια» των ξένων χαρτοφυλακίων, είτε διότι η ασθενική αποτίμηση και η μηδαμινή εμπορευσιμότητα είναι αποτρεπτικοί παράγοντες.
Γι' αυτό και στην πραγματικότητα ο ρόλος των ιδιωτών επενδυτών είναι κομβικός για την «ευμάρεια» της χρηματιστηριακής αγοράς, είτε επενδύουν απευθείας, είτε μέσω των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων και άλλων σύγχρονων εργαλείων.
Εντούτοις, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται τον ρόλο της χρηματιστηριακής επένδυσης στη δημιουργία πλούτου, πολύ δε περισσότερο τη διάσταση του «λαϊκού καπιταλισμού», που θα μπορούσε να τονώσει την ίδια την οικονομία.
Οι χρηματιστηριακές επενδύσεις αντί να ενθαρρύνονται αποθαρρύνονται, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον νόμο περί υπεραξίας, που σκαρφίστηκε η ομάδα Ρεφενέ, στο υπουργείο Οικονομικών, νόμο που ακόμη και σήμερα παλεύουν να διορθώσουν οι φορείς της αγοράς.
Κι αυτό όταν η αναζωογόνηση της ιδιωτικής επένδυσης στο χρηματιστήριο, με ευνοϊκούς φορολογικούς όρους, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για την επιστροφή καταθέσεων που βρίσκονται στο εξωτερικό (αποφέροντάς τους πενιχρές αποδόσεις), ακόμη και για την κινητοποίηση ρευστότητας που συνεχίζει να λιμνάζει εκτός του τραπεζικού συστήματος.
Ταυτόχρονα, δε, θα περιόριζε τα προβλήματα εύρεσης κεφαλαίων που τούτη την περίοδο οδηγούν πολλές επιχειρήσεις είτε στην επενδυτική αδράνεια, είτε στην προσπάθεια εύρεσης αντίστοιχων πηγών από το εξωτερικό.
Η τάση της εξόδου σημαντικών επιχειρήσεων από το Χ.Α. δεν είναι βεβαίως καινούργια. Υπάρχει όμως κίνδυνος να ενισχυθεί πολύ περισσότερο. Διότι τα προηγούμενα χρόνια, στον κολοφώνα της κρίσης, υπήρχαν αρκετοί που ανέμεναν ότι η κατάσταση θα αλλάξει κι έκαναν υπομονή. Εάν όμως οι συνθήκες στην πραγματική οικονομία συνεχίσουν να βελτιώνονται χωρίς να αλλάζει η εικόνα της αγοράς για την πλειονότητα των εισηγμένων, το κύμα της εξόδου ενδέχεται να λάβει απρόσμενες διαστάσεις, οδηγώντας σε ουσιαστικό θάνατο την ελληνική κεφαλαιαγορά.
Και τότε θα είναι πολύ αργά για οποιαδήποτε κυβερνητικά μέτρα.