Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών

Ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε η παγκοσμιοποίηση τις προηγούμενες δεκαετίες ίσως αποτελέσει το πιο ολέθριο σφάλμα των ΗΠΑ, εκείνο που θα επιφέρει και την απώλεια της κυριαρχίας της Δύσης στον πλανήτη.

Τα όσα συμβαίνουν, όχι μόνο στην Ουκρανία και πέριξ της Ταϊβάν, αλλά και στο εσωτερικό των δημοκρατιών της Δύσης είναι σε μεγάλο βαθμό αποτελέσματα του ίδιου λάθους.

Με κορωνίδα τον Φράνσις Φουκουγιάμα, οι θεωρητικοί του «φιλελεύθερου παρεμβατισμού» στις Ηνωμένες Πολιτείες (η περίφημη σχολή του Liberal interventionism των Δημοκρατικών, την οποία όμως ασπάζονται και πολλοί νεοσυντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι) έσπρωξαν τη θεωρία για το «τέλος της ιστορίας», κατά την οποία η επικράτηση της δυτικού τύπου δημοκρατίας και των φιλελεύθερων αξιών σε όλο τον κόσμο ήταν θέμα χρόνου, με «εργαλείο» την οικονομική ανάπτυξη και, όποτε χρειαζόταν, τη στρατιωτική παρέμβαση της Δύσης.

Οι περισσότεροι έχουν αντιληφθεί από καιρό ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας, έχει πολύ βαθύτερες διαστάσεις, που ξεπερνούν τα όρια ακόμη και της Ευρώπης, καθώς η Δύση αντιμάχεται τη Ρωσία, η οποία με τη σειρά της έχει τη- διακριτική μεν προς το παρόν, αλλά ευδιάκριτη- στήριξη της Κίνας.

Αυτό που δεν έχει γίνει ίσως ευρέως αντιληπτό στην κοινή γνώμη της χώρας μας, είναι ότι η πορεία της διαμάχης μεταξύ Δύσης και Ανατολής, η οποία θα εξαρτηθεί άμεσα από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, αποτελεί «καυτό» θέμα για τα ελληνικά συμφέροντα, έναντι της τουρκικής απειλής.

Μνήμες… Αλογοσκούφη (που είχε ξεστομίσει το ιστορικό πλέον «η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη» στις αρχές του 2008, εν μέσω της διεθνούς οικονομικής κρίσης) έχουν αρχίσει να ξυπνούν σε πολλούς από τους κορυφαίους παράγοντες της ελληνικής οικονομίας. Αιτία, οι δηλώσεις υπουργών και κυβερνητικών στελεχών, τόσο σε σχέση με την ενεργειακή κρίση στη χώρα μας όσο και με το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον, καθώς θεωρούνται «υπεραισιόδοξες».

Όπως έχει έγκαιρα ενημερώσει το Euro2day.gr και από άλλες στήλες, οι φόβοι της αγοράς εστιάζονται στο 4ο τρίμηνο και το κυριότερο, στο τι θα συμβεί το 2023, καθώς στο α' 6μηνο του τρέχοντος έτους αναμένεται ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα είναι πολύ ικανοποιητικοί, ενώ με τη βοήθεια και του τουρισμού, αναμένονται ικανοποιητικές επιδόσεις και το 3ο τρίμηνο, περιορίζοντας τις απώλειες.

Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, αρκετοί αναλυτές πίστευαν ότι η λήξη του, με επικράτηση των Ρώσων στο πεδίο της μάχης, θα ήταν ίσως και θέμα ημερών. Αργότερα, όταν έγινε φανερό ότι ο επιτιθέμενος έκανε σοβαρά λάθη τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση των ενεργειών του, το κλίμα άρχισε να μεταστρέφεται, υποβοηθούμενο και από την ισχυρή -και αποτελεσματική, τουλάχιστον στα βόρεια- αντίσταση των Ουκρανών.

Η ανατροπή ολοκληρώθηκε όταν οι Ρώσοι άρχισαν να υποχωρούν, εγκαταλείποντας τις περιοχές γύρω από το Κίεβο και άλλες πόλεις της Βόρειας Ουκρανίας. Τότε, αρκετοί πολιτικοί και αναλυτές άρχισαν να πιστεύουν ότι μια καθαρή νίκη της Ουκρανίας -με τη βοήθεια της Δύσης τόσο σε όπλα και χρήματα όσο και με κυρώσεις εναντίον του επιτιθέμενου- αποτελεί πλέον εφικτό ενδεχόμενο.

H πρόσφατη αναθεώρηση εκτιμήσεων για το τρέχον έτος από την Τράπεζα της Ελλάδος ήρθε να περιορίσει έτι περαιτέρω την αισιοδοξία σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος στο προσεχές διάστημα και ακολούθως τις προσδοκίες για χώρο διεύρυνσης των παροχών, ενόψει και του πιθανού ενδεχόμενου πρόωρων εκλογών.

Δεν είναι όμως μόνο η μείωση της εκτίμησης για αύξηση του ΑΕΠ 2022 από το 3,8%, στο 3,2%, είναι και το «κακό» σενάριο που επίσης περιγράφει η TτΕ. Το οποίο προβλέπει ανάπτυξη 1,8% το τρέχον έτος και μόλις 0,3% το επόμενο, αν συνεχιστεί ως τότε (το 2023) ο πόλεμος στην Ουκρανία και σταματήσει η ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Ενδεχόμενα που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σήμερα ως απίθανα.

v